سفارش تبلیغ
صبا ویژن

دانلود پروژه مقاله اصول کلی درباره ی مدولها در word

پنج شنبه 95/3/6 2:20 صبح| | نظر

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 دانلود پروژه مقاله اصول کلی درباره ی مدولها در word دارای 83 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پروژه مقاله اصول کلی درباره ی مدولها در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود پروژه مقاله اصول کلی درباره ی مدولها در word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن دانلود پروژه مقاله اصول کلی درباره ی مدولها در word :

اصول کلی درباره ی مدولها

تعریف: گیریم یک گروه آبلی جمعی باشد، آنگاه یک -مدول چپ نامیده می شود اگر:
به ازای هر عضو از و هر عضو از ، ضرب که متعلق است به تعریف شده باشد بطوریکه در اصول زیر صدق کند.

البته در بالا
نکته: مدول راست مشابها تعریف می شود.

تعریف: فرض کنیم نگاشتی از مدول بتوی – مدول باشد. گوئیم یک خطی یا یک همریختی است. اگر

بطوریکه
تعریف: گیریم یک -مدول چپ و باشد. مکن است اتفاق بیفتد که وقتی آنگاه عضو هستند. در اینصورت گوئیم زیر مدول است.( یا می گوئیم توسیع است.)

تذکر
الف- اگر زیر مدول باشد، ا«گاه نگاشت شمول ، یک -همریختی است.
ب- اگر زیر مدول باشد، آنگاه نگاشت طبیعی ،یک –همریختی است.
ج- اگر دو – همریختی باشند، آنگاه ترکیب آنها یک – همریختی است.
د- گیریم دو همریختی از بتوی باشد و برای هر ،اگر آنگاه ، در اینصورت نگاشتی از بتوی است و می توان به سادگی تحقیق کرد که یک – همریختی است.
این همریختی خاص، نوشته شد و با استفاده از این نمایش، ما(جمعی) برای همریختی های از بتوی تعریف کردیم. با این جمع، مجموعه همریختی های از به تشکیل یک گروه آبلی می دهند که با نشان می دهیم. البته اگر جابجایی باشد سادگی می توان نشان داد که یک – مدول هم است.(چرا؟)
(ه) فرض کنیم همریختی، باشند و فرض کنیم همریختی باشند .آنگاه

تعریف: الف- اگر هر گاه آنگاه را تکریختی (منومور فیسم) گویند.
ب- اگر را بتوی بنگارد، آنگاه را اپی مور فیسم گویند.
ج- اگر هم تکریختی، هم برو ریختی(اپی مور فیسم) باشد گوئیم ایزومور فیسم(یکریختی) است و می نویسیم
در این حالت نگاشت معکوس، ایزومور فیسم است و ایزومور فیسم های معکوسی نامیده می شوند.
تذکر: همریختی های ، ایزومور فیسم های معکوسی هستند اگر و تنها اگر هر دو نگاشت های همانی باشند.
منظور از زوج یک – مدول همراه با زیر مدولش است و منظور از – مدول است بطوریکه که در آن تصویر است.
فرض کنیم و زیر مجموعه وابسته باشد. آنگاه ولذا
با این مقدمه می توان نگاشت را تعریف کرد که به سادگی ثابت می شود که یک همریختی است. نگاشت نگاشت القایی نامیده می شود.
نگاشت القایی، این خاصیت مشخص می شود که دیاگرام زیر را جابجایی می کند:
و نگاشتهای قائم، نگاشتهای طبیعی اند.
توجه داشته باشید که اگر اپی مور فیسم باشد، آنگاه تیراپی مور فیسم است.
در اینجا لازم است توضیحی مختصر در مورد جابجایی بودن یک دیاگرام بدهیم.
الف) دیاگرام مربعی جابجایی است اگر

ب) دیاگرام مثلثی جابجایی است اگر

ج) دیاگرام جابجایی است اگر
حال به مطلب مربوط به نگاشت القایی بر می گردیم. فرض کنیم یک همریختی باشد که زیر مدول از را به عضو صفر از می نگارد و لذا
د این حالت، نگاشت القایی را به توبی می نگارد و با این واقعیت مشخص می شود که دیاگرام زیر جابجایی است.

حال فرض کنیم که همریختی هایی از بتوبی باشند، همریختی از بتوبی باشد. آنگاه

بعلاوه وقتی یک حلقه جابجایی است و آنگاه

تصویر و هسته:
گیریم یک – همریختی باشد. اگر بنویسیم آنگاه که تصویر نامیده می شود، شامل تمام اعضایی به شکل است که و همچنین که هسته نامیده می شود. از اعضایی تشکیل شده که به صفر نگاشته می شوند. بطور خلاصه داریم:

حال می خواهیم دو نماد جدید معرفی کنیم:
یادآوری می کنیم که یک تکریختی است اگر و تنها اگر یک اپی مور فیسم است اگر و لذا یک ایزومورفیسم است اگر تنها اگر
قضیه1: فرض کنیم یک اپی مور فیسم باشد. آنگاه نگاشت القایی نیز ایزومورفیسم است.
برهان:
چون یک اپی مور فیسم است لذا نیز اپی مور فیسم است. بنابراین کافیست نشان دهیم منومور فیسم( تکریختی) است. یعنی اینکه
فرض کنیم و گیریم
اگر آنگاه یعنی لذا
در نتیجه بنابراین و قضیه ثابت می شود.
چون یک اپی مور فیسم است.( با هسته ی ). قضیه نشان می دهد که یک ایزومور فیسم مانند وجود دارد.
به همین دلیل اغلب ظاهر نمی شود هر چند در مواقع خاص این در مفهوم و نقشهای متفاوتی بازی می کنند.

مدولهای تولید شده توسط زیر مجموعه ها
فرض کنیم یک -مدول و خانواده ای از اعضای باشد. سیستم از پارامتر های دلخواه است. زیر مجموعه ای از شامل تمام اعضایی که بفرم ( و تقریبا برای تمام ها ) می توانند نوشته شوند. تشکیل یک زیر مدول از باشد، گوئیم مولدهای هستند.
فرض کنیم مولدهای باشند اگر برای هر بصورت منحصر بفرد معین شود. آنگاه پایه ی هستند. مدولی که دارای پایه ای باشد، مدول آزاد نامیده می شود.
فرض کنیم یک -مدول آزاد با پایه ی باشد و فرض کنیم یک – مدول باشد و خانواده ای از اعضای با همان اندیس باشند. آنگاه همواره یک – همریختی یکتا مانند وجود دارد که واضح است که بصورت تعریف می شود. فرض کنیم خانواده ای از نمادها باشد، مجموعه تمام جمعهای صوری ، در نظر می گیریم که هر عضو است و تقریبا برای همه ی ها برای این جمع صوری به راحتی می توان جمع و ضرب تعریف کرد. اگر این کار را انجام دهیم، نتیجه آن یک – مدول خواهد بود. حال را با جمع صوری برای در نظر می گیریم که در آن

هر عضو مدول نمایشی منحصر بفرد به شکل دارد. بنابراین مدول، آزاد است و پایه آن است. این مدول ، مدول آزاد تولید شده توسط نمادهای نامیده می شود.
قضیه2: برای هر – مدول مفروض ، مدول آزاد و اپی مور فیسم وجود دارد. اگر توسط عضو تولید شود. آنگاه می تواند با پایه ای از عضو انتخاب شود.
برهان
گیریم یک سیستم از مولدهای باشد و سیستم اندیس دار منشاء به نمادهای متمایز باشد. فرض کنیم مدول آزاد تولید شده توسط بوده و یک همریختی باشد که آنگاه دارای خاصیتی است که مورد نیاز تکمیل اثبات قضیه است.
قضیه3: فرض کنید یک مدول آزاد، یک همریختی و یک اپی مور فیسم از همریختی باشند. آنگاه همریختی وجود دارد بطوریکه دیاگرام زیر جابجایی باشد.

