دانلود پروژه ها و تحقیق های دانشجویی

 

 دانلود پروژه تحقیق بررسی و مقایسه میزان به‌کارگیری آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور در خانواده‌های سالم و آشفته در word دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پروژه تحقیق بررسی و مقایسه میزان به‌کارگیری آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور در خانواده‌های سالم و آشفته در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود پروژه تحقیق بررسی و مقایسه میزان به‌کارگیری آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور در خانواده‌های سالم و آشفته در word

چکیده  
مقدمه  
روش  
جامعه آماری، نمونه و روش نمونه‌گیری  
ابزار پژوهش پایایی و روایی آزمون  
روش نمره‌گذاری و شیوه اجرا  
یافته‌های پژوهش  
آزمون ریزمؤلفه‌های پژوهش  
بحث و نتیجه‌گیری  
پیشنهادات  
پی‌نوشت‌ها:  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود پروژه تحقیق بررسی و مقایسه میزان به‌کارگیری آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور در خانواده‌های سالم و آشفته در word

آمدی، علی، غررالحکم و دررالحکم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی،
ابن شعبه، حسن ابن علی، تحف العقول من آل رسول(ص)، قم، شریف الرضی، 1421 ق
بارکر، فلیپ، خانواده درمانی پایه، ترجمه دهقانی، تهران، رشد،
پروچسکا، جیمزاو، نظریه های روان درمانی، ترجمه یحیی سید محمدی، تهران، رشد،
حر عاملی، محمدابن الحسن، وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، تهران، الاسلامیه/ محمدی، 1403 ق
حیرت، عاطفه، بررسی اثر بخشی زوج درمانی اسلام محور بر سازگاری، سلامت روان و خوش‌بینی زوجین شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان،
دشتی، محمد، ترجمه و شرح نهج البلاغه، قم، مشهور،
رضایی، جواد، «تاثیر آموزش سبک زندگی اسلام محور با تاکید بر نظام خانواده بر تعهد و صمیمیت زوجین اراک»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان،
سالاری فر، محمد رضا، خانواده در نگرش اسلام و روانشناسی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،
____ ، محمد رضا، درآمدی بر نظام خانواده در اسلام، تهران، هاجر،
شرفی، محمد رضا، خانواده متعادل، تهران، انجمن اولیا و مربیان،
صافی، احمد، مدیریت خانواده، تهران، انجمن اولیا و مربیان،
خوانساری، غلامحسین، نهج الفصاحه، قم، انصاریان،
طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، قم، جامعه مدرسین،
کلینی، محمد ابن یعقوب، اصول کافی، بیروت، دارالاضواء،
گلادینگ، ساموئل، خانواده درمانی، ترجمه بهاری و همکاران، تهران، تزکیه،
متقی، عباس، کنز العمال، بیروت، موسسه الرساله،1409 ق
مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، دارالاضواء، 1413 ق
محمدی ری شهری، محمد، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، قم، دارالحدیث،
ــــ ، میزان الحکمه همراه با ترجمه فارسی، قم، دارالحدیث،
مصطفوی، سید جواد، بهشت خانواده، مشهد، بارش، 1387، ج
نیلی پور، محمد، مدیریت خانواده، قم، سلسبیل، 1385، ج 1و

Olson, D.H., Goral, D.M., (2003), Circumplex model of marital and family systems.InF, Walsh (eds), Normal family processes (3rd ed.), pp. 514-541. New York: the Guilford Press

چکیده

هدف این مقاله بررسی و مقایسه خانواده‌های سالم و آشفته در به‌کارگیری آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور در شهر اصفهان است. روش این پژوهش، زمینه‌یابی و جامعه آماری آن: 1 خانواده‌هایی که تاکنون به دادگاه خانواده مراجعه نکرده و قصد مراجعه هم نداشته و از زندگی خود اظهار رضایت می‌کردند همچنین خانواده‌هایی که تاکنون هیچ عضوی از آنها به زندان نرفته بود، به‌عنوان خانواده سالم تلقی شد، 2 خانواده‌هایی که در پنج سال اخیر به دادگاه خانواده مراجعه کرده و نیز در پنج سال اخیر عضوی از آنها به علت بزهکاری، مواد مخدر، جرایم اقتصادی و; در زندان به سر می‌برد به‌عنوان خانواده آشفته در نظر گرفته شد. نمونه این پژوهش دویست خانواده سالم و دویست خانواده آشفته بوده و به صورت در دسترس انتخاب شده‌اند. به‌وسیله پرسش‌نامه محقق ساخته با نام (رفتار دینی در خانواده) مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss و آزمون t تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهد که تفاوت میانگین بین دو گروه خانواده سالم و آشفته در تمامی خرده‌مقیاس‌ها معنادار است. همچنین t به دست آمده در تمامی ریزمؤلفه‌ها در سطح ( 01/0>p ) معنادار است.

کلیدواژه‌ها: آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور، خانواده سالم و خانواده آشفته.

 

 

مقدمه

خانواده، مناسب‌ترین نظام برای تأمین امنیت و آرامش روانی اعضا، پرورش نسل جدید، اجتماعی کردن و تربیت فرزندان و برآورده ساختن نیازهای عاطفی افراد است. اما نائل شدن به این کارکرد مهم، سالم بودن و سلامت خانواده را می‌طلبد. خصوصیت عمده خانواده سالم را می‌توان این‌گونه شمرد: در این خانواده زن و شوهر از نیازهای هم آگاه بوده و برای ارضای این نیازها تلاش می‌کنند. زن و شوهر در این خانواده یکدیگر را دوست داشته و برای هم ارزش و احترام قائل هستند. اعضا در برابر هم حقوق و تکالیفی داشته و برای ادای این حقوق و احترام به یکدیگر تلاش می‌کنند. در این خانواده هر دو طرف از طریق همدلی، دلجویی و بهره‌گیری از کلمات گرم و مناسب، روحیه یکدیگر را تقویت می‌کنند. به جای مردسالاری یا زن‌سالاری، در این خانواده حق‌سالاری حاکم است. بین اعضای خانواده به تناسب موقعیت و امکانات، تقسیم کار صورت می‌گیرد.1 همچنین افراد خانواده ملاحظه و رعایت یکدیگر را نموده و قادر به بیان محبت، غم و رنج خود به یکدیگر هستند. در این خانواده انضباط لازم وجود دارد؛ انضباطی که از درون افراد و با آگاهی صورت می‌گیرد. همه افراد خانواده به تناسب موقعیت، شرایط و امکانات خویش، درباره امور خانه اظهار نظر کرده و برای اداره آن، تلاش می‌کنند. بین اعضای خانواده مشورت صورت می‌گیرد و هریک از اعضا سعی می‌کند به سخنان دیگری گوش داده و صحبت‌های او را درک کند

در مقابل، خانواده‌های ناسالم یا آشفته، ویژگی‌های متضاد با خانواده سالم دارند. در این‌گونه خانواده‌ها الگوی مناسب برای ارتباط و تربیت فرزندان وجود ندارد. ارتباط‌ها غیرکلامی، مبهم و نادرست است. مقررات خانوادگی‌ خشک، ناسازگار و همیشگی است. آرمان و هدف مشخص و تلاش برای رسیدن به آن وجود ندارد. وظایف و نقش‌های افراد مشخص نیست. همچنین در این خانواده عدم انعطاف‌پذیری، عدم توانایی در مقابله با بحران‌ها، نبود همکاری، عدم وجود مشورت و بیان افکار، احساسات و نظرات، نبود احترام و رعایت مراتب، نبود محبت، همدلی و دلجویی و نبود تشویق و رواج تنبیه مشاهده می‌شود

نظام خانواده در عصر حاضر، دچار مشکلات و چالش‌های زیادی شده است. تحولات اجتماعی، صنعتی و علمی، مشکلات متعددی برای خانواده در بیشتر جوامع، ازجمله جامعه ایران پدید آورده است. اختلافات خانوادگی، طلاق، فرزندان بی‌سرپرست، بزهکاری نوجوانان و جوانان، فرار از خانه، خیانت و;، نشان از مشکلات خانواده دارد. وجود این مشکلات، نشان‌دهنده نیاز خانواده به برنامه‌های تربیتی و روان‌شناختی بسیاری برای مقابله با پیچیدگی‌های زندگی کنونی است

دین اسلام به‌عنوان یک مکتب جامع، آموزه‌های فراوانی را برای ابعاد مختلف زندگی بشر فراهم کرده است که بخشی از این آموزه‌ها به صورت ویژه و دقیق به حوزه خانواده مربوط می‌شود. موضوع خانواده از نگاه اسلام به‌طور کلی در سه محور، قابل بحث و بررسی است: 1 تشکیل خانواده، 2 عوامل تحکیم خانواده، 3 عوامل آسیب‌رسان به خانواده.5 شناخت رهنمودها و آموزه‌های مربوط به عوامل تحکیم و عوامل آسیب‌رسان به خانواده، نقش مهمی در سلامت آن دارد تا جایی که در صورت وجود اشکال در مرحله تشکیل خانواده می‌توان از این رهنمودها و آموزه‌ها در جهت بهبود و ترمیم آن استفاده کرد. سازگاری اولیه، استمرار روابط مطلوب،6 انتظارات معقول،7 مشورت،8 خوش‌بینی،9 صبر10 و; ازجمله این تعالیم است. بر این اساس، طبقه‌بندی و پرداختن به این رهنمودها و آموزه‌ها در قالب اصول مدیریتی حاکم بر روابط و رفتار افراد در خانواده، امری قابل توجه و تأمل به نظر می‌رسد

بررسی کانون خانواده از حیث کیفیت و چگونگی روابط میان‌فردی و میزان پایداری و استحکام آنها اهمیت ویژه‌ای دارد. دسته‌بندی‌های گوناگونی در مورد خانواده با توجه به عملکردهای متفاوت آن صورت گرفته است که در نگاه کلی می‌توان دو دسته خانواده سالم و خانواده ناسالم را بررسی کرد. تاکنون پژوهش‌های زیادی در خصوص تفاوت‌های خانواده سالم و ناسالم صورت گرفته و نظریه‌های بی‌شماری در این زمینه ارائه شده است

مینوچین خانواده را همچون سیستمی دانسته و خصوصیات ذیل را برای خانواده سالم نام می‌برد: مرزهای مشخصی دارد، زیرسیستم زناشویی برای محافظت از امور خصوصی زن و شوهر، مرزهای بسته‌ای دارد، زیرسیستم والدین بین خود و فرزندان مرزهای مشخصی دارد. مینوچین دو نوع خانواده ناسالم را معرفی می‌کند: گسسته و درهم‌تنیده

بوئن نیز خانواده سالم را چنین تعریف می‌کند: ساختار خانواده سالم موجب می‌‌شود که افراد بتوانند در آن به خودمتمایزی برسند؛ یعنی توانایی به دست آوردن کنترل عاطفی و در عین حال، ماندن در جو عاطفی خانواده. در مقابل در خانواده‌های ناسالم، هم‌جوشی پدیده‌ای است که اجازه نمی‌دهد فرد خودش را از خانواده جدا کند

