دانلود پروژه ها و تحقیق های دانشجویی

مقاله سنتز نانو ذرات مزو حفره ای TiO2 دو په شده با Zr4+ و بررسی کارایی فوتوکاتاایزوری آن در حذف رنگ آلاینده کنگورد تحت word دارای 10 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله سنتز نانو ذرات مزو حفره ای TiO2 دو په شده با Zr4+ و بررسی کارایی فوتوکاتاایزوری آن در حذف رنگ آلاینده کنگورد تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله سنتز نانو ذرات مزو حفره ای TiO2 دو په شده با Zr4+ و بررسی کارایی فوتوکاتاایزوری آن در حذف رنگ آلاینده کنگورد تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله سنتز نانو ذرات مزو حفره ای TiO2 دو په شده با Zr4+ و بررسی کارایی فوتوکاتاایزوری آن در حذف رنگ آلاینده کنگورد تحت word :

سال انتشار: 1390

محل انتشار: پنجمین همایش مشترک انجمن مهندسی متالورژی ایران

تعداد صفحات: 10

نویسنده(ها):

سیمین جانی تبار درزی – دکتری شیمی معدنی، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، پژوهشکده چرخه سوخت ه

چکیده:

نانو ذرات مزو حفره ای TiO2 دوپه شده با Zr4+ با روش هیدروترمال و با استفاده از مواد اولیه TiCl4 و Zr (NO3)4. سنتز شد. شناسایی محصول با استفاده از آنالیزهای XRD و XRF و SEM و EDX و UV-Vis و BET-BJH انجام شد. نتایج آنالیز نشان داد که ماده سنتزی حاوی 8 درصد یون Zr4+ بوده و حضور فاز آناتاز TiO2 در کنار ZrO2 تائید شد. شکاف انرژی این ماده 2/48eV، مساحت سطح ویژه آن 78/75m2/g و متوسط قطر حفرات آن 2/31nm محاسبه گردید. فعالیت فوتوکاتالیزوری نانو کاتالیزور سنتز شده و TiO2 تجاری (دگوسا P25) جهت تجزیه رنگ آزوی کنگورد تحت تابش نورهای ماوراء بنفش و مرئی مورد مقایسه قرار گرفت. TiO2 دویه شده با Zr4+ در مقایسه با TiO2 تجاری (دگوسا) کارایی فوفتوکاتالیزوری بسیار بالاتری در حذب رنگ تحت نور مرئی نشان داد بطوریکه راندمان رنگ زدایی با استفاده از TiO2 دوپه شده با Zr4+ در مدت زمان 110 دقیقه 72 درصد محاسبه شد.

مقاله بررسی رفتار سازه های انتقال نیرو به عنوان یکی از مهمترین زیرساخت های روستایی تحت word دارای 6 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی رفتار سازه های انتقال نیرو به عنوان یکی از مهمترین زیرساخت های روستایی تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی رفتار سازه های انتقال نیرو به عنوان یکی از مهمترین زیرساخت های روستایی تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله بررسی رفتار سازه های انتقال نیرو به عنوان یکی از مهمترین زیرساخت های روستایی تحت word :

سال انتشار: 1388

محل انتشار: اولین کنفرانس ملی مسکن و توسعه کالبدی روستا

تعداد صفحات: 6

نویسنده(ها):

نیما ملائی – دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان

چکیده:

با رجوع به خاطرات تلخ به جا مانده از عواقب حوادث طبیعی به خصوص در فضاهای روستایی؛ و نظر به عدم امکان ارائه بهینه خدمات به آسیب دیدگان به علت ایجاد اخلال در سیستم های مواصلاتی و انتقال انرژی، بررسی رفتار سازه های انتقال نیرو تحت شرایط گوناگون در جهت جلوگیری از بروز خسارات در این سازه ها به عنوان یکی از با اهمیت ترین زیر ساخت های روستایی ضروری می نماید. در این مقاله پس از تقسیم کلی خطوط انتقال نیرو به اجزای تشکیل دهنده، به بیان انواع بارهای وارد بر سازه های انتقال نیرو و اتفاقات محتمل در این سازه ها به هدف شفاف سازی بیشتر رفتار سازه ای سازه های انتقال نیرو پرداخته شده است. سپس با توجه به اولویت های طراحی این سازه ها در ایران در راستای بهبود فرایند طراحی و ساخت سازه های انتقال نیرو در جهت کاهش خسارات وارد بر خطوط انتقال نیرو پیشنهاداتی ارائه گردیده است.