برهان
فرض کنید پایه ای برای باشد، آنگاه عضوی از است.( به زاری هر ) چون یک اپی مور فیسم است سپس عضو از چون وجود دارد که چون آزاد است. بنابراین یک همریختی وجود دارد بطوریکه و بنابراین
و در نتیجه روی پایه ی با هم برابرند و در نتیجه روی تمام اعضای با هم برابرند. یعنی

حاصلضرب مستقیم و حاصلجمع مستقیم
مفهوم حاصلجمع مستقیم مدولها و حاصلضرب مدولها که در اینجا بحث خواهیم کرد. برای نظریه مان مهم و اساسی است. فرض کنیم خانواده ی از مدولهای باشد که در آن اندیس دلخواه است. خانواده ی که به ازای هر متعلق به است را در نظر می گیریم و جمع و ضربی از اعضای تعریف می کنیم. با این جمع و ضرب، یک مدول تولید می شود که با نمایش می دهیم و ضرب مستقیم از مدولهای می نامیم.
از این ضرب مستقیم می توانیم زیر مدولی شامل تمام خانواده های که ( به ازای تقریبا همه ی ها) انتخاب کنیم. این زیر مدول را با نشان داده و جمع مستقیم خارجی مدولها می نامیم.
اگر متناهی باشد آنگاه ضرب مستقیم و جمع مستقیم خارجی با هم برابرند.
خصوصیت اصلی ارتباط بین ها و حاصلضرب مستقیم آنها را می توان با تعریف همریختی های کانونی بصورت زیر نشان داد.

که در اینجا چه نگاشتی از عضو بتوبی عضوی از است که در آن مولفه ی فرام برابر و سایر مولفه ها صفرند. همچنین نگاشتی از عضوی از بتوبی مولفه ی فرام آن است. این نگاشتها دارای ویژگی زیر هستند.

برای حاصلجمع مستقیم ، نگاشتهای کانونی مشابهی داریم:

که دارای ویژگی های زیر هستند:

در حالت کلی فرض کنیم که خانواده ای از مدولها باشد. خانواده ی از همریختی را که است را در نظر بگیریم. این -همریختی ها، همریختی را تعریف می کنند که عضو از به توبی نگاشته می شوند. اگر همریختی یک ایزومور فیسم باشد. آنگاه گوئیم یک نمایش انژکتیو از بعنوان یک حاصلجمع مستقیم از مدولها ست. در این صورت همریختی هایی منحصر بفرد مانند وجود دارند بطوریکه:

در واقع اگر انگاه نگاشت را به می برد.
بنابراین می خواهیم گفت یک نمایش کامل از بعنوان جمع مستقیم است. برای نمایش کامل داریم:

فرض کنید خانواده ای از مدولهای بوده و خانواده ای از همریختی ها باشد که این خانواده از همریختی ها، همریختی را معین می کند که عضو به نگاشته می شود. اگر همریختی یک ایزومورفیسم باشد، گوئیم یک نمایش پروژکتیو از بعنوان ضرب مستقیم است. در این حالت همریختی های وجود دارند که:

گوئیم یک نمایش کامل از بعنوان ضرب مستقیم از مدولهاست.
حال فرض کنیم یک مدول و خانواده ای از زیر مدولها باشد. اگر هر درای نمایش یکتایی به فرم باشد، که و به ازی تقریبا همه ها آنگاه گوئیم حاصلجمع متقسیم داخلی زیر مدولهای است. بنابراین یکریختی کانونی بین و حاصلجمع مستقیم خارجی وجود دارد که به نگاشته می شود. همچنین همریختی های را داریم که همان ویژگیهای بیان شده فوق را دارند یعنی:

و در اینجا نگاشت اولی نگاشت شمول و نگاشت درس یک عضو از را به جمله ی فرام از نمایش آن بعنوان جمع می برد.
قضیه4: فرض کنیم یک سیستم از مدولها و همریختی ها باشد که در روابط زیر صدق کند:

آنگاه یک نمایش کامل را از بعنوان جمع مستقیم است اگر و تنها اگر به ازای هر اگر متناهی باشد، آنگاه شرط لازم و کافی برای این است که نمایش کامل از بعنوان ضرب مستقیم است.
برهان
فرض کنیم که به ازار هر برقرار باشد و همریختی را که را به می نگارد در نظر می گیریم. ما می خواهیم نشان دهیم که این نگاشت ایزومورفیسم است.
ابتدا توجه می کنیم که اگر انگاه و این نشان می دهد که یک تکریختی است. حال کافی است نشان دهیم پوشاست. فرض کنیم آنگاه و بویژه به ازای تقریبا هر بنابراین به ازای تقریبا ه ر داریم . در نتیجه حال چون لذا تصویر آن در برابر است با لذا اپی مور فیسم است. در نتیجه یکریختی است. در نتیجه نشان دادیم که نمایش جمع مستقیم است. این واقعیت که وقتی یک نمایش جمع مستقیم است، آنگاه برقرار است. قبلا ثابت شده است.
حال فرض می کنیم که متناهی، باشد فرض کنیم که عضوی دلخواه از باشد ، آنگاه تصویر در نگاشت است که توسط مشخص و تعریف می شود. بنابراین در هر حالت یک اپی مور فیسم است که می توان گفت که یک نمایش حاصلضرب مستقیم است. بنابراین چون لذا می بینیم که اعضایی از هستند که دارای تصویر برابری در هستند. در نتیجه که نشان می دهد حکم ثابت شده است. در نهایت، فرض کنیم برای تکمیل اثبات، کافی است ثابت کنیم که تکریختی است. که می توان گفت باید نشان دهیم اگر به ازای هر آنگاه و این بدیهی است زیرا
تعریف: فرض کنیم زیر مدولی از مدول باشد اگر حاصلضرب مستقیم داخلی دو زیر مدول باشد. که یکی از آنها است. آنگاه می گویئم جمعوند مستقیم است.
تعریف: یک تکریختی مستقیم، نامیده می شود اگر جمعوند مستقیم باشد. اپی مورفیسم مستقیم نامیده می شود اگر جمعوند مستقیم باشد. در این حالت می گوئیم فاکتور( عامل) مستقیم است.
نهاد اختصاری: فرض کنید یک همریختی باشد. اگر همریختی دیگری از بتوی وجود نداشته باشد. بهتر است از نماد استفاده کنیم، این نمادها برای همریختی را نماد اختصاری گوئیم. در این نماد، ترکیب دو همریختی بصورت یا نوشته می شود. برای مثال اینکه نشان دهیم دیاگرام زیر جابجایی است، می نویسیم

در نماد اختصاری، اگر آنگاه تصویر تحت همریختی بصورت یا نوشته می شود.
گزاره 1:
همریختی مستقیم است اگر و تنها اگر یک همریختی موجود باشد بطوریکه اپی مور فیسم مستقیم است اگر و تنها اگر همریختی موجود باشد بطوریکه
برهان:
قسمت اول گزاره را ثابت می کنیم. قسمت دوم مشابه است. ابتدا فرض کنیم که مستقیم باشد. قرار می دهیم. آنگاه زیر مدول از وجود دارد که ( جمع مستقیم) تکریختی ، ایزو مور فیسم از بتوی را تعیین و مشخص می سازد. بعبارت دیگر یک ایزو مور فیسم است که نگاشت کانونی مربوط به تجزیه است. فرض کنیم ایزومور فیسم معکوس باشد و قرار دهیم .
آنگاه
بر عکس فرض کنیم همریختی داریم که قرار می دهیم. باید نشان دهیم که (جمع مستقیم) اگر آنگاه که داریم:

بنابراین که نشان دادیم که هر عصر از می تواند بصورت نوشته شود که و ، حال فرض کنیم که که می خواهیم نشان دهیم که و در نتیجه ثابت می کنیم که ( جمع مستقیم). برای ملاحظه می کنیم که اما به ازای عضو دلخواه از لذا و بنابراین و چون نتیجه می دهد که پس اثبات کامل می شود.
نتیجه : هر اپی مور فیسم که در آن آزاد است. مستقیم است.
برهان
فرض کنیم نشانگر نگاشت همانی روی باشد. با استفاده از قضیه 3 می توان یک همریختی پیدا کرد، بطوریکه اگر دیاگرام جابجایی باشد. در نتیجه حال اثبات نتیجه با استفاده از قضیه3 بدست می آید.