السون با تأکید بر نظام ارتباطی خانواده و با تلفیق سه بعد 1 انسجام، 2 انعطاف‌پذیری، 3 ارتباط، خانواده‌ها را به پنج سطح گسسته، تا حدی پیوسته، پیوسته، خیلی پیوسته و به‌هم‌تنیده تقسیم می‌کند که خانواده‌های بهره‌مند از سه سطح اول، خانواده‌های سالم و متعادل هستند و دو سطح دیگر مربوط به خانواده‌های ناسالم است. در دو سطح دومی، افراد یا بیش از اندازه از یکدیگر جدا بوده، به‌طوری که کمترین میزان دلبستگی یا تعهد را به خانواده خود دارند، یا در حدی به یکدیگر چسبیده‌اند که نمی‌توانند فردی مستقل باشند

خانواده‌های سالم از بیشتر خصوصیات زیر بهره‌مندند

1 مرجع قدرت مشروع و قانونی دارند که در طول زمان ایجاد و حمایت شده است، 2 بهره‌مند از نظام مقرراتی پایدار که به‌طور مستمر به آن عمل شده است، 3 سهیم بودن در انجام رفتارهای تربیتی پایدار و مداوم، 4 انجام اقدامات مؤثر و پایدار درباره تربیت فرزند و حفظ ازدواج، 5 تعیین اهدافی که خانواده و هریک از اعضای آن برای تحقق آنها تلاش می‌کنند، 6 برخورداری از انعطاف‌پذیری و انطباق با شرایط عادی معظلات ناشی از رشد و تکامل و همچنین بحران‌های غیرمنتظره

تحقیقات نشان داده که خانواده سالم ویژگی‌های دیگری نیز دارد که مهم‌ترین آنها عبارت است از: 1 خود را وقف خانواده و اعضای آن می‌کنند، 2 قدر یکدیگر را می‌دانند (از نظر اجتماعی با یکدیگر ارتباط دارند)، 3 اوقاتی را با یکدیگر سپری می‌کنند، 4 الگوی ارتباطی خوبی دارند، 5 عقاید مذهبی قوی دارند، 6 قادرند به گونه مثبتی با بحران‌ها مقابله کنند، 7 اعضای خود را تشویق و ترغیب می‌کنند، 8 وظایف و نقش‌های مشخص دارند

دین اسلام هم به‌عنوان یک مکتب جامع، آموزه‌های فراوانی را برای ابعاد مختلف زندگی بشر فراهم نموده است که بخشی از این آموزه‌ها به صورت ویژه و دقیق به حوزه خانواده مربوط می‌شود

آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور مجموعه دستورالعمل‌هایی است در مورد خانواده و چگونگی رفتار اعضای خانواده با یکدیگر در زمینه‌های مختلف که از آیات و احادیث متعددی گرفته شده است. برخی از آنها عبارت‌اند از

الگو: داشتن نمونه و الگو برای پیروی از آن در امور مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی. از دیدگاه مدیریتی، وجود الگو، رشد و سلامت و سازندگی و چگونگی رفتار اعضای خانواده را تضمین می‌کند. الگو باید در حد امکان کامل و عاری از هرگونه خطا باشد تا کسانی که از آن الگوبرداری و پیروی می‌کنند دچار مشکل یا انحراف نشوند. از نظر اسلام کامل‌ترین الگوهایی که راه سعادت را در هر زمینه زندگی برای انسان نشان می‌دهند، ائمه معصومین(ع) هستند. زوج نمونه اسلام برای الگو‌گیری که هر دو معصوم هستند، حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(ع) معرفی شده‌اند

 

 

 دانلود پروژه مقاله مناسبات تشیع و تصوف در آناتولى و تأثیر آن بر همگرایى صفویان و ترکمانان این منطقه در word دارای 34 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پروژه مقاله مناسبات تشیع و تصوف در آناتولى و تأثیر آن بر همگرایى صفویان و ترکمانان این منطقه در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود پروژه مقاله مناسبات تشیع و تصوف در آناتولى و تأثیر آن بر همگرایى صفویان و ترکمانان این منطقه در word

چکیده    
مقدّمه    
وضعیت تصوف در آناتولى (از قرن هفتم تا دهم هجرى)    
فتوت در آناتولى    
وضعیت تشیع در آناتولى تا قرن دهم هجرى    
رابطه تشیع و تصوف در آناتولى    
1 طریقت مولویه و رابطه آن با تشیع    
2 جنبش بابائیه    
3 طریقت بکتاشیه    
4 قیام بدرالدین سماونه    
نقش ترکمانان آناتولى در بر آمدن صفویان و رسمیت یافتن تشیع در ایران    
نتیجه    
کتاب نامه    

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود پروژه مقاله مناسبات تشیع و تصوف در آناتولى و تأثیر آن بر همگرایى صفویان و ترکمانان این منطقه در word

1 آربرى، آ.ج. و دیگران، تاریخ اسلام کمبریج، ترجمه احمد آرام، چ اول، تهران، امیرکبیر، 1380

2 ابن بطوطه، شرف الدین ابوعبداللّه محمد بن عبداللّه، سفرنامه، ترجمه محمد على محمد، ج 1، چ پنجم، تهران، آگاه، 1370

3 اسپناقچى پاشازاده، محمد عارف، جغرافیاى عالم اسلام، تصحیح صدیقه سلطانى فر، چ اول، تهران، جهاد دانشگاهى، 1369

4 الشیبى، کامل مصطفى، تشیع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجرى، ترجمه علیرضا ذکاوتى قراگزلو، چ اول، تهران، امیرکبیر، 1359

5 انوشه، حسن. «بکتاشیه»، دائره المعارف تشیع، ج 3، چ 1، تهران، موسسه دائره المعارف تشیع، 1371

6 اوزون چارشى لى، اسماعیل حقى، تاریخ عثمانى، ترجمه ایرج نوبخت، چ اول، تهران، کیهان، 1368

7 پطروشفسکى، ایلیاپاولویچ. اسلام در ایران، ترجمه کریم کشاورز، چ چهارم، تهران، پیام، 1354

8 تاریخ ایران کمبریج (دوره تیموریان)، ترجمه یعقوب آژند، چ اول، تهران، جامى، 1379

9 تاریخ ایران کمبریج (دوره صفویان)، ترجمه یعقوب آژند، چ اول، تهران، جامى، 1380

10 تشودى (tschudi)، «بکتاش»، دائره المعارف الاسلامیه، ج 4، ترجمه محمد ثابت الفندى و دیگران، چ اول، تهران، جهان، 1352 ق / 1933 م

11 توال، فرانسوا، ژئوپلتیک تشیع، ترجمه حسن صدوق ونینى، چ اول، تهران، دانشگاه شهید بهشتى، 1380

12 تیشنر، فرانتس، تصوف در کشورهاى اسلامى، آیین جوانمردى، ترجمه احسان نراقى، چ اول، تهران، نشر نو، 1363

13 جعفریان، رسول، صفویان در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، ج 1، چ اول، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1379

14 خواجه الدین، محمد على، سرسپردگان، چ 2، تبریز، کتابخانه منوچهرى، 1349

15 رئیس نیا، رحیم، بدرالدین مزدکى دیگر، چ اول، تهران، آگاه، 1361

16 رحیم لو، یوسف، «آغاز سلطنت صفویان، آشفتگى ها در روایات و تحقیق واقعیت تاریخى»، مجله دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسى مشهد، سال 26، ش 2، 1372

17 رفیق، احمد، «شیعیان و بکتاشیان»، ترجمه توفیق سبحانى، مجله معارف، دوره دهم، ش 1، 1372

18 رویمر، هانس روبرت، ایران در راه عصر جدید، ترجمه آذر آهنچى، چ اول، تهران، دانشگاه تهران، 1380

19 زرین کوب، عبدالحسین، جستجو در تصوف ایران، چ سوم، تهران، امیرکبیر، 1376

20 سبحانى، توفیق و انصارى، قاسم، «حاجى بکتاش ولى و طریقت بکتاشیه»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانى تبریز، سال 28، ش 120، 2535

21 سومر، فاروق، نقش ترکان آناتولى در تشکیل و توسعه دولت صفوى، ترجمه احسان اشراقى و محمد امامى، چ 1، تهران، نشر گستره، 1371

22 سیورى، راجر، ایران عصر صفوى، ترجمه کامبیز عزیزى، چ 4، تهران، نشر مرکز، 1374

23 شاو، استانفورد جى، تاریخ امپراتورى عثمانى و ترکیه جدید، محمود رمضان زاده، چ اول، مشهد، آستان قدس رضوى، 1370

24 صولتى، قدرت، معارفى از تشیع در مثنوى مولوى، چ اول، تهران، ابرون، 1377

25 عروج نیا، پروانه، «بکتاش ولى»، دانشنامه جهان اسلام، ج 3، چ اول، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامى، 1376

26 غنى، قاسم، بحث در آثار و افکار و احوال حافظ، ج 2، چ اول، تهران، زوار، 1374

27 کاهن، کلود، «بابائیه»، دانشنامه جهان اسلام، ج 1، چ دوم، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامى، 1375

28 کیسلینگ، هـ . جى، «بدرالدین بن قاضى سماونه»، دانشنامه جهان اسلام، ج 2، چ اول، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامى، 1376

29 گولپینارلى، عبدالباقى، مولویه بعد از مولانا، ترجمه توفیق سبحانى، چ اول، تهران، کیهان، 1366

30 ، مولانا جلال الدین، ترجمه توفیق سبحانى، چ دوم، تهران، مطالعات فرهنگى، 1370

31 ، ملامت و ملامتیان، ترجمه توفیق سبحانى، چ اول، تهران، روزنه، 1378

32 پیگولوسکایا و دیگران، تاریخ ایران، ترجمه کریم کشاورز، چ چهارم، تهران، پیام، 1354

33 گیب، همیلتون، اسلام بررسى تاریخى، ترجمه منوچهر امیرى، چ اول، شیراز، علمى و فرهنگى، 1367

34 لاپیدوس،ایرام، تاریخ جوامع اسلامى از آغاز تا قرن هجدهم، ترجمه محمود رمضان زاده، ج 1، چ اول، مشهد، آستان قدس رضوى، 1376

35 مزاوى، میشل، پیدایش دولت صفوى، ترجمه یعقوب آژند، چ اول، تهران، گستره، 1363

36 معین، محمد، فرهنگ فارسى، ج 5، چ 8، تهران، امیرکبیر، 1371

37 مورگان، دیوید، ایران در قرون وسطى، ترجمه عباس مخبر، چ اول، تهران، طرح نو، 1373

38 میتکا، رائول، «جنبش بابائیان در آناتولى»، ترجمه عباس زارعى مهرورز، کیهان فرهنگى، سال 6، ش 6، 1368

39 هاجسن،مارشال. گ. س. فرقه اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره اى، چ اول، تبریز، کتابفروشى تهران، 1343

 