مقاله بررسی نمودارهای پوش آور تحلیل استاتیکی غیرخطیAdaptive Pushover بر روی سازههای سه بعدی بلندمرتبه تحت word دارای 9 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی نمودارهای پوش آور تحلیل استاتیکی غیرخطیAdaptive Pushover بر روی سازههای سه بعدی بلندمرتبه تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی نمودارهای پوش آور تحلیل استاتیکی غیرخطیAdaptive Pushover بر روی سازههای سه بعدی بلندمرتبه تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله بررسی نمودارهای پوش آور تحلیل استاتیکی غیرخطیAdaptive Pushover بر روی سازههای سه بعدی بلندمرتبه تحت word :

سال انتشار: 1393
محل انتشار: همایش ملی مهندسی عمران، معماری و مدیریت پایدار شهری
تعداد صفحات: 9
نویسنده(ها):
جابر رهنورد – دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی زلزله، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
یاشار یثربی نیا – استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر

چکیده:
در این پژوهش تحلیل استاتیکی غیرخطی پیشرفته و پارامترهای مؤثر در تحلیل بر روی سیستم قاب خمشی فولادی با تعدادطبقات مختلف ارزیابی شده است. ارزیابی تحلیل مورد نظر بر روی سازههای بلند مرتبه صورت گرفته است. در این تحقیق چهار سازه فولادی سه بعدی با اختلاف ترازهای 5و9و12و15طبقه طراحی اولیه با استفاده از نرمافزارEtabs و بررسی آنها با استفاده از نرمافزارSeismostructانجام شده است. نتایج نشان میدهد تغییر مکان ماکزیمم در سازههای کوتاه مرتبه در پوشآور تطابقی مبتنی بر جابجایی آپدیت افزایشی و در پوشآور تطابقی مبتنی بر نیرو آپدیت کلی مطابقت بهتری با تحلیل دینامیکی غیرخطی دارد

مقاله بررسی شاخص های حکمروایی خوب شهری در توسعه پایدار شهر تهران (مطالعه موردی: منطقه 18 شهرداری تهران) تحت word دارای 12 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی شاخص های حکمروایی خوب شهری در توسعه پایدار شهر تهران (مطالعه موردی: منطقه 18 شهرداری تهران) تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی شاخص های حکمروایی خوب شهری در توسعه پایدار شهر تهران (مطالعه موردی: منطقه 18 شهرداری تهران) تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله بررسی شاخص های حکمروایی خوب شهری در توسعه پایدار شهر تهران (مطالعه موردی: منطقه 18 شهرداری تهران) تحت word :

سال انتشار: 1392
محل انتشار: اولین کنفرانس معماری و فضاهای شهری پایدار
تعداد صفحات: 12
نویسنده(ها):
پریسا محققی – دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ایرج علی پور دهکی – دبیرآموزش و پرورش بابل
فرشید علی پور دهکی – مدرس دانشگاه و کارشناس ارشد علوم اقتصادی