دنباله های همریختی ها
فرض کنیم یک دنباله3 جمله ای از مدولها و همریختی ها باشد. گوئیم یک صفر رشته است اگر یا اگر
گوئیم دقیق است اگر
بعنوان مثالهای مهم، یک تکریختی است اگر و تنها اگر دقیق باشد، همچنین یک اپی مور فیسم است و اگر و تنها اگر دقیق باشد.
در حالت کلی، دنباله که ممکن است متناهی، نامتناهی یا نیم نامتناهی باشد، صفر رشته نامیده می شود اگر هر دسته سه تایی یک صفر رشته باشد؛ و دقیق نامیده می شود اگر هر دسته سه تایی دقیق باشد.
اگر زیر مدولی از باشد آنگاه دنباله کانونی دقیق است.
تعریف: نباله دقیق مستقیم یا شکافته نامیده می شود اگر جمعوند مستقیم باشد.
بعنوان مثال اگر جمع مستقیم از به باشد، آنگاه دنباله کانونی دقیق شکافته می شود.
همچنین هر دنباله دقیق شکل که در آن آزاد است، شکافته می شود.
گزاره2:
اگر دنباله مفروض از مدولها و همریختی باشد. آنگاه برای اینکه دنباله دقیق شکافته باشد، لازم و کافی است که همریختی های موجود باشد که:

تذکر: ملاحظه ی می کنیم که با استفاده از قضیه 4 ، معادل این است که

یک نمایش کامل از به عنوان جمع مستقیم باشد.
برهان: فرض کنیم که یک دنباله دقیق شکافته باشد. آنگاه
و ( جمع مستقیم) به ازای زیر مدول دلخواه از است.
فرض کنیم همریختی های کانونی مربوط به این تجزیه مستقیم باشند آنگاه و ایزومورفیسم هستند. چون ایزومور فیسم های معکوس هستند اگر قرار دهیم آنگاه

چون ( با استفاده از فرض)
بعلاوه

وبنابراین
برعکس: فرض کنیم که همریختی های را داشته باشیم به طوری که برقرار باشد ابتدا نشان می دهیم که دقیق باشد. چون پس یک تکریختی است و چون پس یک اپی مور فیسم است. همچنین چون پس .
فرض کنیم در این صورت

بنابراین در نتیجه: لذا دقیق است. برای اینکه نشان دهیم شکافنده است، کافی است نشان دهیم که مستقیم است، و این از گزاره 1 چون بدست می آید.
فرض کنیم که لذا و بنابراین که در نتیجه

و بنابراین
همریختی را که را به می نگارد در نظر می گیریم. این همریختی روی صفر می شود لذا یک همریختی را القا می کند که

همریختی را در نظر می گیریم که بسادگی مشاهده می شود که این همریختی روی صفر می شود و لذا – همریختی زیر را القا می کند:

که و ( عضو دلخواه) و
حال چون داریم: در نتیجه یک همریختی بصورت
القا می کند که هسته آن برابر است با اگر نشان دهیم همانی نشان داده ایم که یک منومورفیسم است و بنابراین برابر صفر است. بعبارت دیگر آن نتیجه می دهد که و این برهان را کامل می کند.
فرض کنیم و قرار می دهیم آنگاه چون هر عضو حاصلجمع متناهی از اعضای به فرم است. کافی است نشان دهیم که داریم.
بنابراین
و لذا برهان قضیه تکمیل می شود.
قضیه5: گیریم دنباله ای دقیق از مدولهای راست باشد و فرض کنیم یک مدول چپ آزاد باشد . آنگاه دنباله دقیق است. در نتیجه ی مشابه برای حالتی که نقش مدولهای راست چپ را عوض کنیم وجود دارد)
برهان: استفاده از قضیه 4 کافی است نشان دهیم یک تکریختی است. فرض کنیم می خواهیم نشان دهیم.
چون آزاد است، فرض کنیم پایه ای برای باشد آنگاه با توجه به نتیجه قضیه3 ، که برای تقریبا همه ی ها، لذا خواهیم داشت . و بنابراین برای تقریبا همه ی ها چون یک تکریختی است، بنابراین برای تقریبا همه ی ها و در نتیجه

خواص اساسی
قضیه6: نگاشت با تعریف یک یکریختی است. اگر جابجایی باشد یک همریختی است.

برهان
بدیهی است چون پس:

بنابراین یک همریختی است بعلاوه اگر

بناراین از به می رسیم و این نشان می دهد که یک تکریختی است.
حال کافی است نشان دهیم پوشا( بروریختی) است.
فرض کنیم آنگاه نگاشت یک همریختی است. برای این همریختی و این نشان می دهد که یک همریختی است. در آخر، فرض کنیم جابجایی، باشد و آنگاه
یعنی فقط همریختی نیست بلکه همریختی هم است.
فرض کنیم همریختی باشند و متغیری از باشد آنگاه یک خطی است(از بتوی ) در اینصورت یک همریختی است از بتوی بنابراین
نگاشت به نظر می رسد که همریختی است و آنرا با نشان می دهیم. معمولا می نویسیم.

وقتی یک حلقه ی جابجایی باشد، آنگاه یک همریختی از
به است.

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

دانلود پروژه مقاله تاریخچه ی مختصراز جوشکاری دستی قوس برقی(S.M.

پنج شنبه 95/3/6 2:20 صبح| | نظر

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 دانلود پروژه مقاله تاریخچه ی مختصراز جوشکاری دستی قوس برقی(S.M.A.W) در word دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پروژه مقاله تاریخچه ی مختصراز جوشکاری دستی قوس برقی(S.M.A.W) در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود پروژه مقاله تاریخچه ی مختصراز جوشکاری دستی قوس برقی(S.M.A.W) در word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن دانلود پروژه مقاله تاریخچه ی مختصراز جوشکاری دستی قوس برقی(S.M.A.W) در word :

تاریخچه ی مختصراز جوشکاری دستی قوس برقی(S.M.A.W)

قوس برقی در سال 1807توسط سرهمفری دیوی کشف شد ولی استفاده از آن در جوشکاری فلزات به یکدیگر هشتاد سال بعد از ین کشف ، یعنی در سال 1881 اتفاق افتاد. فردی به نام آگوست دیمری تنز در ین سال توانست با استفاده از قوس برقی و الکترود ذغالی صفحات نگهدارنده انباره باطری را به هم متصل نمید.بعد از آن یک روسی به نام نیکولاس دی بارنادوس با یک میله کربنی که دسته ی عیق داشت توانست قطعاتی را به هم جوش د

هد. وی در سال 1887 اختراع خود را در انگلستان به ثبت رساند.ین قدیمی ترین اختراع به ثبت رسیده در عرصه جوشکاری دستی قوسی برقی می باشد.فریند جوشکا

ری با الکترود کربنی در سالهی 1880و1890در اروپا و آمریکا رواج داشت ولی استفاده از ولت زیاد (100 تا 300ولت)و آمپر زیاد (600تا 1000آمپر)در ین فریند و فلز جوش حاصله که به علت ناخ

الصیهی کربنی شکننده بود همه باعث می شد ین فریند با اقبال صنعت مواجه نشود.
جهش از ین مرحله به مرحله فریند جوشکاری با الکترود فلزی در سال

1889 صورت گرفت.در ین سال یک محقق روس به نام اسلاویانوف و یک آمریکیی به نام چارلز کافین(بنیانگذار شرکت جنرال الکتریک)هرکدام جداگانه توانستند روش استفاده از الکترود فلزی در جوشکاری با قوس برقی را ابداع نمیند.
در آغاز قرن بیستم جوشکاری دستی با قوس برقی مورد قبول صنعت واقع شد. علیرغم یرادهی فراوان(استفاده از مفتول لخت و بدون روکش)مورد استفاده قرار گرفت.در آمریکااز مفتول لخت که داری روکش نازکی از اکسید آهن که ماحصل زنگ خوردگی طبیعی و یا بخاطر پاشیدن عمدی آب بر روی کلافهی مفتول قبل از کشیده شدن نهیی بود استفاده می شد و گاهی ین مفتول لخت با آب آهک آغشته می شد تا در هر دو وضعیت بتواند ثبات قوس برقی را بهتر فراهم آورد.آقی اسکار کجل برگ سوئدی را بید پدر الکترودهی روکش دار مدرن شناخت وی ن

خستین شخصی بود که مخلوطی از مواد معدنی و آلی را به منظور کنترل قوس برقی و خصوصیات مورد نظر از فلز جوش حاصله با موفقیت به کار برد.وی اختراع خود را در سال 1907 به ثبت رساند.ماشینهی جوشکاری با فعالیت هی فوق الذکر به روند تکاملی خود ادامه می دادند.در سالهی 1880 مجموعه ی از باطری پر شده به عنوان منبع نیرو در ماشین هی جوشکاری به کار گرفته شد.