 

چکیده

فضاى آشفته سیاسى و ترکیب اجتماعى و فرهنگى ناهمگون سرزمین آناتولى، همواره پذیراى پیروان ادیان و مذاهب گوناگون بوده است. تهاجم مغول و پیامدهاى سیاسى اجتماعى ناشى از آن، فضاى فکرى ومذهبى آشفته و در عین حال، آزادى را براى پیروان مذاهب و نحله هاى مختلف، نظیر تشیع و تصوف که تا پیش از آن آزادى عمل چندانى نداشتند، فراهم نمود. در آناتولى از قرن هفتم به بعد، تصوف در نتیجه شرایط آشفته اجتماعى، تشویق مغولان و مهاجرت برخى از بزرگان تصوف به این سرزمین، به شکل بى سابقه اى گسترش یافت و به علت وجود برخى زمینه هاى مشترک و ورود گسترده غلات شیعه به طریقت هاى صوفیانه، با تشیع درآمیخت

موضوع این پژوهش بررسى اوضاع دینى سرزمین آناتولى با تأکید بر وضعیت تشیع و تصوف و رابطه این دو مسلک با یکدیگر است که با هدف آگاهى از عقاید و باورهاى مذهبى رایج در میان ترکمانان این منطقه و نقش آن ها در همگرایى آنان و نیز رهبران طریقت صفویه صورت گرفته است

 

واژگان کلیدى: تشیع، تصوف، آناتولى، ایران، ترکمان، صفویه، طریقت

مقدّمه

سرزمین آناتولى2 ضمن اینکه خود همواره متأثر از شرایط سیاسى، اجتماعى و فرهنگى مناطق همجوار بوده، گاه تأثیرهاى شگرفى را نیز بر این مناطق داشته است

تا آنجا که به کشور ما مربوط مى شود، آگاهى از اوضاع و تحولات سیاسى اجتماعى و فضاى فکرى و مذهبى حاکم بر سرزمین آناتولى، به ویژه از قرن هفتم به بعد، در فهم و ارزیابى هر چه بهتر تحولات سیاسى، اجتماعى و فرهنگى آن در این دوره که بارزترین آنها برآمدن صفویان و رسمیت یافتن مذهب تشیع از سوى آنان است، بسیار بااهمیت و راهگشا خواهد بود

اطلاعات موجود در منابع قدیمى وپژوهش هاى جدیدى که در شناخت اوضاع سیاسى اجتماعى آناتولى مى توان به آنها تکیه کرد، بیشتر به تحولات سیاسى نظامى و یا حداکثر ساختارشناسى قبایل ساکن در این سرزمین توجه داشته اند. این در حالى است که فضاى فکرى و مذهبى حاکم بر سرزمین مذکور و باورهاى مذهبى ترکمانان این منطقه کمتر مورد توجه قرار گرفته است

با وجود این، پژوهش هاى ارزشمند برخى محققان ترک نظیر عبدالباقى گولپینارلى و فاروق سومر و نیز مقالات پژوهشى متعددى که درباره جنبش ها و طریقت هاى فعال در آناتولى صورت گرفته است در کنار اطلاعات پراکنده اى که در برخى منابع قدیمى فارسى و تواریخ عثمانى موجود است، براى آگاهى از فضاى فکرى و مذهبى حاکم بر سرزمین آناتولى بسیار ارزنده و راهگشا مى باشند

در این پژوهش تلاش شده تا با استفاده از اطلاعات موجود، اوضاع دینى سرزمین آناتولى، بخصوص وضعیت تشیع و تصوف و رابطه این دو مسلک در طول سده هاى هفتم تا دهم هجرى و تأثیر احتمالى این جریان برهمگرایى ترکمانان آناتولى و صفویان، مورد بررسى قرار گیرد

به طور کلى، وضع دینى سرزمین آناتولى، بخصوص در سده هاى میانه اسلامى، بسیار پراکنده و مغشوش بوده و اختلاط شدید ادیان و مذاهب گوناگون از بارزترین ویژگى هاى آن به شمار مى آید. این امر تا حد زیادى ناشى از اوضاع و احوال سیاسى، فرهنگى و اجتماعى حاکم بر این سرزمین، در دوره مذکور است

در واقع، سرزمین آناتولى که به دلیل شرایط خاص طبیعى و جغرافیایى آن همواره مورد توجه اقوام و ملل مختلف بوده است، در طول دوره هاى متمادى به صورت نقطه اتصال و محل تلاقى و برخورد فرهنگ ها، مذاهب و دستاوردهاى فکرى گوناگون درآمده است. تا پیش از ظهور اسلام، این سرزمین صحنه رقابت ادیان مسیح، یهود و ادیان ایران باستان بود. با ظهور اسلام، تسلط مسیحیان روم بر آسیاى صغیر و اشتیاق مسلمانان عرب به فتوحات بیشتر، باعث توجه مسلمانان به این منطقه شد و آن را به صورت یکى از دارالحرب هاى اسلامى درآوردند و سرانجام، در نتیجه این فتوحات و نیز تحت تأثیر عوامل دیگرى همچون فعالیت مبلغان اسلامى، دین اسلام یکى از ادیان رایج در این منطقه شد

از اواسط قرن پنجم هجرى به بعد، در نتیجه تسلط ترکان سلجوقى و سپس مغولان بر جهان اسلام، موج عظیمى از قبایل ترک نژاد آسیاى مرکزى با عقاید و افکار گوناگون به آسیاى صغیر مهاجرت کردند.علاوه بر این، پریشانى اوضاع سیاسى و اجتماعى در مناطق شرقى جهان اسلام، به ویژه از قرن هفتم به بعد، موجب مهاجرت ارباب مذاهب گوناگون نظیر عرفا و متصوفه، باطنیان و شیعیان این مناطق به سرزمین آناتولى گردید. در نتیجه چنین عواملى، وضع مذهبى و بافت اجتماعى این سرزمین بسیار ناهمگون ونامتجانس گشت و چالش ها و تنش هاى دینى و اجتماعى متعددى به وجود آمد

بدون تردید، اوضاع و احوال بسیار آشفته سیاسى این سرزمین در پیدایش چنین وضعیتى نقشى اساسى داشته است. این امر، به ویژه در مورد قرن هفتم تا دهم هجرى، به خوبى صادق است

در واقع، ضعف و انحطاط داخلى دولت سلاجقه روم (470ـ707ق) که از مدت ها قبل آغاز شده بود، پس از دوره درخشان سلطنت علاءالدین کیقباد سلجوقى (616 634 ق) به دلیل تهاجم مغول و مهاجرت موج جدیدى از قبایل ترک نژاد، بخصوص ترکان خوارزمى، بیش از پیش تشدید و آشکار گردید. این امر باعث شد تا در گوشه و کنار این سرزمین مدعیان قدرت سر برآورده و دولت هاى محلى متعددى را تأسیس کنند. بدین سان، دوره اى از هرج و مرج و آشفتگى هاى سیاسى اجتماعى در این سرزمین آغاز گردید که خود زمینه ساز آشفتگى اوضاع دینى و مذهبى در این منطقه شد و نتیجه آن اختلاط شدید ادیان و مذاهب و نیز پیدایش نوعى غلیان و جوش و خروش مذهبى شدید در میان مردم بود

در این میان، آنچه بیش از پیش زمینه را براى ظهور این آشفتگى هاى دینى و فکرى آماده مى ساخت، عقاید ساده و عوامانه قبایل صحراگرد این مناطق بود که با وجود پذیرش اسلام، آگاهى چندانى از تعالیم این دین آسمانى نداشتند. این ویژگى باعث مى شد تا آنها از هر گونه تفکر و عقیده مذهبى جدید و حتى بدعت آمیزى به خوبى استقبال کنند؛ بخصوص هنگامى که چنین افکار و عقایدى با شعارهاى مهدیگرایانه و مساوات طلبانه این مردمان محروم همراه مى بود

 

 

 دانلود پروژه مقاله جستاری در جهان‌بینی و علم در word دارای 28 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پروژه مقاله جستاری در جهان‌بینی و علم در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود پروژه مقاله جستاری در جهان‌بینی و علم در word

چکیده  
مقدمه  
فلسفه غرب و پارادایم‌های علم5  
جهان‌بینی اسلامی و علم  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود پروژه مقاله جستاری در جهان‌بینی و علم در word

ایمان، محمد تقی و کلاته ساداتی، احمد، «روش‌شناسی علوم اجتماعی در اسلام با نگاهی به دیدگاه مسعودالعالم چودهاری»، روش‌شناسی علوم انسانی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. زیر چاپ، 1389

ایمان، محمد تقی، مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،

صادق عمل نیک، مرتضی، «چشم انداز، هیئت فکری و طرح و برنامه دکترین مهدویت»، مجموعه مقالات سومین همایش بین المللی دکترین مهدویت، ج 2، ص 171 تا 199، 1386

گلشنی، مهدی، از علم سکولار تا علم دینی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1377

لازی، جان، درآمدی تاریخی به فلسفه علم، ترجمه علی پایا، تهران، سمت، 1377

مصباح‌یزدی، محمدتقی، ایدئولوژی تطبیقی، قم، موسسه در راه حق، 1359

مطهری، مرتضی، ده گفتار، تهران، حکمت، 1356

Choudhury, M.A, Islamic Economic Co-operation, London, Macmillan Ptress LTD,

Choudhury, M.A and U. A. Malik, The Foundations of Islamic Political Economy, London, Macmillan, New York: St. Martin’s Press,

—–, “Unicity (tawhidi) precept as super-mathematical reality”, Unicity Precept and the Socio-Scientific Order, The University Press of America, Lanham, MD, pp.47-8, 1993a

—–, “Why Cannot Neoclassicism Explain Resource Allocation and Growth in Islamic Political Economy”, Paper presenter at the International seminar in Islamic Economics, orgnised by the International Institute of Islamic Thought at the World Bank, Oct.1993, Forthcoming in the Proceedings of this Seminar, 1993b

—–, “Conflict Resolution and Social Consensus Formation in Islamic Social Choice and Welfare Menu”.International Journal of Social Economics, Vol.20, no 1, 1993c

—–, Principles of Islamic Political Economy, London, Macmillan, New York, St. Martin’s Press, 1993d

—–, The Epistomological Foundations of Islamic Economic, Social and Scientific Order, 6 vols. Ankara, Turkay, Statistical, Economic and Social Research and Training Centre for Islamic Countries, 1995a

—–, “Ethics and Economics: A View From Ecological Economics”, International Journal of Social Economics, v 22, no. 2. p.61-80, 1995b

—–, Money in Islam, A Study in Islamic Political Economy, London and New York, Routledge Pub,

—–, Studies in Islamic Social Sciences, London, Macmillan Press LTD,

—–, Explaining the Qur’an Books I and II, Lewiston, MA: The Edwin Mellen Press,

—–, “Belief and knowledge formation in the Tawhidiuperspace”, The Koranic Principle of Complementarities Applied to Social and Scientific Themes, Science and Epistemology in the Qur’an, v. 5, Lewiston, NY, The Edwin Mellen Press,