چکیده:
امروزه همگام با توسعه شهرنشینی عواملی چون کاهش امنیت، نابرابری و عدم مسئولیت پذیری، امکان توسعه پایدار زندگی شهری را با دشواری های ساختار روبه رو گردانیده است که مدیریت شهری به تنهایی قادر به حل این مشکلات نیست. شدت یافتن روزافزون مقیاس، گستردگی و نیز پیچیدگی مسائل شهرها و همچنین آشکار شدن بی کفایتی سیستم های سنتی بوروکراتیک و تصمیم گیری بالا به پائین، موجب شده است گرایشی به سوی سیستم هایی به وجود آید که در آن تصمیمات بزرگ و کوچک با اشتراک بین صاحبان منافع شهری اتخاذ شوند. مراکز علمی- تحقیقاتی و سازمانهای بین المللی توسعه در طی چند دهه اخیر با تشدید مسائل حوزه مدیریت شهری و در پی تحقق پایداری مدیریت شهری به چاره چویی پرداخته و دنبال مطرح شدن دیدگاه و تئوری توسعه پایدار، شهر انسان گرا هستند و در زمان حاضر رویکرد حکمروایی خوب شهی را به عنوان اثربخش ترین، کم هزینه ترین و پایدارترین شیوه اعمال مدیریت معرفی نموده اند. در نوشتار حاضر علاوه بر بررسی و تحلیل مفاهیم و ا صول مرتبط با حکمروایی شهری، وضعیت شاخص های حکمروایی خوب شهری در کلان شهر تهران (مطالعه موردی: منطقه 18 شهردار تهران)، منابع و محدودیت های تحقق آن در این منطقه مشخص شدند. در نتیجه پرسش محوری و اصلی این مطالعه، سنجش و بررسی میزان حاکمیت خوب و شایسته شهری در محدوده مورد مطالعه با کاربرد چهار شاخص مشارکت، قانونمندی، اثربخشی و شفافیت و ارائه راهکارهایی در راستای ارتقای وضعیت موجود حکمروایی شایسه شهری می باشد. نتایج تخمین های آماری پژوهش حاضر عدم معنی داری رابطه بین م تغیرهای قانونمندی، مشارکت و شفافیت با میزان حکمروایی و تنها وجود رابطه معنی دار بین متغیر اثربخشی و حکمروایی را تأئید می کند. نتایج بدست آمده فاصله میزان حکمروایی در منطقه مطالعاتی با سطح مطلوب حکمروایی تأئید می کند.

تحقیق در مورد شعر زبان سعدى و زبان شعر حافظ تحت word دارای 17 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق در مورد شعر زبان سعدى و زبان شعر حافظ تحت word کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق در مورد شعر زبان سعدى و زبان شعر حافظ تحت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن تحقیق در مورد شعر زبان سعدى و زبان شعر حافظ تحت word :

شعر زبان سعدى و زبان شعر حافظ

یان غزل هاى سعدى و حافظ تفاوت هاى فراوان به چشم مى خورد. این تفاوت ها یا ریشه در معنا و مضمون آن ها دارند، یا در نظر گاه آن ها، یا در طرز تلقى، یا ساخت و پرداخت ادبى و یا زبان و شیوه برخورد با آن. طرح و تحلیل هر یک از این تفاوت ها در جا و مجال خود، بى شک، از جمله کارهاى ضرورى است که، اگر هنوز به درستى انجام نشده است، باید روزى صورت گیرد. در اینجا، من فقط به یک تفاوت از آن میان مى پردازم و مى کوشم علت وجود همان یک تفاوت را تا مى توانم پیدا کنم و اهمیت آن را آشکار سازم.

تفاوت مزبور در فاصله اى است که میان صورت ظاهر غزل هاى این دو شاعر از یک طرف و معنا و پیام آن ها از طرف دیگر مشاهده مى شود. توجه به این اختلاف در فاصله صورت و محتوى از آن رو مهم است که مستقیماً به درک و التذاذ هنرى، از جمله از آثار سعدى و حافظ، مربوط مى شود: تا ما از صورت غزل هاى این دو شاعر به محتوى و پیام آن ها نرسیم، نمى توانیم به درک و التذاذ هنرى از آن ها بدان گونه که باید دست یابیم.