تا ینکه در سال 1907 نخستین دستگاه Generator جوشکاری به بازار آمریکا عرضه شد.
جوشکاری با گاز یا شعله

جوشکاری با گاز یا شعله یکی ازاولین روشهی جوشکاری معمول در قطعات آلومینیومی بوده و هنوز هم در کارگاههی کوچک در صنیع ظروف آشپزخانه و دکوراسیون و تعمیرات بکارمیرود. در ین روش فلاکس یا روانساز یا تنه کار بری برطرف کردن لیه اکسیدی بکار میرود.
مزیا:سادگی فریند و ارزانی و قابل حمل و نقل بودن وسیل
محدوده کاربرد:ورقهی نازک 8/0تا 5/1میلیمتر
محدودیتها:باقی ماندن روانساز لابلی درزها و تسریع خوردگی – سرعت کم – منطقه H.A.Zوسیع است .
قطعات بالاتر از 5/2میلیمتر را به دلیل عدم تمرکز شعله و افت حرارت بین روش جوش نمیدهند.
حرارت لازم در ین روش از واکنش شیمییی گاز با اکسیژن بوجود می ید.
حرارت توسط جابجیی و تشعشع به کار منتقل می شود. قدرت جابجیی به فشار گاز و قدرت تشعشع به توان چهارم درجه حرارت شعله بستگی دارد. لذا تغییر اندکی در درجه حرارت شعله می تواند میزان حرارت تشعشعی و شدت آنرا بمقدار زیادی تغییر دهد.درجه حرارت شعله به حرارت ناشی از احتراق و حجم اکسیژن لازم بری احتراق و گرمی ویژه و حج

م محصول احتراق(گازهی تولید شده) بستگی دارد. اگر از هوا بری احتراق استفاده شود مقدار ازتی که وارد واکنش سوختن نمی شود قسمتی از حرارت احتراق راجذب کرده و باعث کاهش درجه حرارت شعله می شود.بنابرین تنظیم کامل گاز سوختنی و اکسیژن لازمه یجاد شعله بادرجه حرارت بالاست. گازهی سوختنی نظیر استیلن یا پروپان یا هیدروژن و گاز طبیعی نیز قابل استفاده است که مقدار حرارت احتراق و در نتیجه درجه حرارت شعله نیز متفاوت خاهد بود. در عین حال معمولترین گاز سوختنی گاز استیلن است.
تجهیزات و وسیل اولیه ین روش شامل سیلندر گاز اکسیژن و سیلندر گاز استیلن یا مولد گاز استیلن و رگولاتور تنظیم فشار بری گاز و لوله لاستیکی انتقال دهنده گاز به مشعل و مشعل جوشکاری است.
استیلن با فرمول C2H2 و بوی بد در فشار بالا ناپیدار و قابل انفجار است و نگهداری و حمل و نقل آن نیازبه رعیت و مراقبت بالا دارد.فشار گاز در سیلندر حدود psi 2200است و رگولاتورها ین فشار را تا زیر psi 15 پیین می آورند.و به سمت مشعل هدیت می شود.(در فشارهی بالا یمنی کافی وجود ندارد).توجه به ین نکته نیز ضروری است که اگر بیش از 5 مترمکعب در ساعت ازاستیلن استفاده شود از سیلندر استن بیرون خواند زد که خطرناک است.
بعضی اوقات از مولدهی استیلن بری تولید گاز استفاده می شود. بر اساس ترکیب سنگ کاربید با آب گاز استیلن تولید میشود.
CaC2 + 2 H2O = C2H2 + Ca(OH)2
روش تولید گاز با سنگ کاربید به دو نوع کلی تفسیم میشود.
1-روشی که آب بر روی کاربید ریخته میشود.
2-روشی که کاربید با سطح آب تماس حاصل میکند و باکم و زیاد شده فشار گاز سطح آب در مخزن تغییرمی کند.
رگولاتورها(تنظیم کننده هی فشار) هم داری انواع گوناگونی هستند و بری فشارهی مختلف ورودی و خروجی مختلف طراحی شده اند.رگولاتورها داری دو فشارسنج هستند که یکی فشار داخل مخزن و دیگری فشار گاز خروجی را نشان میدهند. رگولاتورها در دو نوع کلی یک مرحله ی و دو مرحله ی تقسیم میشوند که ین تقسیم بندی همان مکانیزم تقلیل فشار است. ذکر جزییات دقیق رگولاتورها در ینجا میسر نیست اما اطلاع از فریند تنظیم فشار بری هر م

هندسی لازم است(حتما پیگیر باشید).

کار مشعل آوردن حجم مناسبی از گاز سوختنی و اکسیژن سپس مخلوط کردن آنها و هدیتشان به سوی نازل است تا شعله مورد نظر را یجاد کند.
اجزا مشعل:
الف-شیرهی تنظیم گاز سوختنی و اکسیژن
ب-دسته مشعل
ج-لوله اختلاط
د-نازل

قابل ذکر ینکه طرحهی مختلفی درقسمت ورودی گاز به لوله اختلاط مشعل وجود دارد تا ماکزیمم حرکت اغتشاشی به مخلوط گازها داده شود و سپس حرکت گاز در ادامه مسیر در ادامه مشعل کندتر شده تا شعله ی آرام بوجود ید.
در انتها یادآور می شود مطالب بسیار زیادی در ین خصوص وجود داشت که بدلیل عدم امکان نمیش تصاویر که عمدتا اسکن هم نشده اند بیش از ین به شرح و توضیح آنها نپرداختم.از جمله ین مطالب شناسیی نوع شعله(از لحاظ قدرت و کاربرد) بود.یا نشان دادن چ

ند نوع رگولاتور از نمی شماتیک و ; .
پیچیدگی((Distortion
پیچیدگی و تغییر ابعاد یکی ازمشکلاتی است که در اثر اشتباه طراحی و تکنیک عملیات جوشکاری ناشی میشود. با فرض اجتناب از ورود به مباحث تئوریک تنها به ین مورد اشاره میکنیم که حین عملیات جوشکاری به دلیل عدم فرصت کافی بری توزیع یکنواختبار حرارتی داده شده به موضع جوش و سرد شدن سریع محل جوش انقباضی که میبیست در تمام قطعه پخش میشد به ناچار در همان محدوده خلاصه میشود و ین انقباض اگر در محلی باشد

که از نظر هندسی قطعه زاویه دار باشد منجر به اعوجاج زاویه ی(Angular distortion) میشود.در نظر بگیرید تغییر

زاویه ی هرچند کوچک در قطعات بزرگ و طویل چه یراد اساسی در قطعه نهیی یجاد می کند.
حال اگر خط جوش در راستی طولی و یا عرضی قطعه باشد اعوجاج طولی و عرضی(Longitudinal shrinkage or Transverse shrinkage) نمیان میشود. اعوجاج طولی و عرضی همان کاهش طول قطعه نهیی میباشد. ین موارد هم بسیار حساس و مهم هستند.
نوع دیگری از اعوجاج تاول زدن یا طبله کردن و یا قپه Bowing)) میباشد.
ذکر یکی از تجربیات در ین زمینه شید مفید باشد. قطعه ی به طول 20 متر آماده ارسال بری نصب بود که بنا به خواسته ناظرمیبیست چند پاس دیگر در تمام طول قطعه جوش داده میشد.تا ساق جوش 2-3میلیمتر بیشتر شود.بعد از انجام ینکارکاهش 27میلیمتری در قطعه بوجود آمد. وین یعنی فاجعه .چون اصلاح کاهش طول معمولا امکان پذیر نیست و اگر هم با روشهی کارگاهی کلکی سوار کنیم تنها هندسه شکل رااصلاح کرده یم و چه بسا حین استفاده از قطعه آن وصله کاری توان تحمل بارهی وارده را نداشته باشد ویرادات بعدی نمیان

شود.
بهترین راه بری رفع ین یراد جلوگیری ازبروز Distortion است. و(طراح یا سرپرست جوشکاری خوب) کسی که بتواند پیچیدگی قطعه را قبل ازجوش حدس بزند و راه

جلوگیری از آن راهم پیشنهاد بدهد.

بعضی راهکارهی مقابله با اعوجاج:
1- اندازه ابعاد را کمی بزرگتر انتخاب کرده ;بگذاریم هر چقدر که میخواهد در ضمن عملیات تغییر ابعاد و پیچیدگی در آن یجاد شود.پس از خاتمه جوشکاری عملیات خاص نظیر ماشین کاری;حرارت دادن موضعی و یا پرسکاری بری برطرف کردن تاب برداشتن و تصحیح ابعاد انجام میگیرد.
2- حین طراحی و ساخت قطعه با تدابیر خاصی اعوجاج را خنثی کنیم.
3- از تعداد جوش کمتر با اندازه کوچکتر بری بدست آوردن استحکام مورد نیاز استفاده شود.
4-تشدید حرارت و تمرکز آن بر حوزه جوش در ینصورت نفوذ بهتری داریم و نیازی به جوش اضافه نیست.
5- ازدیاد سرعت جوشکاری که باعث کمتر حرارت دیدن قطعه میشود.
6- در صورت امکان بالا بردن ضخامت چراکه در قطعات با ضخامت

کم اعوجاج بیشتر نمود دارد.
7- تا حد امکان انجام جوش در دوطرف کار حول محور خنثی
8- طرح مناسب لبه مورد اتصال که اگر صحیح طراحی شده باشد میتواند فرضاً مصالح جوش را در اطراف محور خنثی پخش کند و تاحد زیادی از میزان اعوجاج بکاهد.
9- بکار بردن گیره و بست و نگهدارنده باری مهار کردن انبساط و