—–, “Global ethics in the light of Islamic Political Economy”, International Journal of Arab Culture, Management and Sustainable Development, v 1, p. 65-85,

Choudhury, M.A. and Harhap.S.S, “Complementing community, business and microenterprise by the Islamic epistemological methodology: A case study of Indonesia”. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management.V 2, p. 139-159,

Fukuyama, Francis, “The End of History”, The National Interest, N.16, p. 3-18,

—–, The End of History and The Last Man, New York, Free Press Pub,

—–, “After the ‘end of history’ “. Available in
http://www.opendemocracy.net/democracy-fukuyama/revisited_3496.jsp,

Jafari, M.F, “Counseling Values and Objectives: Acomparsion of Western and Islamic Perspective”, A Paper was presented at Nationl Seminar on Islamic Conseling, Salangor, Malaysia, 17 Desember 1992. The American Journal of Islamic Social Sciences. V.10, N.3, p. 326-

Kuhn, Thomas S,The structure of scientific revolutions, 2nd ed., Chicago, University of Chicago Press,

Neuman, W.L, Social Research Methods, Qualitative and Quantitative Approaches, London: Allyn and Bacon,

Patton, M, Qualitative Evaluation and Research Methods, Newbury Park, Sage,

Popper, K, The Logic of Scientific Discovery, New York, Basic Book,

—–, The Poverty of Historicism, 2nd. Ed, London, Routledge,

Zahra, AL Zeera, “Transformative Inquiry and Production of Islamic Knowledge”, The American Journal of Islamic Social Science, v. 18, N. 2, p. 2-32,

—–, Wholeness Holiness Education An Islamic Perspective, London, The International Institute of Islamic Thought,

چکیده

همه حوزه‌های علمی در علوم انسانی، مبتنی بر معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و ارزش‌شناسی مشخصی است که در این مبانی بنیادی، تفاوت‌های جدّی میان فلسفه غرب با جهان‌بینی اسلامی وجود دارد. معرفت‌شناسی در فلسفه غرب، مبتنی بر دوگانه انگاری و فردمحوری است که نتیجه این دو خصیصه سکولاریسم است. با اصالت دادن به واقعیات حسی، ساحت علم در اندیشه غرب بر ستون‌هایی بنا می‌گردد که همواره در حال تغییر است. این تغییر در مفهوم «پارادایم» کوهن و گزاره «ابطال‌پذیری» پوپر به اوج خود می‌رسد. بر خلاف اصالت واقعیت در اندیشه غرب، اندیشه اسلامی دارای معرفت‌شناسی توحیدی است که اصالت با منابع فراروایی وحی و سنت‌الله است. در این جهان‌بینی، یافته‌های حاصل از مشاهده و غور در کائنات و طبیعت، باید با سطوح عالی لوح محفوظ و سنت‌الله در میان گذاشته شوند و از آن اعتبار یابی کنند. اگر منابع الهی آن‌را تایید کردند، علم دینی بوجود آمده است. در غیر این صورت، علم است، اما دینی نیست. این مقاله تلاش دارد تا با نگاهی به آرای اندشمندان، مختصات فوق را بررسی کند. همچنین ویژگی‌های علم در اندیشه غربی را با خصیصه علم در جهان‌بین اسلامی مقایسه کند.

واژه‌های کلیدی: معرفت‌شناسی توحیدی، جهان‌بینی، علم، پاردایم، ابطال‌پذیری

 

مقدمه

اکنون که علوم انسانی مغرب زمینی همه حوزه حیات آدمی را درنوردیده و توانسته مشروعیت خود را بر ناخودآگاه ذهن بشر در حوزه علم، تحمیل کند، درک منازعه میان اندیشه مغرب زمین و جهان‌بینی اسلامی، یک ضرورت تاریخی است؛ ضرورتی که عدم توجه به آن موجب بسیاری از نابسامانی‌های فکری در علوم انسانی اسلامی شده است. شاید اکنون بهتر از هر زمان دیگری، باید در ماهیت فلسفی و سطوح عالی جهان‌بینی علم در غرب تفحص کرد، تا بتوان به تفاوت میان آن با جهان‌بینی اسلامی پی برد. بدون درک این تفاوت، که و بنیادی است، ‌شکل‌گیری علوم انسانی در جوامع اسلامی غیرممکن است

فرایند تاریخی ایجاد و اثبات در حوزه علمی (اجتماعی)، یک منازعه دائمی است که در یک طرف آن فردگرایی روش‌شناختی مبتنی بر هژمونی غرب محور، و در طرف دیگر، جهان‌بینی توحیدی از واقعیت در چارچوب اسلام قرار دارد. نظم مغرب زمینی به لحاظ تاریخی و اصول موضوعه اش در تداوم و تمرکزش، بر جهانی فردی شده استوار است. در حالی که، آیین اسلام یک جهان‌بینی تمام نگر و کامل است که از طریق فرایند انجام کنش و مبتنی بر توافق عام، با تأکید بر محوریت دانش در بنیاد جهان و نظام‌های موجود در آن، سرچشمه می‌گیرد

تفاوت‌های بینادین اندیشه غرب در فردمحوری (انسان محوری) و دوگانه انگاری2 نهفته است. «فردگرایی روش‌شناختی و دوگانه انگاری، ماهیت غیرقابل تردید اندیشه غرب است».3 ماهیتی که موجب مجموعه‌ای از خصوصیات علم غربی چون اصالت عینیت، بشری‌شدن علم، بن بست معرفتی علم،‌ تکثرگرایی و آنارشیسم شده است. بر خلاف این فردگرایی روش‌شناختی و دوگانه انگاری، در اندیشه اسلامی، معرفت‌شناسی توحیدی و وحدانیت جهان، غایت داشتن هستی و علم، خصیصه ذاتی علم و معرفت علمی است. علم در اندیشه اسلامی، ماهیتی بشری ندارد، بلکه مبتنی بر قانون الهی4 است. در این چنین چشم اندازی بن بست معرفتی، دنیوی‌شدن،‌ اصالت عینیت و آنارشیسم مفهوم خود را از دست می‌دهند. انسان آن گونه به ساحت علم می‌نگرد که غایت و معنای هستی را درک کرده است. در این مسیر، معرفت‌شناسی توحیدی پاسخگو، مسئولیت‌پذیر و اقناع کننده است

این مقاله، تلاش می‌کند تا نقش فلسفه در اندیشه غرب و جهان‌بینی در اندیشه اسلامی را در توسعه معرفت علمی بررسی نماید

 

فلسفه غرب و پارادایم‌های علم

فلسفه غرب از ابتدا مبتنی بر اصالت دادن به واقعیت بنا نهاده است. یکی از الگوهای فلسفی متکی بر اندیشه ارسطو، 6 استقرائی ـ قیاسی است که در شکل شماره 1 ترسیم شده است

شکل شماره 1: روش قیاسی-استقرائی ارسطو

لازی8 تبیین علمی مطابق الگوی ارسطو را چنین توصیف می‌کند: انتقال از آگاهی نسبت به یک واقعیت (نقطه 1) در نمودار بالا، به آگاهی نسبت به دلایل مربوط به آن واقعیت (نقطه 3).9 همان گونه که در الگوی منطقی فوق مشخص است در فلسفه غرب، واقعیت و آنچه که مشاهده می‌شود، مبنای تبیین علمی قرار می‌گیرد. در منطق قیاسی ـ استقرایی، اصول تبین کننده، اصالت خود را از واقعیت عینی می‌گیرند. این مسئله تشکیل دهنده اساس فسلفه و علم در غرب را شکل می‌دهد. بر اساس این منطق، اصالت با مشاهده و محسوسات است، که نشان‌دهنده اصالت یافتن ماده است و زمانی که ماده اصالت پیدا کند، حوزه فلسفه و جهان‌بینی،‌ پیدایش و قوام خود را بر مشاهدات تجربی بنیان می‌نهد. شدت و ضعف اصالت عینیت، اگر چه در انواع نحله‌های فلسفی غرب متفاوت است، با این وجود، شاکله تفکر غرب بر اساس آن نهاده شده است

چودهاری10 با برررسی اندیشه غرب،‌ دو مفهوم بنیادی تفکر غرب را دوگانه انگاری و فردمحوری آن ‌ذکر می‌کند.11 انگاری ریشه در اصالت عینیت دارد؛ چرا که با اصالت دادن به عینیت و محسوسات، یک عنصر مهم شکل دهنده حیات آدمی یعنی ذهنیت، اصالت خود را از دست می‌دهد. به تدریج، تضاد بین عینیت و ذهنیت پیش می‌آید که به تضاد میان طبیعت و ماوراء الطبیعه می‌انجامد. شکل نوین این نوع تضاد و در نهایت، سلطه عینیت بر ذهنیت در اندیشه سکولار رقم خورده است. اندیشه سکولار با ایجاد فاصله میان این دو عنصر، بر جدایی عینیات از ذهنیات تأکید زیادی دارد. در نهایت، مسئله را به نفع عینیات و حوزه ماده تمام می‌کند. دنیوی شدن و سکولاریسم زمانی عملی می‌شود که ذهنیات و مسائل ماوراء‌اطلبیعه از حوزه حیات آدمی زدوده می‌شوند. انسان به هر آنچه می‌بیند، ایمان پیدا می‌کند. این منطق دوگانه انگاری، اساس فردیت محوری اندیشه غرب را شکل می‌دهد

اساس این فرد محوری، منطق دوگانه انگارانه12 است. در این منطق، نبردی دائمی میان انسان و خدا، زمین و آسمان، سوژه و ابژه، دنیا و آخرت و در نهایت، دنیای مادی و متافیزیک وجود دارد. از این‌رو، دوگانه انگاری یعنی اینکه تمامی پدیده‌ها را به دو دسته ناسوتی و لاهوتی تقسیم کردن و امور لاهوتی را غیر قابل درک معرفی کردن. این ادبیات مقدمه‌ای بر سکولاریسم است که در آن، انسان به مدد عقل خود بنیاد، فارغ از اندیشه‌های آسمانی در زمینه مادی به ساخت و ساز می‌پردازند

 

 

 دانلود پروژه مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه در word دارای 38 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پروژه مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود پروژه مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه در word