واقعیت این است که فاصله صورت و محتوى در غزل هاى سعدى عموماً بسیار کوتاه تر از آن است که در غزل هاى حافظ دیده مى شود. در نتیجه، درک و التذاذ هنرى از غزل هاى سعدى بسیار زودتر نصیب ما مى شود تا از غزل هاى حافظ. بگذارید بحث را با یک مثال دنبال کنیم تا نکته هر چه روشن تر شود. در این مثال یک پاره از غزل سعدى را با یک پاره از غزل حافظ مى سنجیم1:

1) خوش مى روى به تنها تن ها فداى جانت *** مدهوش مى گذارى یاران مهربانت
آئینه اى طلب کن تا روى خود ببینى *** و ز حسن خود بماند انگشت در دهانت
قصد شکار دارى یا اتفاق بستان *** عزمى در سرت باید تا مى کشد عنانت;

رخت سراى عقلم تاراج شوق کردى *** اى دزد آشکارا مى بینم از نهانت;
من فتنه زمانم و آن دوستان که دارى *** بى شک نگاه دارند از فتنه زمانت;
2) به جان پیر خرابات و حق نعمت او *** که نیست در دل من جز هواى خدمت او

بهشت اگر چه نه جاى گناهکاران است *** بیار باده که مستظهرم به همت او
چراغ صاعقه آن سحاب روشن باد *** که زد به خرمن ما آتش محبت او
بر آستانه میخانه گر سرى بینى *** مزن به پاى که معلوم نیست نیست او;

بیار باده که دوشم سروش عام غیب *** نوید داد که عام است فیض رحمت او;
در پاره (1) که نمونه اى از غزل سعدى است، ما با عبور از دو سطح معنائى مى توانیم از سطح صورت غزل به چیزى در مایه پیام واقعى آن برسیم. سطح نخست همان سطح معناى زبانى است که، به تأیید معناشناسان2، از سر جمع معانى لغاتِ غزل و روابط دستورى آن حاصل مى شود. در این سطح، ما از رهگذر نظام معناشناسى3 زبان به ساختى از معناى متن مى رسیم که، طبق قواعد معنایى4 همان نظام، خلاف قاعده5 قلمداد مى شود. مثلا، معنائى که در سطح نخست براى بیت چهارم از پاره غزل سعدى به دست مى آوریم، چیزى در مایه معناى خلاف قاعده (3) در زیر است:

3) سبب شدى که شوق همه اسباب و اساس خانه عقل مرا تاراج کند. من تو را که دزدِ آشکارى هستى از نهان مى بینم.
آنگاه همین ساختِ معنائى خلاف قاعده را به سطح دوم مى بریم که سطح معناى ادبى است و در آنجا، غرابت ها یا، به اصطلاح، هنجارگریزى هاى6 سطح نخست را به کمک قواعد معنائى ادبى که به نظام ادبیات تعلق دارند از میان برمى داریم تا به ساختى از معنا برسیم که با معناى زبانىِ آشکار و لفظ به لفظ غزل فرق دارد. مثلا معنائى که در سطح دوم براى همان بیت چهارم به کمک قواعدِ ادبى به دست مى آوریم مى تواند چیزى در مایه معناى (4) در زیر باشد:

4) شور عشق تو عقل مرا به کلى مقهور کرده است. مثل کسى شده ام که نهانى به تماشاى دزدى ایستاده است که روز روشن دارد مال او را مى برد.
درست، در همین سطح دوم و از دل همین نوع معناى ادبى است که مى توانیم به چیزى در مایه پیام پاره غزل (1) سعدى دست یابیم پیامى حاوى نکات (5) در زیر:
5) ستایش خرام معشوق در تنهائیش که با تمام عالم سودا نمى توان کرد لذت تماشاى او که هوش از سر مى برد و همه را حیرت زده مى کند شوق خدمت به او عمق شیدائى عاشق و، سرانجام، وقوف عاشق به ناکامى نهائیش.

پیدا است که هر درک و التذاذ هنرى هم که از این غزل نصیبمان مى شود حاصل همین مایه از پیام و کشف آن است. و این در مورد غزل هاى دیگر سعدى نیز غالباً صادق است.
در پاره (2) که نمونه اى از غزل حافظ است، امکان ندارد تنها با عبور از دو سطح معنائى یاد شده به چیزى در مایه پیام واقعى غزل حافظ برسیم. در اینجا، ما ناگزیریم فاصله بسیار بیشترى را طى کنیم تا به کشف پیام واقعى غزل و درک و التذاذ هنرى راه یابیم. با این تفصیل که ما پس از گذار از دو سطح معناى زبانى و معناى ادبى غزل حافظ، به گونه اى که در مورد غزل سعدى دیدیم، تازه به معنائى مى رسیم در مایه معناى (6) در زیر:

6) تمناى خدمت به پیر خرابات به پاس حق نعمت او امید رفتن به بهشت در عین ادامه باده خوارى آرزوى تداوم واقعه اى که آتش به حاصل عمر شخص زده است دعوت به مدارا بامیخواره چون نمى دانیم چه در سر دارد و، سرانجام، اصرار به میخوارى به دلیل عام بودن فیض رحمت، او، که در غزل معلوم نیست چه کسى است.

پر پیدا است که این مایه از معنى، که حاصل گذار از دو سطح معناى زبانى و معناى ادبى است، نه خود پیام واقعى پاره غزل حافظ است نه نیز مى توان چنان پیامى را مستقیماً و بدون گذشتن از سطوح دیگر از دل آن بیرون آورد. چرا که این معنى نه با امور جهان واقع جور در مى آى د، نه با معانى و روابط معنائى در نظام زبان که صحّت آن ها در گرو مراتب صدقشان با مصادیق جهان واقع است، نه نیز با آن معانى متعالى که قرار است هر اثر ادبى به کمک صورتگرى ها و معنى پردازى هاى متداول در نظام ادبیات نصیب خواننده کند.

پس براى کشف پیام واقعى پاره غزل حافظ و نیل به درک و التذاذ هنرى از آن، باید از سطح معناى ادبى هم فراتر رفت و در آنجا به کمک امکانات موجود در نظام ها و شیوه هاى تحلیل دیگر که، چنان که خواهیم دید، نه به سطوح زبان و ادبیات، بلکه به سطوح و ساحات متعالى ترى تعلق دارند، به جستجوى معنائى پرداخت که بتواند هم با امور جهان واقع دمساز باشد، هم با نظام معنائى زبان، هم، بالآخره با نظام معنائى ادبیات. چنان معنائى مى تواند در مایه پیام (7) در زیر باشد:

7) تمناى خدمت به کسى به پاس حق نعمتى امید بخشایش از او براى شخص گناهکارى آرزوى تداوم عشقى با همه جانکاه بودنش امید عنایت به نیت خیرى که در پس گناهى ظاهرى نهفته است و، در نهایت، مژده برخوردارى از رحمت عامى.

گفتن نمى خواهد که این تفاوت در فاصله ها را در غزل هاى دیگر سعدى و حافظ نیز مى توان آشکارا دید.
سؤال این است که راز این تفاوت میان غزل هاى سعدى و حافظ در چیست؟ چه چیزى سبب مى شود که فاصله صورت و محتوى در غزل حافظ به مراتب بیش از آن باشد که در غزل سعدى مشاهده مى شود؟

براى این سؤال، لااقل در آثارى که در دسترس من بوده اند، پاسخ چندانى به چشم نمى خورد. تنها مطلبى که در این باره هست به تفاوت هاى سبک عراقى با سبک هندى مربوط مى شود که گاه از آن ها در تبیین تفاوت هاى میان سعدى و حافظ استفاده کرده اند. به این ترتیب که اول سعدى را، به حق، نماینده سبک عراقى گرفته اند و حافظ را، به ناحق، نماینده سبک هندى در سالم ترین صورت آن پنداشته اند و آنگاه گفته اند اشعار عراقى ساده و روانند و به راحتى مى توان به پیام آن ها پى برد و، لاجرم، اشعار سعدى هم از این قاعده مستثنى نیستند. بر عکس، اشعار سبک هندى پیچیده اند و سرشار از مضمون پردازى هاى ظریف و نازک بینانه اند و، ناگزیر، نمى توان به آسانى به پیام آن ها راه یافت و اشعار حافظ هم، خواه ناخواه، به همین دلیل دوریاب تر و دیر فهم ترند.