انقباض ناخواسته درقطعه

عوامل مهم بوجود آمدن اعوجاج :
1- حرارت داده شده موضعی , طبیعت و شدت منبع حرارتی و روشی که ین حرارت به کار رفته و همچنین نحوه سرد شدن
2- درجه آزادی یا ممانعت بکار رفته بری جلوگیری از تغییرات انبساطی و انقباظی. ین ممانعت ممکن است در طرح قطعه وجود داشته باشد و یا از طریق مکانیکی (گیره یا بست یا نگهدارنده و خالجوش)اعمال شود.
3- تنش هی پسماند قبلی در قطعات و اجزا مورد جوش گاهی اوقات موجب تشدید تنش هی ناشی از جوشکاری شده و در مواردی مقداری از ین تنش ها را خنثی میکند.
4- خواص فلز قطعه کار واضح است که در شریط مساوی طرح اتصال(هندسه جوش) و جوشکاری مواردی مانند میزان حرارت جذب شده در منطقه جوش و چگونگی نرخ انتقال حرارت و ضریب انبساط حرارتی و قابلیت تغییر فرم پذیری و استحکام و بعضی خواص دیگر فلز مورد جوش تاثیر قابل توجهی در میزان تاب برداشتن دارد. مثلا در قطعات فولاد آستنیتی زنگ نزن مشکل پیچیدگی به مراتب بیشتر از فولاد کم کربن معمولی میباشد.
توضیحاتی پیرامون WPS & PQR

در نظر بگیرید در کارخانه ی بزرگ که تعداد زیادی پروژه در دست انجام است مسوول کنترل کیفی و یا ناظر هستیم. و با انواع و اقسام حالات جوشکاری برخورد میکنیم ;.انواع الکترودها، ورقها با ضخامتهای متفاوت، ماشینهی مختلف که تحت شریط خاصی تنظیم شده است ،جوشکاران که اغلب به روش سنتی(بدون رعایت اصول علمی)جوشکاری میکنند را در نظر بگیرید. بهترین کار چک کردن کار با کتابچه ی است که به عنوان WPS (Welding Pr

ocedure spcification)معروف است. هر چند کاربرد اصلی ین دفترچه بری پرسنل تولید است اما در واقع زبان مشترک تولید کننده و بازرس و ناظر میباشد که در بعضی مواقع کارفرماهی بزرگ خودشان WPSمورد قبول خود را به سازنده اریه میکنند و بنی بازرسی ها را بر اساس آن قرار میدهند. فکر میکنم تا حدودی مفهوم را ساده کرده باشم.
استاندارد مرجعAWSَ حدود 170 نوع اتصال را با پوزیشنهی متفاوت معرفی کرده و انواع پارامترهی جوشکاری را بری تمامی انواع فریندها(SMAW-MIG/MAG-TIG-SAW-…)معرفی کرده ین متغیرها شامل محدوده ضخامت مجاز بری نوع اتصال –دامنه تغییرات مجاز بری آمپر- ولتاژ-قطر الکترود-نوع پودر-زاویه کونیک کردن-روش پیشگرم و پسگرم-و ; میباشد. که بخشی از وظیفه QC_MAN کنترل میزان تطابق روش جاری جوشکاری با روش مشخص شده در WPS است. در بعضی از موارد خاص که استاندارد روش خاصی اریه نداده اغلب یک طراح جوش بنا به تجربیات خود پروسیجری اریه میدهد. در بعضی شرکتهی بزرگ بری هر پروژه ی یک دفترچه WPS موجود است اما از آنجا که روشها و امکانات موجود هر کارخانه اغلب ثابت است لذا بنظر میرسد که نیازی به -WPS های متفاوت نباشد. و تجربه نشان داده که بری کارهی مشخص و ثابت بهتر است یک WPS تهیه شود و از تعدد یجاد مدارک و مستندات دست و پا گیر جلوگیری شود. یک WPS معمولی میتوانید در حدود 200-250 صفحه باشد.یعنی به همین تعداد اتصالات مختلف را نشان داده و روش جوشکاری مربوطه را توضیح داده است.
PQR (Procedure Qualification Record)
ابتدا توضیح کوتاهی در مورد خود PQR لازم است که بید گفت PQR نتیج آزمیشات مخرب و غیر مخرب در مورد یک نوع مشخص جوش است.که از طرف آزمیشگ

اههی معتبر بید اریه شود.
حال به ین سوال میرسیم که از کجا اعتبار یک WPS را بفهمیم؟ و مدیران خط تولید یا تضمین کیفیت و یا ناظران و کنترل کیفیت چطور از اعتبار WPS اطمینان حاصل میکنند؟
قطعا آن قسمت از WPSکه از متن استاندارد استخراج ش

ده نیاز به ینکار ندارد چراکه تمامی موارد پیشنهادی استاندارد هم حاصل تجربیات گروه زیادی از متخصصان بوده است و فلسفه استفاده از استاندارد کوتاه کردن مسیر تجربه است تا زودتر به نتیجه دلخواه برسیم.ولی جدا از نحوه برداشت ما از استاندارد در ستاندارد AWS مشخصا به ین موضوع اشاره شده که بری موارد پیشنهادی استاندارد نیازی به PQR نیست.
اما بری آن مواردی که از استاندارد استخراج نشده و پیشنهاد واحد طراحی و یا مشاور طرح بوده بید حتما PQR تهیه شود.

روش تهیه PQR:
فرض کنیم نیاز داریم بری 70 نوع از انواع اتصالات PQR تهیه کنیم.یا بید 70نمونه تهیه کنیم؟ و یا ین کار عاقلانه است؟ مسلما خیر.
بنابر جداول مربوط به تهیه نمونه بری PQR میتوان تعداد بسیار

کمتری بری تییدیه روش جوشکاری (PQR) تهیه کرد به ین ترتی

ب که در جداول مربوطه بنا بر تغییرات ضخامت قطعات در اتصالات شبیه به هم تعداد نمونه و نوع و تعداد آزمیشات بری آن نمونه معرفی شده. که پس از فرستادن قطعات به ازمیشگاههی ذیصلاح و گرفتن جواب مثبت میتوان به آن WPS اعتماد کرد و جوشکاری را آغاز کرد.
مثال:
فرض کنید دفترچه WPS را برای تهیه PQR در اختیار دارید.مراحل زیر بری تهیه PQRپیشنهاد میشود.
1-اتصالاتی که در استاندارد وجود دارد را تنها با متن اس

تاندارد مطابقت دهید تا چیزی از قلم نیفتاده باشد و تلرانسها دقیقا استخراج شده باشد و نظیر ین;
2-در مورد اتصالات شبیه به هم با مراجع به استاندارد یکی از پرکاربردترین ضخامتها را انتخاب کنید.بری کارهی سازه ی و اتصال نوع Grooveفرض کنید که 45 نوع ضخامت مختلف به شما معرفی شده .بهترین کار ین است که با مراجعه به جداول استاندارد بهترین نمونه بری تهیه PQR انتخاب کنیم که این بهترین انتخاب اغلب پرکاربردترین یا حساسترین اتصال است.مثلا Grooveبا ضخامت 30-30که بنابر جدول استاندارد

میبینیم که ین نوع اتصال محدوده ضخامتیmm 3 تاmm 60 را با اعتبار میبخشد یعنی بری ضخامت 2 تا 60 دیگر نیازی به تهیه PQR نداریم و ی

ن از مزیی استفاده از استاندارد است.
3-حال که نمونه مورد نظر را انتخاب کردیم بید در ابعاد مشخص(طول و عرض) که باز هم در استاندارد آمده است آنرا تهیه کنیم و توسط یک جوشکار که داری کارت صلاحیت جوشکاری در حالت مربوطه(1G-2G-1F-2F و غیره) است جوشکاری انجام شود.
4-قطعه مور نظر را به آزمیشگاههی معتبر ارسال میکنیم تا تحت تستهی مختلف قرار گیرد. ین تستها اغلب خمش کناره-رادیوگرافی-ماکرواچ-شکست و ; است.
5-پس از اعلام نتیجه مثبت آزمیشگاه میتوان جوشکاری را آغاز نمود.

نکاتی در مورد جوشکاری فولادهی ضدزنگ و ضدخ

وردگی
خصلت اصلی فولادهی استنلس(ضد زنگ) مقاومت در برابر زنگ خوردگی است (داشتن کرم بیش از 12% موید همین مطلب است).نیکل موجود در ین فولادها حتی به مقدار زیاد هم نمیتواند به تنهیی مقاومت در برابر خوردگی را زیاد کند.ولی خنثی سازی ین فولاد را تثبیت می کند و عموما عامل افزیش مقاومت به خوردگی موضعی(Pitting) است

.