چکیده  
مقدمه  
تشیع و مغول  
1 سیر تکاملی رشد فرهنگ تشیع در میان مغول‌ها  
2 عوامل تمایل به تشیع در میان ایلخانان  
اعلان رسمیت مذهب تشیع  
3 تکامل فرهنگ ایرانی نتیجه تشیع مغول‌ها  
سیر تکامل اجتماعی ولایت فقها در جامعه  
سیر تکامل اجتماعی ولایت فقها در میان عامه مردم  
رشد اهل سنت دوازده امامی  
رشد شیعه غالی و جنبش خاندان صفوی  
سیر جامعه ایران از تصوف به تشیع خالص  
سیر تکامل اجتماعی ولایت فقها در سطح نخبگان اجتماع  
مرحله اول دوره حاکمیت مغول  
خواجه نصیر الدین طوسی  
خواجه و گسترش زعامت شیعه  
علامه حلی و نظریه ولایت فقیه  
سیره عملی علامه حلی در جذب مخالفان  
کارهای علامه حلی  
شهید اول  
مرحله دوم دوره حاکمیت صفوی و قاجار  
مهاجرت علمای شیعه به ایران‌  
همکاری با سلاطین شیعه مذهب  
بیان حقایق دینی تشیع در مقابل تصوف و تعدیل تصوف  
انتقاد از شاهان صفوی  
تسلط مکتب اصولی در میان علمای تشیع  
فراهم شدن زمینه‌های اجتماعی حاکمیت فقها و تحقق عملی نظریه ولایت فقیه  
تحقق عملی حکومت فقها در عرض حکومت سیاسی قاجار  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود پروژه مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه در word

ابرو، حافظ، مجمع التواریخ السلطانیه، تحقیق محمد مدرسی زنجانی، تهران، 1362

ابولحسنی (منذر)، علی، سلطنت علم و دولت فقر، تهران، دفتر انتشارات اسلامی، 1374

احتشام السلطنه، خاطرات احتشام‏السلطنه، به کوشش سیدمحمدمهدی موسوی، چ دوم، تهران، زوّار، 1367

اشپولر، برتولد، تاریخ مغول در ایران؛ سیاست، حکومت و فرهنگ دوره ایلخانان، ترجمه محمود میرآفتاب، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، تهران،‌شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ‎

افشار، ایرج، اوراق تازه یاب مشروطیت و نقش تقی زاده، تهران، جاویدان، 1359

افندی، میرزا عبد الله، ریاض العلماء، به اهتمام سیداحمد حسینی اشکوری، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی، بی‌تا

اوبن، اوژن، ایران امروز 1907ـ1906، ترجمه علی‏اصغر سعیدی، تهران، زوّار، 1362

آجودانی، ماشاءالله، مشروطه ایرانی، چ دوم، تهران، اختران، 1383

آژند، یعقوب، قیام شیعی سربداران، تهران، گسترده، 1363

بحران دموکراسی در مجلس اول: خاطرات و نامه‌های خصوصی میرزا فضلعلی آقا تبریزی، تحقیق از غلامحسین میرزا صالح، تهران، طرح نو، ‎

بحرانی، شیخ یوسف، لؤلؤه البحرین، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، بی‌تا

بیانی، شیرین، دین و دولت در ایران عهد مغول، چ دوم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1370

تنکابنی، میرزا محمد، قصص العلماء، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه، بی‌تا

تهران، آغا بزرگ، طبقات اعلام الشیعه، تحقیق علی‌نقی منزوی، تهران، اسماعیلیان، بی‌تا

تهرانی، آقابزرگ، نقباء البشر، تعلیقات سید عبد العزیز طباطبائی، مشهد، دارالمرتضی، ج 2، 1404ق

جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن دهم هجری، چ سوم، قم، انصاریان، 1380

جعفریان، رسول، دین و سیاست در عهد صفوی، قم، انصاریان، 1370

جعفریان، رسول، صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ج 2، 1379

حائری، عبدالهادی، نخستین رویارویی‌های اندیشه‌گران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب، تهران‌، امیرکبیر، 1367

حسینیان، روح‌الله، تاریخ سیاسی تشیع تا تشکیل حوزه علمیه قم (مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی ایران)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ‎

الحلبی، ابی‌الصلاح، الکافی فی‌الفقه، تحقیق رضا استادی، اصفهان، کتابخانه عمومی امام امیرالمؤمنین علی(ع)، ‎

خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، قم، اسماعیلیان، بی‌تا

درکرویس، دیرک وان، شاردن و ایران تحلیلی از اوضاع ایران در قرن هفدهم میلادی، ترجمه حمزه اخوان تقوی، چ دوم، تهران، فرزان، 1384

رحمان ستایش محمدکاظم و فروشانی، نعمت‌الله، حکومت اسلامی در اندیشه فقیهان شیعه، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک، 1385

رمضان نرگسی، رضا، «بازنگرى آراى حامد الگار درباره روحانیان شیعه»، آموزه، کتاب چهارم، مؤسسه امام خمینی، 1383، قم

روملو، حسن بیک، احسن التواریخ، تالیف، به تصحیح عبدالحسین نوائی، تهران، بابک، ‎

سبحانی، جعفر، اللجنه العلمیه فی مؤسسه الامام الصادق، قم، موسوعه طبقات الفقهاء، المؤسسهالامام الصادق، ‎1418ق

شاردن، سفرنامه شاردن «قسمت اصفهان»، ترجمه حسین عریضی، اصفهان، 1330

شاردن، سیاحتنامه شاردن، ترجمه محمد عباسی، تهران، امیرکبیر، 1345

شمس گیلانی، حسن، تاریخ علماء و شعرای گیلان، تهران، کتاب فروشی و چاپخانه دانش، 1327

شمس‌الدین محمد بن مکی (شهید اول)، غایه المراد فی شرح نکته الارشاد، تصحیح رضا مختاری و…، قم، مرکز الابحاث و الدراسات الاسلامیه، 1414ق

زین‌الدین‌بن علی العاملی الجبعی (شهید ثانی)، مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق و تصحیح حسن محمد آل قبیسی العاملی، بیروت، مؤسسه الوفاء، ‎1404ق

شیخ‌مفید، ابی‌عبدالله محمدبن محمدبن النعمان العکبری البغدادی، المقنعه، تحقیق جامعه مدرسین، قم، مؤسسهالنشر الاسلامی، ‎1410ق

طباطبایی، عبدالعزیز، مکتبه العلامه الحلی، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، 1374ش

علامه حلی، الحسن‌بن یوسف‌بن المطهر، تذکره الفقها، تحقیق مؤسسه آل‌البیت(ع) لاحیاءالتراث، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع) لاحیاءالتراث، ‎1414ق

فتحی، نصرهالله، زندگینامه شهید نیکنام ثقهالاسلام تبریزی (1277 – 1330) هجری، و بخشی از تاریخ مستند مشروطیت ایران، تهران، بنیاد نیکوکاری نوریانی، ‎

فخرائی، ابراهیم، گیلان در جنبش مشروطیت، چ سوم، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1371

فضل‌الله، رشیدالدین، جامع التواریخ، تصحیح کریمی، تهران، اقبال، 1362

قاسانی، ابوالقاسم عبدالله بن محمد، تاریخ الجایتو، به کوشش مهین همبلی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1348ش

قمی، میرزا ابوالقاسم، جامع ‌الشتات، جامع با تصحیح و اهتمام مرتضی رضوی، تهران، کیهان، ‎

کاشف الغطاء، جعفر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعه الغراء، تحقیق مکتب الاعلام الاسلامی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، ‎1422ق /‎

الکتبی، محمدبن شاکربن احمد، فوات الوفیات، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا

کربلایی، حسن، تاریخ دخانیه، به کوشش رسول جعفریان، قم، الهادی، 1377

الکرکی، علی‌بن الحسین، جامع‌المقاصد فی شرح‌القواعد [حسن‌بن یوسف علامه حلی]، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، لاحیاءالثرات، ‎1408ق. ـ‎1411ق. / 1367 – ‎

کشمیری، محمد علی، نجوم السماء، بی‌جا، لنکهو، 1303ق

کمپفر، انگلبرت، سفرنامه کمپفر، ترجمه کسکاووس جهانداری، تهران، خوارزمی، 1363

الکهنوی الکشمیری، محمدمهدی، نجوم السماء، قم، مکتبه بصیرتی، ‎1396ق

الگار، حامد، ایران و انقلاب اسلامى، بی‌جا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، 1358

الگار، حامد، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت ایران، چ دوم، تهران، ابوالقاسم سری، 1359

لسان‌الملک سپهر، میرزا محمد‌تقی، ناسخ ‌التواریخ: سلاطین قاجاریه، به کوشش محمد‌باقر بهبودی، چ دوم، تهران، اسلامیه، ‎

لسان‌الملک سپهر، میرزا محمد‌تقی، ناسخ ‌التواریخ: سلاطین قاجاریه، به کوشش محمد‌باقر بهبودی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا

اعتمادالسلطنه، تاریخ منتظم، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا

مرتضوی، منوچهر، مسائل عصر ایلخانان، تهران، آگاه، 1370

مسعود میرزا ظل السلطان، تاریخ سرگذشت مسعودی، تهران، بی‌نا، 1325ق

ملک زاده، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، چ چهارم، تهران، علمی، 1373

ملک‏المورخین سپهر، عبدالحسین خان، یادداشتهای ملک المورخین و مرآت الوقایع مظفّری، تصحیحات و توضیحات و مقدمه‏های عبدالحسین نوایی، تهران، زرین، 1368

منهاج سراج، عثمان بن محمد، طبقات ناصری یا تاریخ اسلام و ایران، تصحیح و مقابله و تحشیه عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای کتاب، ‎

مهدی مجتهدی، رجال آذربایجان در عصر مشروطیت، بی‌جا، زرین، 1377

میرزا محمد حسن خان اعتماد السلطنه، تهران، وقایع روزانه دربار، بی‌تا‌

النجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تصحیح و تحقیق و تعلیق رضا الاستادی، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، بی‌تا

نجفی، موسی، تاریخ تحولات سیاسی ایران، بررسی مؤلفه‌های دین ـ مدنیت و تکوین دولت ـ ملت در گستره هویت ملی ایران، چ دوم، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1381

نجفی، موسی، تاریخ تحولات سیاسی ایران، بررسی مؤلفه‌های دین ـ مدنیت و تکوین دولت ـ ملت در گستره هویت ملی ایران، چ دوم، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1381

نجفی، موسی، تعامل دیانت و سیاست در ایران، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1387

نخجوانی، تجارب السلف، تصحیح عباس اقبال، تهران، طهوری، 1357ش

النراقی، احمدبن محمدمهدی، عوائد الایام، حققه مرکز الابحاث والدراسات الاسلامیه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی مرکز النشر، ‎

هالم، هاینس، تشیع، ترجمه محمدتقی اکبری، قم، ادیان، 1384

هدایه العوام، برگ 155، نسخه خطی شماره 1775 کتابخانه آیت‌الله نجفی یدالله، هنری لطیف پور، فرهنگ سیاسی شیعه و انقلاب اسلامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1379

 

 

چکیده

پذیرش مردمی ولایت فقیه یک روند تاریخی داشته است که بیشترین تلاش برای طرح اجتماعی آن از دوره مغول و همزمان با سقوط خلافت توسط علمای بزرگی همچون شهید اول، خواجه نصیر الدین طوسی، علامه حلی و ; برداشته شد. این عالمان شیعی، ابتدا با نفوذ در حکومت مغول و سپس، با شیعه کردن حاکم مغول، همچنین اعمال ولایت در حکومت‌های شیعی صفویه و دخالت مستقیم در جامعه، توانستند جامعه را با ولایت فقیه در عرض ولایت سیاست حکام آشنا سازند.این آشنایی آن‌گاه همگانی شد که در دوره قاجاریه با پیروزی اصولیون، ولایت سیاسی – مذهبی علما در عرض حکومتِ سیاسی شاهان قاجار تأسیس شد. ولایت فقیه در نهضت تنباکو و مشروطه فراگیر و صورت بین‌المللی به خود گرفت. انقلاب اسلامی نمونه کامل ولایتی بود که علمای سابق پایه‌های اجتماعی آن را استحکا بخشیده بودند.