این مدعا اگر چه به واقعیت کمابیش نزدیک است و چه بسا بتواند به جاى خود از عهده تبیین برخى تفاوت هاى شعر سعدى با شعر حافظ برآید. با اینهمه، لااقل به سه دلیل نمى تواند پاسخ قانع کننده اى به سؤال ما بدهد:

یکى این که سواى سعدى و حافظ، شاعران فراوان دیگرى هم هستند که یا پیرو سبک عراقى اند یا پیرو سبک هندى. ولى در شعر آنان هیچ تفاوتى به لحاظ فاصله صورت از محتوى به چشم نمى خورد، گو آن که شعر پیروان سبک هندى سرشار از مضامین ظریف و باریک بینى هاى زبانى و ادبى هم، البته، هست.

دیگر این که انتساب حافظ به سبک هندى چندان درست نیست، گو آن که شعر حافظ نیز، چون اشعار سبک هندى، پیچیده و سرشار از ظرافت باشد. چرا که شعر سبک هندى شعر انتقال پیام از رهگذر مضمون پردازى است. و مضمون پردازى موجب محدود و محصور شدن پیام شعر در چنبره مضمونى مى شود که براى بیان آن طرح ریخته اند. و این، به ناگزیر، راه را بر عبور پیام از دو سطح معناى زبانى و معناى ادبى به کلى مى بندد، حال آن که شعر حافظ، در بیشتر موارد، به ویژه در شعرهاى متعالى تر او، شعر انتقال پیام از رهگذر نقل ناقص و یا نقل کامل معانى به عرصه هاى بالا و باز هم بالاتر است. و این، خود به خود، موجبات انعکاس معانى در یکدیگر و پیدایش فضاهاى معنائى تو در تو و نامتناهى را در عالم شعر فراهم مى آورد، آن گونه که شرح آن در جائى دیگر آمده است7

سرانجام، سوم این که نسبت دادن همه تفاوت هاى موجود میان شعر شاعران به اختلاف در سبک آنان، خواهى نخواهى، به انکار فردیت خلاق شاعر و نادیده گرفتن نقش عظیم ابداع و ابتکار او در امر آفرینش هنرى مى انجامد. حال آن که شعر به صرف آن که نوعى هنر با نام هنر کلامى8 است، بیش از هر چیز عرصه خلاقیت است که خود نتیجه مستقیم تفرد شاعر و تسلط او بر همه ابزارها و اسباب پردازش ادبى است. و این در مورد هر شاعرى، البته، صادق است، خاصه در مورد شاعران یگانه و بى همتائى چون سعدى و حافظ که پایگاه ممتاز و دست نایافتنى خود را در بوته تاریخ و در پهنه چالش هاى قرون به ثبوت رسانده اند. مقوله سبک که، به هر حال، مبین ذهنیت شاعر و گرایش و گزینش هاى او، حتماً، هست، براى هر شاعر بزرگى حکم نقطه آغاز خیزش او به سوى اوج هاى تازه در فضاهاى لایتناهى آفرینشگرى و نوآورى را دارد، نه حکم نقطه پایان خلقتگرى هاى او یا قید و بندى که جولان او را در عرصه هنر محدود سازد

بارى، از ملاحظه سبکى که بگذریم، ملاحظات زبانى را هم مى توان علت تفاوت در فاصله صورت و محتوى در غزل هاى سعدى و حافظ فرض کرد، هر چند این فرض را هنوز کسى پیش ننهاده است. از قرائن موجود در غزل هاى این دو شاعر مى توان، لااقل، چنین فرض کرد که زبان حافظ در واژگان غنى تر از زبان سعدى است، و زبان سعدى در ساختار از زبان حافظ پیچیده تر است، خواه ساختار صرفى در نظر باشد، خواه ساختار نحوى، خواه معناشناختى، بگذارید بحث را با بررسى پیچیدگى هاى ساختارى در غزل سعدى دنبال کنیم. به نمونه (8) از این نظر نگاهى بیندازیم

8) بستم به عشق موى میانش کمر چو مور *** گر وقت بینى این سخن اندر میان بگوى;
دانم که باز بر سر کویش گذر کنى *** گر بشنود حدیث منش در نهان بگوى
کاى دل ربوده از بر من حکم از آن توست *** گر نیز گوئیم به مثل ترک جان بگوى;