به منظور اطمینان از تشکیل کاربیدهی پیدار که باعث افزیش مقاومت به خوردگی بین دانه ی میشود افزودن Ti و Nb به انواع معینی از فولادهی کرم-نیکل دار ضروری است.

1-فولادهی ضد زنگ
کرم و کربن عناصر اصلی ینگونه از فولادها را تشکیل میدهد. هر چند که مقدار کربن کمتر از 04/0درصد است تاثیر کرم بر استحکام کششی حتی در مقادیر 13 و 17و 20درصد بسیار ناچیز است. در حالیکه در مقادیر زیادتر کربن با عملیات حرارتی مناسب امکان دستیابی به استحکام کششی مناسب و عملیات مکانیکی مورد نظر فراهم میشود.
با توجه به ریزساختار فولادهی کرم دار را به شرح زیر میتوان دسته بندی کرد:
الف-فولادهی کرم دار-فریتی(12 تا 18 درصد کرم -1/0درصد کربن)
ب- فولادهی کرم دار-نیمه فریتی(12 تا 14 درصد کرم -08/0 تا 12/0 درصد کربن)
ج-فولادهی کرم دار-مارتنزیتی(12 تا 18 درصد کرم و بیش از 3/0 درصد کربن)
د- فولادهی کرم دار-قابل عملیات حرارتی(12 تا 18 درصد کرم -15/0 تا 20/0 درصد کربن)
ین دسته بندی را در مورد جوش پذیری نیز میتوان تکرار کرد.

تحت شریط حرارتی نامناسب فولادهی فریتی(گروه الف) تمیل به تشکیل دانه هی درشت نشان میدهند. انرژی حرارتی ناشی از جوشکاری منجر به رشد دانه بندی میشود که نمیتوان آنرا با پس گرمیش برطرف نمود.در نتیجه کاربید رسوب میکند و در مرز دانه هی فریت باعث شکنندگی و کاهش شدید مقاومت به ضربه فلز جوش میشود.بری غلبه بر ین حالت بید از الکترود آستنیتی تثبیت شده با 19 درصد کرم و 9 درصد نیکل استفاده نمود.فلز جوش

ی که بدین ترتیب حاصل میشود داری خاصیت آستنیتی و مقاومت به ضربه بالا است.فلز جوشی که بدین طریق حاصل میشود از نظر مقاومت به خوردگی مطابق فولددهی ضدزنگ فریتی میباشد اما از نظر ظاهر با فلز مبنا تفاوت رنگ دارد.در صورتیکه اجبار در یکرنگی باشد بید از فیلر متال مشابه( مثلا 18 درصد کرم به همراه کمی Ti)استفاده شود.Tiدر مقادیر جزیی نقش موثر در ریز دانه کردن فلز جوش دارد.
بعلت رابطه گریز ناپذیر بین رشد دانه ها با از دست رفتن استحکام ضربه ی چاره ی جز کاستن از تنش هی حرارتی ناشی از عملیات جوشکاری وجود ندارد و بری نیل به ین منظور تمهیداتی نظیر الکترود با قطر کم و سرعت جوشکاری بیشتر و پیش گرمیش 200تا 300 درجه سانتیگراد بید به کار رود.
پس گرمیش در حدود 700 تا 800 درجه سانتیگراد خاصیت استحکام به ضربه فلز جوش را بهبود میدهد.
همچنین آنیلینگ(Annealing)به مدت کم نیز باعث تجمع کاربید شده و تا حدی شکنندگی فلز جوش را جبران میکند و همینطور به تنش گیری نیز کمک میکند. ولی ه

رگز باعث رفع کامل درشت دانگی HAZ نمیشود.
اقدامات مشابهی حین جوشکاری فولادهی نیمه فریتی و کوئنچ تمر شده با 12 تا 14 درصد کربن (دسته ب ) نیز ضروری است. میدانیم که سرد کردن سریع باعث تشکیل فاز شکننده مارتنزیتی میشود لذا ضرورت دارد که درجه حرارت قطعه حین انجام جوش بالا نگهداشته شود. قطعه کار ابتدا 300 تا 350 درجه پیش گرم میشود.درجه حرارت بین پاسی

((Inter pass 300 درجه مناسب است و از ین کمتر نبید شود.ضمنا قطعه کار بید بلافاصله در دمی 700 تا 760 درجه پس گرم شود.ین سیکل حرارتی در مجموع باعث یجاد فلز جوشی با ساختار یکنواخت و چقرمه در کل طول درز جوش میشود و خطر شکنندگی و رشد دانه ها را تا حدود زیادی مرتفع میکند.
فولادهی کرم دار مارتنزیتی (دسته ج)معمولا قابل جوش نیستند و صرفا به منظور تعمیر و اصلاح عیوب جوشکاری بر روی آنها انجام میپذیرد. بری جوشکاری فولادهی کرم دار با 12 تا 14 درصد کرم مقدار کربن در فیلر متال نبید از 25/0درصد تجاوز کند.ین نوع فولاد در هوا سخت میشود.از ینرو هیچ اقدام پیشگیرانه موثری به منظور غلبه بر سخت شده HAZوجود ندارد.اما با اعمال پیش گرم زیاد که با پس گرم بلافاصله قطعه همراه باشد میتوان تاحدودی مشکل را برطرف کرد و سختی نامطلوب را در حد پیینی نگاه داشت.دمی پس گرم 750 تا 800 توصیه میشود و کمتر از ین دما ممکن است باعث تاثیر منفی در مقاومت به خوردگی شود.

آنیلینگ در حرارتی بین650 تا 650 درجه ممکن است باعث رسوب کاربید و بروز خوردگی بین دانه ی شود.

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

دانلود پروژه مقاله همسر آزاری در word

پنج شنبه 95/3/6 2:20 صبح| | نظر

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 دانلود پروژه مقاله همسر آزاری در word دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پروژه مقاله همسر آزاری در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود پروژه مقاله همسر آزاری در word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن دانلود پروژه مقاله همسر آزاری در word :

همسر آزاری

همسرآزاری از آسیب های اجتماعی پنهان است که معمولاً در محیط بسته خانه شکل گرفته و سبب عدم اطمینان و از هم گسیختگی کانون خانواده می شود. قربانیان اصلی خشونت در محیط خانواده، در مرحله نخست، زنان و پس از آن کودکان و سالمندان و سرانجام مورد توجه و بررسی کارشناسان قرار گرفته و شاید بهترین دلیل برای توجه به این امر، مطرح شدن مسئله حقوق زنان و آگاهی این قشر از حقوق و مزایای خود در برابر همسرانشان است.
مقوله همسرآزاری از جمله اخبار داغی است که اگر هر روز هم در صفحات حوادث روزنامه ها دیده نشود، دست کم هر چند روز یک بار با مطالبی به صورت گزارش یا مقاله های

گوناگون به آن پرداخته می شود.

در اینجا کوشیده ایم تا با نگاهی گزارش گونه و تحلیلی این مسئله را مورد بررسی قرار داده و به نکات و راه کارهای تازه ای در این باره اشاره کنیم.

پدیده ای با عنوان آزار همسر و فرزندان مقوله ای است که به

طور طبیعی در هر جامعه ای به صورت های گوناگون وجود دارد.
خشونت فیزیکی و بدنی مانند صدمه زدن به اشیای منزل و ضرب و شتم همسر یا خشونت روانی و کلامی مانند تحقیر، بهانه جویی نسبت به چهره و شرایط

جسمانی زن و ابراز تنفر نسبت به بستگان وی و همچنین خشونت اجتماعی شامل منع اشتغال و تحصیل، ممنوعیت ارتباط با بستگان حتی به صورت تلفنی که بیشتر در استان های غربی کشور شایع است. خشونت اقتصادی مانند نپرداختن خرجی و در نهایت صدمات و آزارهای جنسی از طریق تحمیل نسبت به همسر و در معرض فحشا و فساد قرار دادن وی به خاطر اعتیاد و غیره، مهم ترین و شایع ترین انواع همسرآزاری مردان نسبت به زنان است.
به طور کلی از هر 10 زن، پنج نفر و از 10 مرد، سه نفر یا بیشتر مورد آزار روحی و جسمی توسط همسر خود قرار می گیرند که آمار آزار جسمی در زنان بیشتر ا

ست. برای ریشه یابی چرایی و عوامل موثر در ایجاد و شکل گیری همسرآزاری، ابتدا باید تعریف جامع و مانعی برای آن ارائه داد.
برای همسر آزاری مصادیق بسیاری می توان یافت که نمونه بارز آن