کلید‌واژه‌ها: ولایت فقیه، قاجاریه، صفویه، تشیع، یلخانان مغول، فرهنگ ایرانی،خواجه نصیرالدین، علامه حلی، شهید اول.

 

 

مقدمه

مطالعه ولایت فقیه از دو جنبه متصور است

1 «نظری» که مراد از آن مطالعه ولایت فقیه از نگاه فقهی، کلامی، قرآن و حدیثی، حقوقی و سیاسی است که در آن موضوعاتی مثل مشروعیت، حیطه‌های اقتدار و ; بررسی می‌شود. درباره جنبه نظری کتاب‌های زیادی از جمله «ولایت فقیه نوشته آیت‌الله جوادی آملی»، «قرآن و ولایت فقیه نوشته احمد آذری قمی»، «دموکراسی در نظام ولایت فقه نوشته مصطفی کواکبیان»، «حاکمیت در اسلام از سیدمهدی موسوی خلخالی» و ; نوشته شده است

2 «اجتماعی» که مراد مطالعه ابعاد عینی و اثرات خارجی حکومت ولی فقیه می‌باشد که در این مقاله سیر مقبولیتِ اجتماعی حکومت فقها مورد بحث قرار گرفته است

اما درباره ابعاد اجتماعی و عینی ولایت فقیه کمتر کتابی نوشته شده است، شاید علت این امر آن باشد که ابعاد عینی و تاریخی معمولاً بعد از وقوع و گذشت یک دوره متنابهی مورد مطالعه قرار می‌گیرد

در این تحقیق به اجمال، سعی شده مراحل رشد تاریخی ولایت فقیه و مشاهده ابعاد سیاسی و اجتماعی آن، از دوره مغول تا سال‌های پیش از مشروطه در جامعه ایران مورد بررسی قرار گیرد. ابتدا، در مورد چگونگی تشیعِ مغول‌ها و رواج تشیع توسط آن‌ها سخن گفته شده، سپس به صورت خلاصه سیر تاریخی جریان تکاملی ولایت فقها در این هفت قرن از نظر خوانندگان خواهد گذشت

لازم به یاد‌آوری است که ورود علما به دستگاه مغول یا بعدها در صفویه از باب همکاری با حکومت ظلمه یا درباری شدن نبود، بلکه از این جهت که آنان حکومت را حقّ خود می‌دانستند (تلقی یگانگی سیاست و دیانت) و موقعیت‌های پیش آمده را مغتنم می‌شمردند

 

 

تشیع و مغول

1 سیر تکاملی رشد فرهنگ تشیع در میان مغول‌ها

حملات مغول با همه خسارتی که به جهان اسلام وارد ساخت، یک فایده هم داشت و آن اینکه به تسلط سیاسی – مذهبی یک فرقه خاص بر ایران پایان داد. تا پیش از آن به علت آنکه اهل سنت حاکم بودند و فقهای حنفی بر اکثر بلاد ایران سلطه داشتند، تعصب مذهبی خاصی بر مراکز علمی سرزمین‌های شرق و مرکز اسلامی حکمفرما بود. بطوری که آنان هیچ گاه نظر مخالفان را برنمی‌تافتند. از این‌رو از مدت‌ها پیش از حمله مغول، رشد علمی در مراکز علمی متوقف گشته بود

از سوی دیگر، دین مغولان، آیین شمنی بود؛ نوعی یگانه پرستی آمیخته به شرک که در آن ایزدان گوناگون با مرتبه‌های پایین‌تر در نگهداری و نظم کائنات با خدای بزرگ و خالق جهان سهیم شناخته می‌شدند. بت‌های گوناگونی به عنوان مظاهر این ایزدان پرستش می‌شدند

مغول‌ها در چنین فضای فرهنگی وارد ایران شدند. در ایران پیش از مغول نیز اوضاع فرهنگی ـ مذهبی به گونه‌ای بود که، بزرگترین تهمت و مستمسک تکفیر، تهمت رفض، اعتزال، الحاد و هواخواهی علویان و فاطمیان بود. در دوره مغول، کم کم رنگ تهمت عوض شد، و بازار تعصبات مذهبی از گرمی افتاد و اگر هم تعصبی بود، تعصبی رو به زوال و محروم از حمایت حکومت و بقیه و دنباله خوی اجتماعی گذشته است. آزادی مباحثات و مناظرات مذهبی و مصونیت اصحاب عقاید مختلف و محترم بودن علمای مذاهب شافعی، حنفی و شیعه در دربار ایلخانان، از مظاهر بارز این خرق تعصب به شمار می‌رود

بنابراین، مغول‌ها در این فضای باز مذهبی و اعتقادی با مقایسه تعالیم بلند اسلامی با تعالیم ابتدایی شمنی، به خرافاتی بودن عقاید خود پی بردند. و بخش زیادی از آن‌ها تصمیم گرفتند مسلمان شوند. امّا از سوی دیگر، ایران منبعی از انواع مذاهب اسلامی بود. در فضای آزادی مذهبی موجود، هر کسی، مذهب خود را تبلیغ می‌کرد. در حالی که،‌ برخی از این مذاهب مثل اسماعیلیه و اهل سنت مستقیماً با مغول‌ها در حال جنگ بودند، برخی دیگر مثل زیدیه و اثناعشری در مقابل دشمنان مغول‌ها قرار داشتند. از این رو، طبیعی بود که مغول‌ها نسبت به کسانی که به مذهب مخالفان درآیند، به دیده دشمنی بنگرند، به‌خصوص که لازمه پذیرفتن مذهب اهل سنت، گردن نهادن به خلافت عباسی ضعیفِ مستقر در مصر بود؛ مصری که مغول‌ها قصد تصرف آنجا را داشتند. از این‌رو، می‌بینیم که سلطان احمد تکودار، فرزند هلاکوخان وقتی به مذهب اهل سنت درآمد، مورد خشم امرا و بزرگان مغول واقع شد.3 در نهایت، فردی مشرک، به نام ارغون، که وزیری یهودی داشت، به جای او نشست؛ زیرا آن‌چه در این دوره مایه تکفیر، تهمت و موجب عذاب و محنت محسوب می‌شد، رابطه داشتن با سلاطین مصر و شام و مسلمانان آن دیار است

در همین زمان اسلام صوفیانه با گرایشات شیعه‌گری که نسبت به اهل‌بیت پیامبر(ص) اظهار علاقه و مودت می‌کردند، در کشور ایران در سطح وسیعی خود نمایی می‌کرد. بخشی از مغول‌ها، که پی به خرافاتی بودن دین اجدادی خود برده و دنبال راهی برای پذیرش اسلام بودند، برای آنان فرصتی پیش آمد که درباره این مذهب بیندیشند. از این‌رو، موقعیت نسبتاً خوبی برای مذهب طرفدار اهل‌بیت(ع) در ایران فراهم آمده بود. غازان خان مغول نیز به این نکته واقف بود و همه‌جا گرایشات شیعی خود را در محبت به اهل‌بیت(ع) اظهار می‌کرد. با این کار اولاً، در عین مسلمان بودن می‌توانست با خلیفه بجنگد و در این جنگ، با استمداد از عتبات عالیات و با عنوان جهاد به جنگ رفته و پس از مدت‌ها توانست فتوحات چشم‌گیری بدست آورد. که شعار وی این بود که می‌خواهد مسلمانان و ممالک اسلامی را از جور و بیداد ملوک مصر و امرای سرکش شام نجات دهد، کلیه مسلمین را در زیر لوای واحد امپراطوری اسلام گرد آورد. طبیعی است که این امر تنها می‌توانست با کمک گرفتن از مذهب تشیع امکان‌پذیر باشد.4 در عین حال، به دلیل هژمونی مذهب اهل سنت، جرأت نداشت رسماً از مذهب تشیع دفاع کند.. حافظ ابرو در این باره می‌نویسد: «پادشان غازان را میلی تمام بدان طایفه(شیعه) بود. اما هرگز از غایت کنایت اظهار نکردی و رعایت مصلحت عام فرمودی و کسی را زهره آن که اظهار کند نبودی»

بنابراین، از یک سو، هرچند غازان خان رسماً تشیع را به عنوان مذهب خودش اعلان نکرد، امّا گرایشات شیعی او غیر قابل انکار بود. از آن جمله اسم خلفاء سه‌گانه را از خطبه نماز جمعه انداخت.6 سادات را محترم می‌شمرد، دستور دارد تا در تمامی بلاد معتبر چون اصفهان و شیراز و بغداد و … دار السیاده سازند تا سادات در آنجا فرو آیند… و دستور داد تا جهت مشهد امام حسین‌علیه‌السلام نهری جاری گردانیدند.7 از عتبات عالیات زیارت کرده و برای قبر آقا امام حسین‌علیه‌السلام پرده‌های با عظمتی که به جهت آنجا ترتیب داده بود، نصب کردند و به مجاوران و حاضران و زائران قبر آن بزرگوار کمک کردند و برای سادات مقیم آنجا مقرری تعیین کردند8 از سوی دیگر، جلوس سلطان محمود غازان، بی تردید نه تنها حکومت مغول در ایران را تبدیل به سلطنتی مأنوس و ایرانی کرد، بلکه از پرتو تحولات اجتماعی و دینی و خاتمه بخشیدن به تعصبات مذهبی حاد و محروم ساختن پیروان مذهب سنت از حمایت دولت و حکومت زمینه را برای برخورد طبیعی آرا و عقاید مذهبی و ظهور تمایلات نهفته و سرکوفته ایرانیان و رشد آزادانه گرایش‌های علمی – شیعی آماده ساخت

از این‌رو، مشخصات و رنگ ایرانی، سلطنت غازان از لحاظ اعتقاد به اسلام بدون رنگ و صبغه عربی و انطباق با گرایش مذهبی مستقل جامعه ایران در دوره اسلامی، که توجّه به تشیع صورت برجسته و نهایی آن به شمار می‌رود، بیش از همه دولت‌های سابق، و در طول هفت سده از آغاز دوران اسلامی تا عهد غازان بی‌نظیر و منحصر به فرد بود

2 عوامل تمایل به تشیع در میان ایلخانان

 

 

 دانلود پروژه تحقیق تأثیر آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین در word دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پروژه تحقیق تأثیر آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود پروژه تحقیق تأثیر آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین در word

چکیده  
مقدمه  
فرضیه‌های تحقیق  
روش پژوهش  
ابزار پژوهش  
شیوه اجرا  
تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش  
بحث و نتیجه‌گیری  
پی‌نوشت‌ها:  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود پروژه تحقیق تأثیر آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین در word