در این نمونه، سعدى اجزاء فعل مرکب «کمربستن» را اولا به طرزى غیرمعمول جا به جا کرده، ثانیاً آن اجزاء را جدا از هم به کار برده، گذشته از آن که فعل «وقت دیدن» را هم از خود در آورده، و مفعول فعل «بشنود» را نیز بیش از قرینه لفظى آن (حدیث من) حذف کرده است. در عین حال، ترتیب اجزاء موجود در مصراع آخر را به قصد ایجاد ابهامى نغز در هم ریخته است. به همین منوال، در نمونه (9) در زیر ــ که هر چند به غزل هاى سعدى تعلق ندارد، ولى مؤید مدعاى ما در مورد پیچیدگى هاى ساختارى آثار سعدى هست ــ شکل دیگرى از پیچیدگى ساختارى، این بار در حوزه صرف و اشتقاق، به چشم مى خورد:

(9) به نام خداوند جان آفرین *** حکیم سخن در زبان آفرین
در این نمونه سعدى صفت هاى مشتق «جان آفرین» و «سخن در زبان آفرین» را از دو فعل که در زبان فارسى وجود خارجى ندارند، یعنى افعال «جان آفریدن» و «سخن در زبان آفریدن»، مشتق ساخته است، همین طور در نمونه (10) در زیر:

سعدى حرف موصول «که» را در درون جمله پیرو به کار برده است (به جاى آن که بگوید «گر اتفاق نیفتد که قدم ;» گذشته از آن که فعل «قدم رنجه کردن» را هم بدون متمم معمول آن (مثلا «قدم به دیدار کسى رنجه کردن») به کار گرفته است و در همان حال فعل «زبان گرداندن» را نیز از خود در آورده است.9
این قبیل پیچیدگى ها و گریزهاى پیاپى در ساخت زبانى غزل هاى سعدى، به هر حال، فراوان است. حال آن که در غزل هاى حافظ آنچه هست ساخت هاى نحوى را هوار و ساخت هاى صرفى به سامان است، آن گونه که در نمونه (11) در زیر مى توان دید:

11) خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست *** ساقى کجاست گو سبب انتظار چیست
هر وقت خوش که دست دهد مغتنم شمار *** کس را وقوف نیست که انجام کار چیست
پیوند عمر بسته به موئى است هوش دار *** غمخوار خویش باش غم روزگار چیست;

مستور و مست هر دو چو از یک قبیله اند *** ما دل به عشوه که دهیم اختیار چیست
سهو و خطاى بنده گرش اعتبار نیست *** معنى عفو و رحمت آمرزگار چیست;
مى بینیم که حافظ هیچ از شگردهاى ساختارى، چه نحوى، چه صرفى، در این غزل بهره نجسته است، یا اگر جسته چندان نیست که به آسانى به چشم بیاید. و این کیفیتى است که در اکثر قریب به اتفاق غزل هاى او آشکارا یافت مى شود.

در مورد غناى واژگانى بیشتر غزل هاى حافظ در سنجش با غزل هاى سعدى، من پژوهشى چنان که باید نکرده ام. براى این کار آن قدر وقت داشته ام که یکى چند غزل از هر یک از این دو شاعر را تحلیل واژگانى کنم. پس مبناى فرض من در این باره پژوهشى محدود همراه با اظهارنظرهاى دیگران است که سخن از وفور حیرت انگیز معانى و مضامین گوناگون از زمینه هاى علمى، فلسفى، عرفانى و جزآن در غزل حافظ به میان آورده اند10 و این، البته، مبناى طرح این فرض مى تواند باشد که وفور معانى، لاجرم، غناى واژگانى را هم در پى دارد و بررسى هاى محدود من نیز مؤید این فرض مى تواند باشد.

محدودیت واژگانى غزل هاى سعدى نیز، البته در سنجش با غناى حافظ، ره آورد تمرکز عمیق او، به گفته محمدعلى فروغى11، بر مضامین محدود «مغازله و معاشقه» از یک طرف و «مواعظ و حکمت» از طرف دیگر است.