امعه پذیری فرد، نحوه پرورش وی، فقر فرهنگی و مسائل اقتصادی در همسرآزاری نقش زیادی دارند.
دکتر محمدرضا شمس انصاری ریشه های همسرآزاری را علاوه بر اختلالات روحی و روانی زوجین، فشارهای محیطی نیز می داند و می گوید: «فشارهای مالی، اقتصادی و اجتماعی و نیز به دلیل این که فرد قادر نیست به خوبی از پس اداره زندگی خود برآید، سبب ایجاد انگیزه برای آزار همسر به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه می شود. اختلالات شخصیتی و زمینه های ژنتیکی هم از دیگر عوامل همسرآزاری است.»
این روان پزشک پزشکی قانونی می افزاید: «گاهی زن و شوهر پیش زمینه ذهنی داشته و تحریک پذیر می شوند و از نظر فکری منتظر جرقه ای برای آزار یکدیگرند. علاوه بر اینها، مهریه های سنگین و بعضاً غیرقابل پرداخت و دخالت اطرافیان نیز به این امر دامن می زند.»
دکتر شمس انصاری عدم علاقه و وابستگی زوجین به هم را نیز یکی دیگر از این عوامل می داند. وی بر این باور است که آزار همسر لزوماً آگاهانه صورت نمی گیرد و ادامه می د

هد: «در بیشتر مواقع فرد نمی داند که حرکات و رفتارش برای طرف مقابل آزاردهنده است. از سویی هم مشاهده کتک ها، ناسزاها و رفتارهای ناشایست در خانواده و نیز داشتن افکار خرافی و نادرست از جمله شک به همسر و ترس از خیانت وی در خانواده، سبب نقش بستن این عوامل در ضمیر ناخودآگاه فرد و تأثیر در زندگی وی می شود.»پژوهشگران نیز بر این باورند که در حقیقت، ریشه همسرآزاری تک علتی نبوده و عوامل بسیاری به ویژه اعتیاد و الکلیسم با آن رابطه ای نزدیک دارند.
همسرآزاری همان که پیشتر هم گفته شد، خاص یک جامعه نبوده و معمولاً هم زنان بیش از مردان قربانی چنین آزارهایی می شوند. به طوری که در انگلستان از هر 10 زن یک زن به حد مرگ از شوهر خود کتک می خورد. در ایالت متحده نیز در هر 15 ثانیه زنی مورد تهاجم قرار می گیرد و این به روشنی نشان می دهد که خشونت علیه زنان، حتی در کشورهای به اصطلاح پیشرفت

ه نیز وجود دارد.
در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، همسرآزاری و به ویژه زن آزاری، بخشی از فرهنگ و روال طبیعی زندگی بوده و زنان نیز آن را به عنوان یک مسأله عادی در زندگی خود پذیرفته اند. برای نمونه، به کار بردن جملاتی مانند مرد اگر زنش را کتک نزد مرد نیست یا غ

یرت ندارد و ; خود سبب ایجاد فرهنگ همسرآزاری در این جوامع می شود. در عربستان زن از حق و حقوق پایینی برخوردار است؛ تا آنجا که حق رأی، رانندگی، وکالت و; را ندارد و البته به آن معترض نیست! گاه همسران، به ویژه مردان چنین می اندیشن

د که با آزردن همسر خود و اختیار کردن همسر دیگری، زندگی شان بهتر خواهد شد و از این واقعیت غافلند که امکان دارد زندگی تازه از آنچه که پیش از

این بود هم بدتر باشد.
این حقوقدان بر این باور است که در حقیقت برخی خشونت ها علیه همسر نسبی بوده که به فرهنگ یک جامعه بستگی دارد و نمی توان آن را به تمام جوامع تعمیم داد. وی در این باره می افزاید: «نظر به این که بیشتر خشونت ها علیه زنان صورت می گیرد، هر قدر زنان از حقوق خود آگاه تر باشند، این موضوع نیز کمرنگ تر می شود. در واقع می تو

ان گفت که با اصلاح قوانینی که به ضرر و زیان زنان است، این مسئله کمتر می شود.»
اصولاً هرچه فرهنگ ضعیف تر و سواد کمتر باشد، آزار همسران نسبت به هم بیشتر و به صورت آزار جسمی شایع است. در طبقات مرفه و تحصیل کرده این معضل بیشتر به صورت آزار روانی وجود دارد که عوارض آن، گاه از آزار جنسی به مراتب بدتر است. همسرآزاری به طور کلی بیشتر متوجه زنان است؛ اما گاه مردانی که سن بالا و قدرت بدنی کمتری دارند یا دارای نقص و ایراد جسمی هستند نیز ممکن است توسط همسر خود که از آنان جوان تر است، مورد آزار قرار گیرند. به گفته دکتر خرمشاهی، بر اساس پژوهش های انجام شده، زنانی که مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند به طور تقریبی 11 درصد بی سواد، 48 درصد دارای سواد ابتدایی، 38 درصد دیپلم و سه درصد بالاتر از دیپلم بوده اند.
همسرآزاری آسیبی است که به آسانی می تواند مقدمه ای باشد برای ابتلا به بیماری های صعب العلاج روحی و روانی. ایجاد انواع دردهای معده، پادرد، سردرد، ریزش مو، بیماریهای قلبی و همچنین افسردگی، بیماریهای روانی و; پیامد آزار و اذیتی است که همسران به صورت ناخواسته یا خودخواسته به یکدیگر روا می دارند.

دادگاه خانواده، راهی برای رهایی افراد- به ویژه زنان- برای مبارزه با آزار همسر و حفظ بنیان خانواده به خاطر فرزندان ابتدا راه حل صبر و بردباری پیش گرفته و در نهایت برای رهایی به دادگاه خانواده می روند؛ اما همیشه هم انگیزه مراجعه به دادگاه جدایی از همسر نیست و همیشه هم ماجرا به نفع فرد شاکی تمام نمی شود در پژوهشی که بر روی مراجعان به دادگاه خانواده صورت گرفته است، 60 نفر از صد نفر زنی که مورد آزار شوهرانشان قرار گرفته بودند، به دادگاه مراجعه کرده و 31 درصد آنها صرفاً برای طلاق، 60 درصد تنها برای زهرچ

شم گرفتن و تنبیه شوهر و الباقی به خاطر تشکیل پرونده و ایجاد سابقه برای اتفاقات احتمالی در آینده به آنجا آمده بودند.
در راهروهای دادگاه خانواده زنانی به چشم می خورند که هر یک با چهره های نگران و توأم با تشویش و اضطراب در پی احقاق حقوق خود آمده اند.این روزها دادگاه های خانواده چنان مملو از این زنان است که جایی برای راه رفتن ندارند. در پزشکی قانونی نیز چه بسیار زنانی دیده می شوند که آمده اند تا آثار ضرب و جرحی که بر آنان وارد شده را در آنجا ثبت و حق خود را طلب کنند.
زنی 42 ساله که به دادگاه خانواده آمده بود، می گفت: «10 سال است که با شوهرم ازدواج کرده ام که کارگر خانه ما بود. پس از ازدواج، دو دانگ از خانه ام را به نامش کردم. پس از چندی چون بچه دار نشدم، مرا تهدید کرد که اگر بقیه خانه را به نامش نزنم، دوباره ازدواج خواهد کرد تا بچه دار شود. من ساده وقتی این کار را کردم، متوجه شدم وی پنج سال است که ازدواج مجدد کرده و حالا به دنبال این هستم که خانه را از او پس بگیرم. او به اندازه ای آزارم می دهد تا مهرم را ببخشم و مرا طلاق دهد.»
زنی 24 ساله با گریه می گفت: «پس از ازدواج متوجه شدم که شوهرم الکلی و معتاد به مواد مخدر است. هنگامی که اعتراض کردم، مرا خام کرد و شبی به من گفت که تو هم استفاده کن. من هم چند بار پس از استفاده، احساس کردم که دارم عادت می کنم. روزی متوجه شدم که شوهرم به من خیانت کرده است. وقتی اعتراض کردم، به من گفت که اگر اعتراض کنی به خانواده ات می گویم که حشیش مصرف می کنی;»

مردی 39 ساله که با چهره ای برافروخته در راهروی دادگاه خانواده با کلافگی قدم می زد، می گفت: «از شش ماه پیش، همسرم دائماً در فکر بود و با من بدرفتاری می کرد تا او را طلاق دهم. من به خاطر پسر دوساله ام که نمی خواستم بی مادر شود، این کار را نکردم.»
وی نگاهی به دوروبرش می اندازد و می گوید: «همسرم غذا نمی پخت، به کارهای خانه نمی رسید و همه اش داد و فریاد به راه می انداخت. روزی به خان