احمدی، خدابخش، «بررسی رابطه بین تقیدات مذهبی و ناسازگاری زناشویی»، مقالات همایش تقویت نظام خانواده و آسیب‌شناسی آن، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1384
اعتمادی، عذرا، «ایمان و معنویت در مشاوره و رواندرمانی»، فصلنامه تازه های زواندرمانی، 1384، سال دهم. ش 35 و 36 ص 146-131
اولیاء، نرگس، و همکاران، آموزش غنی سازی زندگی زناشویی، تهران، دانژه، 1388
براندن، ناتانیل، روانشناسی حرمت نفس، ترجمه جمال هاشمی، تهران، جیحون، 1386
تبعه امامی، شیرین، «تعیین و بررسی رابطه بین ویژگی های مرکزی و پیرامونی عشق و تعهد در بزرگسالان جوان متأهل دانشگاه اصفهان»، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه اصفهان، دانشکد علوم تربیتی و روانشناسی،
جمالی، فریبا، «بررسی رابطه بین نگرش های مذهبی، احساس معنابخش بودن زندگی، و سلامت روان در دانشجویان دانشگاه های تهران»، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، تهران، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهراء(ع)، 1375
حسینی، بیتا، زمینه زوج درمانی، تهران، جنگل، 1389
حیرت، عاطفه، «بررسی اثربخشی زوج درمانی اسلام محور بر سازگاری، سلامت روان و خوش بینی زوجین شهر اصفهان»، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره‌ی خانواده، دانشگاه اصفهان، دانشکد علوم تربیتی و روانشناسی، 1388
خدایاری فرد، محمد، «کاربرد مثبت نگری در روان درمانگری با تاکید بر دیدگاه اسلامی»، مجله روانشناسی و علوم تریتی دانشگاه تهران، 1379 دوره 1 ش 60 ص 164-140
دانش، عصمت، تأثیر روش زوج درمانی اسلامی در افزایش جهت گیری مذهبی، خودشناسی و سازگاری زناشویی زوج های ناسازگار، مجموعه مقالات جوان و آرامش روان، مشاوره و درمانگری با نگرش اسلامی، چ پنجم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1387
رضایی، جواد، و همکاران، نقش سبک زندگی اسلام محور(با تأکید بر نظام خانواده) و بیان راهکارهای آن برای افزایش صمیمیت زوجین، مجموعه مقالات چهارمین کنگره ی ملّی آسیب شناسی خانواده، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، 1389، ص
زادهوش، سمیه، «مقایسه اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری، مذهبی و گروه درمانی شناختی- رفتاری کلاسیک بر روابط و رضایت زناشویی بانوان»،پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان، 1387
سالاری فر، محمدرضا، خانواده در نگرش اسلام و روانشناسی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1387
عباسی مولید، حسین، «بررسی تأثیر آموزش گروهی واقعیت درمانی بر تعهد زناشویی زوجین شهرستان خمینی شهر»، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد مشاوره‌ی خانواده، دانشگاه اصفهان، دانشکد علوم تربیتی و روانشناسی،
عرفانی اکبری، معصومه، «بررسی مشکلات مربوط به صمیمیت زوجین و تأثیر ارتباط درمانی زوجین برآن»، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی، تهران، دانشگاه الزهراء (س)، 1378
فتوحی بناب، سکینه، و همکاران، «بررسی اثربخشی آموزش رویکردهای زوج درمانی شناختی-رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتارمتقابل بر سازگاری زناشویی زوج های ناسازگار»، فصلنامه تازه ها و پژوهش‌های مشاوره، 1388، دوره 8، ش 32، ص 109-127
فقیهی، علی، جوان و آرامش روان، مشاوره و درمانگری با نگرش اسلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،(سومین همایش مشاوره از دیدگاه اسلام)،
فقیهی، علی نقی، و فاطمه رفیعی مقدم، «بررسی میزان اثربخشی آموزش های روان شناختی مبتنی بر روایات اسلامی در رضایت زناشویی زوجین»،روانشناسی و دین، 1388، دوره 2، ش 3، ص 89 ـ 104
کاوی، استیون، هفت عادت خوب خانواده، ترجمه سوسن ملکی، تهران، ذهن آویز، 1388
کلارک وارن، نیل، در جستجوی عشق زندگی، ترجمه مهدی قرچه داغی، چ هشتم، تهران، اوحدی، 1388
مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دارالاضواء، 1413 ق
نجاریان پور، سمانه، و همکاران، «تأثیر آموزش تعهد پیش از ازدواج بر بهبود ویژگی های تعهد در دختران دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا»، فصلنامه خانواده پژوهی، 1387،4(13)، 86-77
نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع)، 1380

Adams, J.M. &Jons, W. H. Interpersonal commitment in historical perspective. Inj. Adams and W.Jons (Eds.) Handbook of Interpersonal Commitment and Relationship stability . New York: Plenum publishers. 1999, (pp.3-36)
Allen, E. S., &Baucom, D. H. Adult attachment and patterns of extradyadicinvolvement.Family Process
Amato, P.R Continunity and chang in marital quality between 1980 and 2006. Journal of Marriage and the Family, . (2008). 1-
Amato PR. Studying marital interaction and commitment with survey data. Available from
Argyle, M., &Hallahmi, B. The Social Psychology of Religion. London: University Press
Bergin, A. E. Religiosity and mental health: A critical revaluation and meta- analysis. Professional Psychology: Research and Practice, 1983, 14(2), 170-
Berozonsky, J. E. Identity style, parental authority, and identity commitment. Journal of Youth and Adolescence, 2004. 22, 213-
Brannon, Linda. Gender. Viacom company. (2nd ed)
Caughlin, J.P., & Johnson, M. P. The tripartite nature of marital commitment: Personal, moral, and structural reasons to stay married, Journal of Marriage and the Family, 1999, 61, 160-
Clements, R., Swenson, CH. Commitment to one’s spouse as a predictor of marital quality among older couples. CurrPsychol, 2000, 19(2), 110-
Chronic.,&Plahakova. A. Differences in marital satisfaction of men woman.Caska- sdvenka- psychiatric. 2009, 96-
Cohan, C. L., &Kleinbaum, S. Toward a greater understanding of premarital cohabitation and marital commitment. Journal of Marriage and Family, 2002, 64(1), 180-
Curtis, K. T., & Ellison. C. G. Religious Heterogamy and Marital Conflict: Findings from the National Survey of Families and Households. Journal of Family, 2002, 23: 551-
Dean DG, Spanier, GB. Commitment: An overlooked variable in marital adjustment. Sociological Force. 1974, 7, 113-118
Fennel, D. L. Characteristics of long- term first marriage, Journal of mental counseling, 2007, 15, 445-
Florian, V., Mikulincer, M., &Hirschberger, G. The aدانلود پروژه تحقیق تأثیر آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین در word iety buffering function of close relationship: Evidence that relationship commitment acts as e terror management mechanism. Journal of Personality Social Psychology, 2002, 82(4), 527-
Green, S. G., & Bauer, T. N. (1995). Supervisory mentoring by advisers: Relationships with doctoral student potential, productivity, and commitment: Personnel Psychology Vol 48(3) Fal 1995, 537-
Gunter, J. S., Oklahoma, N. An examination of the dimensions of commitment and satisfaction across year married. Unpublished doctoral dissertation: University of Oklahoma
Harmon, D. KH. Black men and marriage: the impact of spirituality, religiosity and marital commitment on marital satisfaction. Unpublished doctoral dissertation: Alabuma University
Harris VW. Marital quality, contex, and interaction: A comparison of individuals actress various income levels. Sci Context, 2006, 17, 48-
Hoge, D. R., Petrllo, G. H. & Smith, E. I. Transmission of religious and social values from parents to teenage children, Journal of Marriage and the Family, 1982, 44, 569-
Jarvis, M. O. The long-term role of newlywed conscientiousness and religiousness in marriage. , The University of Texas at Austin. 2006, P
Johnson, M.P. Personal, moral, and structural commitment to relationships: Experiences of choice and constraint. In Handbook of interpersonal commitment and relationship stability. J.M. Adams and W.H. Jones, eds. New York: Kluwer Academic. ,1999,73-
Johnson, M.P. Commitment. Cohesion, investment, barriers, alternatives, constraint: Why do people stay together when they really don’t want to Proceeding of Theory and Research Methodology Workshop, National Council on Family Relation Annual Meeting, Dallas, 1985, 45-
Lambert, N. M., &Dollahite, David, C. The Threefold Cord: Marital Commitmrnt in Religious Couples.Journal of Family Issues: 2008, 29:592-
Larson, L.E., &Goltz, J.W. Religious participation and marital commitment. Review of Religious Research, 1989, 30, 387-
Levinger, G A social exchange view on the dissolution of pair relationships. In F.I. Nye (Ed), Family relationships: Rewards and Cosis Bererly Hills, CA: sage puplication. 1997. (pp.97-121)
Lucas, R. E. Reexamining adaptation and the set point model of happiness: Reaction to changes in marital status. Journal of Personality and Social Psychology, 2003, 84(3), 527-
MacCarthey B. Marital style and its effects on sexual desire and functioning.Journal Family Psychology. 1999, 10, 1-
Master, A. Marriage, commitment and divorce in a matching model with differential aging.Reviewe of Economic Dynamics, 2008, 11, 614-
Marcia, J.E. Development and Validation of ego- identity status. Journal of Personality and Social Psychology, 1966, 3, 551-
Mosako, J. Commitment and attachment dimensions. In partial fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy: Purdue University
Moron, G. Parents: Religious and Moral Education, Retrieved April, 2005, from
Myers, D. G. The Friends and Faith of Happy people American Psychologist, 2000, 55(1), 56-
Nichols, M. (2004). Lesbian sexuality/female sexuality: Rethinking ‘lesbian bed death’
Sexual and Relationship Therapy, 19(4), 363–
Nichols, m. & Schwartz, R. Family therapy: Concepts and methods. New York: Brunner & Mazel
Rebeck, V. A. Confirming-and keeping-youth, Christian Ministry, 1994, 25, 9-
Reynold, J., & Mansfield, P. The effect of changing attitudes to marriage on its stability: Lord chancellor’s Department. High Divorce Rates: The state of the evidence on Reasons and Remedies, V. (1), 1-3. Reserch series NO. 2/99. [On-Line]. Available
Shackelford, T. K., Besser, A., Goetz, A. T. Personality, marital satisfaction, and probability of marital infidelity, Individual Differences Research (IDR), January,
Shields, E. P. The effect of religiosity and marital Commitment on marital satisfaction and stability. Unpublished doctoral dissertation: Brigham Yong University
Smith, C. Theorizing religion effects among American adolescents. Journal for the scientific study of religion, . 2003, 42, 17-
Speranger, E. Types of Men: The Psychology and Ethics of Personality, Translate by P. J. W. Pigors. Halle: Max Niemeyer
Sternberg, R.J. The triangle of love: Intimacy, passion, commitment, New York: Basic Books
Strachman, A. and Gable, S. Approach and avoidance relationship commitment, Motive Emot. 2006, 30, 117-
Swensen, C. H., &Trahaug, G. Commitment and the long-term marriage relationship.Journal of marriage and the family, 1985, 47, 937-
Vogelstein, I. C., & Kaplan, D. Untapped potential: The status of Jewish early childhood education in America, Journal of Beliefs and Values, 2002, 23, 203-

 

چکیده

هدف این پژوهش تعیین میزان اثربخشی آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین شهر اراک بوده است. روش این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه والدین دانش‌آموزان دختر مقطع ابتدایی شهر اراک در سال 1389ـ1390 بوده است. نمونه این پژوهش، 30 زوج از والدین دانش‌آموزان دبستان دخترانه شهر اراک بوده که به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (پانزده زوج) و کنترل (پانزده زوج) جایگزین شده‌اند. ابزار اندازه‌گیری، پرسش‌نامه تعهد زناشویی بوده است. متغیر مستقل، آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بود که در هفت جلسه به گروه آزمایش آموزش داده شده است. یافته‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و روش تحلیل کواریانس تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهد که آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور، تعهد زناشویی زوجین و ابعاد آن، یعنی تعهد شخصی، اخلاقی و ساختاری زوجین را افزایش داده است (001/0P<).

کلیدواژه‌ها: آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور، تعهد زناشویی.

 

مقدمه

با پیمان ازدواج، ارتباطی شکل می‌گیرد که در مقایسه با دیگر ارتباطات انسانی، امنیتی بی‌نظیر دارد. دیگر ارتباطات انسانی ممکن است یک بُعد از ابعاد حیات را پوشش دهند، اما در ازدواج، ابعاد جسمی، عاطفی، اجتماعی و ذهنی نیز پوشش داده شده و رابطه‌ای زیستی، اقتصادی، عاطفی، روانی – اجتماعی و معنوی نیز بین زن و شوهر برقرار می‌شود.1 ازدواج، اولین تعهد عاطفی و حقوقی است که دو نفر آن را در بزرگسالی می‌پذیرند.2 تعهد زناشویی به معنای وفادار ماندن به خانواده و اعضای آن هنگام غم و شادی، وقایع خوشایند و ناخوشایند زندگی، تعهد بر مبنای احساس و عاطفه و نیز بر پایه‌ قصد و نیت است. زوجینی که در مورد تعهد خود در برابر همسر و دیگران به بلوغ فکری لازم نرسیده و رفتاری دوسوگرایانه را تعقیب می‌کنند، در ازدواج و کار کردن با دیگران دچار مشکل خواهند شد و غالباً نتیجه‌ این امر، بی‌وفایی خواهد بود

تعهد، ابزاری است که میزان امنیت و فاصله از شریک زندگی را پدید می‌آورد.4 تعهد در ازدواج چندین جزء دارد: چگونگی درک زن و شوهر از نوع رابطه در گذشته و طول مدت رابطه، انتخاب رفتارهای ادامه‌ زندگی مشترک، درجه و وسعت یک رابطه‌ خوب و علاقه به ماندن در این رابطه به مدت طولانی و گرفتن تشویق به سبب ماندن در رابطه توسط هر دو زوج

تعهد چه به صورت اجباری یا فداکارانه برای کیفیت زندگی زناشویی و ثبات در ازدواج مهم است.5 البته باید اشاره کرد که تعهد فداکارانه به‌طور فزاینده‌ای در مقایسه با تعهد اجباری با رضایت زناشویی مرتبط است. تعهد در زندگی زناشویی عبارت است از علاقه و قصدی که شخص به آن اندازه و بر اساس آن، تمایل دارد که در رابطه‌ زناشویی باقی بماند و عهدی را که بسته، حفظ کند. تعهد ابعاد چندگانه‌ای دارد و دربرگیرنده دلایل شخصی، اخلاقی و اعتقادی به خصوصی است که شخص را به ادامه‌ رابطه‌ زناشویی پایبند می‌کند

جانسون7 الگوی جامعی را ارائه کرده که در آن تعهد زناشویی را به صورت سه نوع مستقل: تعهد شخصی8، تعهد اخلاقی9 و تعهد ساختاری10 مطرح نموده است. اولین بُعد تعهد زناشویی تعهد شخصی است که تحت عناوین مختلف، از جمله تعهد جاذبه11و12، تعهد به همسر13 و تعهد گرایش14و15 توسط محققان مختلف ارائه و تبیین شده است. تعهد شخصی به معنای علاقه و تمایل فرد برای تداوم رابطه زناشویی است که بر جاذبه و رضایت زناشویی مبتنی است. تعهد شخصی تحت تأثیر سه مؤلفه قرار دارد: 1 جذابیت همسر (عشق و علاقه به همسر)؛ 2 جذابیت رابطه زناشویی (علاقه و رضایت از رابطه زناشویی)؛ 3 هویت زناشویی ( میزان و درجه‌ای که مشارکت یک شریک در رابطه زناشویی به‌عنوان خودپنداره شخصی وی در نظر گرفته می‌شود)

دومین بعد تعهد زناشویی، تعهد اخلاقی است. بسیاری از الگوهای نظری تعهد بر این عقیده‌اند که تعهد زناشویی بر احساس وفاداری اخلاقی به ازدواج و رابطه زناشویی مبتنی بوده و ازدواج، نهاد مقدسی است.17 یک نهاد اجتماعی مهم که تضمین‌کننده مراقبت و حمایت بوده و وفاداری و پایبندی به آن ارزش شناخته می‌شود.18 به‌طور کلی سه مؤلفه در تعهد اخلاقی اثرگذار است: 1 تقدس بنیان ازدواج؛ 2 وفاداری به نوع رابطه زناشویی که به ارزش‌ها و اصول اخلاقی فرد اشاره دارد و فرد می‌تواند براساس اعتقاداتش به ازدواجش خاتمه دهد یا همچنان به آن متعهد باشد؛ 3 احساس دِین به یک همسر

تعهد ساختاری که سومین بُعد تعهد زناشویی است، در بسیاری از الگوهای نظری با عنوان جنبه اجبار‌آور تعهد زناشویی با اسامی گوناگون مطرح شده است که عبارت‌اند از: تعهد اجباری (استنلی20، نیروهای مانع شونده21، فشار بیرونی22، احساس به دام افتادگی23 و تعهد ساختاری24 تعهد ساختاری در ازدواج به موانع و محدودیت‌های موجود در ترک رابطه زناشویی و احساس اجبار به تداوم آن رابطه اشاره دارد.25 در هسته این بُعد، این عقیده وجود دارد که عوامل بیرونی ازدواج، اعم از عوامل خیالی یا واقعی ممکن است از فسخ رابطه زناشویی و اختتام ازدواج جلوگیری کنند، حتی اگر انگیزه فرد برای اقدام به طلاق و جدایی قوی باشد

از اواخر قرن بیستم تاکنون، تعهد زناشویی در همه حوزه‌های مطالعاتی ازدواج و خانواده، وارد شده است. بر این اساس، نه تنها مطالعاتی که مستقیماً در خصوص تعهد زناشویی و ابعاد آن است، به صورت قابل ملاحظه‌ای افزایش یافتد، بلکه در بیشتر مطالعاتی که تأکید اصلی آنها بر تعهد زناشویی نبوده نیز به تعهد به‌عنوان یک متغیر مهم در حفظ و تداوم زندگی زناشویی، توجه شده است.27 نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که تعهد زناشویی، دومین عامل حفظ‌کننده ازدواج است.28 به نظر لامبرت و دولاهیت،29 تعهد به همسر برای موفقیت یک ازدواج مهم است. تعهد زناتشویی، قوی‌ترین و پایدارترین عامل پیش‌بینی‌کننده کیفیت و ثبات رابطه زناشویی است.30 این یافته‌ها همسو با تحقیقات کلمنس و سوین سن31 است که معتقدند تعهد در همسران به‌طور مثبت، با ثبات و کیفیت زناشویی و همچنین به‌طور مثبت با بیان عشق، سازگاری و کاهش تعارضات زناشویی ارتباط دارد. نیکلز32 در مرحله جفت‌گیری و ازدواج یکی از مهم‌ترین وظایف ارتباطی زوجین را تعهد می‌داند و آن را این‌گونه معنا می‌کند: اینکه همسران به چه میزان و چگونه به رابطه‌ زناشویی‌شان ارج نهاده و چه میزان به حفظ و تداوم این رابطه تعلق‌خاطر دارند. به گفته نیکلز و شوارتز33 تعهد در ایجاد ثبات و موفقیت در یک ازدواج، نقش اساسی دارد. بر این اساس، هرگونه رابطه‌ای بدون تعهد، سطحی و بدون سمت و سو خواهد بود. همچنین هرگونه آشنایی معطوف به ازدواج پس از مدتی اگر به تعهد پایدار و طولانی منجر نشود، در واقع، آشنایی ناکام‌کننده‌ای خواهد بود34 استرنبرگ35 نیز در نظریه‌اش درباره عشق، تعهد را یکی از مؤلفه‌های مهم دیدگاهش در بیان انواع و اقسام عشق و تمایز آنها از یکدیگر قرار داده است

در اسلام هیچ بنایی ساخته نشده که نزد خداوند محبوب‌تر و ارجمندتر از ازدواج باشد.36 یکی از مسائل مهم در زندگی زناشویی که در قرآن از آن بسیار یاد شده، وفای به عهد و پیمان است، از جمله آنها وفای عهد به خدا، عهد به خود و عهد به همسر.37 خداوند پیمان ازدواج میان زن و شوهر را میثاق محکمی دانسته است.38 قرآن زمانی که صفات مؤمنان یادآور می‌شود، به پایبندی به تعهدات زندگی‌شان و وفادار بودن به همسرشان نیز اشاره می‌کند

حضرت علی(ع) می‌فرماید: شخصی که وفادار باشد سه صفت خوب در زندگی‌اش پایدار می‌شود: 1 به او احترام می‌شود؛ 2 آرامش دارد؛ 3 رحمت الهی از نظر مادی و معنوی بر او نازل می‌شود

مطالعات نیز نشان داده‌اند که سطح پایین تعهد زناشویی در ازدواج به عدم رضایت و طلاق منجر می‌شود. یکی از کارهایی که در خانواده‌ سالم وجود دارد، احساس تعهد در برابر دیگر اعضای خانواده است. در خانواده‌های سالم، اعضا نه تنها خود را وقف آسایش و بهزیستی خانواده می‌کنند؛ بلکه در رشد و تعالی هریک از اعضای آن نیز می‌کوشند.41 به عبارت دیگر، متعهد بودن در برابر خانواده، مبنای صرف زمان و انرژی اعضای خانواده برای فعالیت‌هایی است که به گونه‌ای به خانواده ارتباط دارد. به بیان دیگر، بررسی مطالعات در مورد تعهد نشان می‌دهد که تعهد باعث حفظ و بقای ارتباط در زندگی زوجین می‌شود