ه آمدم و دیدم که به همراه بچه از خانه رفته و تا امروز در هر جا سراغ آنها را گرفته ام، کسی از آنها خبری ندارد و نتوانسته ام پیدایشان کنم.»
مسئولان مراجع قضایی کشور، عوامل بسیاری را از جمله مهریه های سنگین باعث به وجود آمدن چنین معضلاتی می دانند. قاضی حسینی ضمن بررسی این عوامل می گوید: «مهریه های سنگین که این روزها وجود دارد، گاه سبب اختلاف و درگیری زوجین با همدیگر می شوند، علاوه بر آن، مرد برای خلاص شدن از پرداخت مهریه، به قدری زن را مورد آزار قرار می دهد تا مهرش را ببخشد و جانش را رها سازد!»
رئیس شعبه 261 دادگاه خانواده می افزاید: «برای انسان اعم از زن و مرد، قانون ضوابط و مقررات ویژه ای مشخص کرده و البته بالاتر از قوانین جاری هر کشور، بحث مسائل اخلاقی و پای بندی به مسائل دینی و اعتقادی است. چنانچه از چارچوب ترسیم شده در تعاریف قانونی، اخلاقی و اعتقادی به ضرر شریک زندگی حرکت شود، با این رفتار موجبات رنجش خاطر وی را فراهم می کند.»
قاضی حسینی بر این باور است که برخی علل همسرآزاری ازدو

اج های هوسی و زودگذر است که دو طرف به اندازه کافی از یکدیگر شناخت ندارند و پس از مدتی به آزار هم روی می آورند.
از لحاظ آماری معمولاً برای همسر آزاری اطلاعات درستی در دست نیست،چرا که دست کم در کشور خودمان، زنانی که مورد آزار و تهاجم قرار می گیرند؛ اغلب به

 

خاطر حفظ آبرو و بنیان خانواده یا وساطت فامیل این مسئله را کتمان کرده و حتی به دادگاه خانواده نیز مراجعه نمی کنند. عده ای هم از ترس بیشتر شدن آزارها، سکوت را به اعتراض ترجیح می دهند.
هر چند برای رهایی از آزار همسر راه های گوناگونی از جمله استفاده از قانون از طریق مراجعه به دادگاه های خانواده وجود دارد؛ اما این روش همیشه هم کارساز نبوده و تنها به صورت مقطعی بر این معضل سرپوش می گذارد.
کارشناسان بر این باورند که فرد همسرآزار، به ویژه فردی که به طور ناخودآگاه همسرش را آزار می دهد؛ اگر به خود نیاید، همواره این رویه را ادامه خواهد داد.
تجربه نشان داده که بهترین راهکار برای هر معضل و مسئله ای، در وهله نخست پیشگیری از آن و عوامل ایجاد کننده آن است. از این رو لازم است که هم خانواده ها و هم جامعه برای ایجاد و شکل گیری یک فرهنگ درست و ریشه یابی چرایی چنین معضلاتی بکوشند.
بالا بردن سطح آگاهی افکار عمومی از طریق رسانه، بهبود و ثبات اقتصادی، تربیت افراد و آموزش از کودکی و انجام مشاوره با کارشناسان می توانند از برخی مشکلات در خانواده بکاهند، باید به جوانان آموخت که نخست چرا و با چه هدف و منظوری تصمیم به ازدواج گرفته و ازدواج می کنند. در ثانی صرف ازدواج کردن و شروع زندگی مشترک آن قدرها مطرح نیست که حفظ و ادامه منطقی آن.
همسران باید به این باور برسند که شریک زندگی آنها نه تنها دشمنشان نیست؛ بلکه یگانه کسی است که در نهایت آنها را حمایت خواهد کرد و می توانند در شادی و غم مرهمی باشند بر روی زخم های یکدیگر و به هم تکیه کنند:
ما زمانی بهترین یاران عالم بوده ایم
در صف شادی و غم پشت سر هم بوده ایم

بی تعارف ما زمانی عاشق هم بوده ایم
روی زخم یکدگر همواره مرهم بوده ایم;
آنها باید بدانند که در دنیای ماشینی امروز، بستگان و فرزندان هر قدر هم که به آنها علاقه مند باشند و خود را موظف به رسیدگی به والدین در زمان پیری بدانند، باز هم نمی توانند جای خالی یک همسر خوب را برای والدین خود پر کنند.
اگر حسن نیت، عدم حساسیت های بیجا، همدردی و صداقت در بین زوجین وجود داشته باشد و طرفین ضمن انعطاف پذیری با یکدیگر هماهنگ شوند، کمتر شاهد خشونت و دعوا در خانواده ها خواهیم بود. در عین حال با چنین رویه ای در محیط خانواده، آموزش های غیرمستقیمی نیز درباره نحوه برخورد و رفتار با همسر به فرزندان داده می شود. بدین ترتیب آنها به طور ناخودآگاه می آموزند تا در آینده در زندگی مشترک خود چگونه با همسران شان به درک متقابل برسند.
خشونت علیه زنان
خشونت علیه زنان بزرگترین رسوایى حقوق بشر در عصر جدیداست. این جمله اى است که یکى از مسؤولان سازمان عفو بین الملل بر زبان مى آورد ومعتقد است که این معضل فراگیر و شامل تمام فرهنگ ها و جوامع فقیر و غنی مى شود.
معضلى جهانى که البته از دیدگاه مدافعان حقوق بشر، قابل توقف ودرمان پذیر است، مشروط بر آنکه دولت ها همکارى کنند ؛ قوانین اصلاح شوند؛ زنان به حقوق خوی

ش آگاه شوند ویک نهضت جهانى در حذف خشونت علیه زنان شکل گیرد تا خشونت در خانواده ، خصوصى تلقى نشود وخشونت در چارچوب جنگ ها وبحران ها نیز موضوعى ملى به شمار نیاید.
درسال 1993 براى نخستین بار جامعه بین المللى حقوق بشر، رسماً خشونت علیه زنان را حتى در زندگى خصوصى خانواده ها، به عنوان یکى از موارد نقض بنیادین ح

قوق بشر به رسمیت شناخت. در همان سال در کنفرانس جهانى حقوق بشر در وین، حقوق زنان ودختران به عنوان جزء لاینفک حقوق بشر اعلام شد و خشونت جنسى و همه اشکال آزار و بهره کشى جسمى، جنسى و روانى ناشى از تبعیض ، تعصب فرهنگى و قاچاق بین المللى زنان، مغایر با کرامت و حرمت انسان شناخته شد.
پروانه هاى فراموش ناشدنى
تعیین روز جهانى مقابله با خشونت علیه زنان به 25 نوامبر 1981 ، یعنى 24 سال قبل بر مى گردد.دراین تاریخ و در اولین جلسه بزرگ فمنیست هاى آمریکاى لاتین، که در بوگوتا پایتخت کلمبیا برگزار شده بود، 25 نوامبر سالروز قتل «خواهران میرابال» به دست

رژیم نظامى مورد حمایت آمریکا در دومنیکن به عنوان روز جهانى مقابله با خشونت علیه زنان انتخاب شد.
خواهران میرابال در سال 1960 در راه مبارزه براى دموکراسى به طرز فجیعى توسط رژیم «تروخیلو» کشته شدند.

پاتریا، مینروا وماریا ترزا سه خواهر بودندکه در جمهورى دومنیکن زندگى مى کردند و همراه همسرانشان در چارچوب یک نهضت دموکراسى خواه درصدد سرنگونى رژیم نظامى ژنرال تروخیلو بودند. رژیم تروخیلو همانند اکثر رژیم هاى نظامى آمریکاى لاتین از دیدگاه آمریکا سدى در برابر نفوذ کمونیسم به شمار مى رفت.
این سه خواهر که دو تن از آنان دانشگاهى بودند، بارها بازداشت و تحت فشار قرار گرفتند و یکى از آنان، یعنى پاتریا بنیانگذار نهضت مقاومت سرى علیه تروخیلو بود. در نوامبر 1960 ژنرال تروخیلو اعلام کرد که دو مشکل اساسى اوکلیسا و این خواهران هستند.
چند روز پس از این سخنان، خواهران میرابال در حالى که قصد رفتن به زندان وملاقات با همسرانشان را داشتند، در یک تصادف رانندگى مشکوک جان سپردند، اگرچه تروخیلو یک سال پس از این واقعه در اثر مبارزات مردمى از کار برکنار شد.
خواهران میرابال که «پروانه هاى فراموش ناشدنى» لقب گرفته بودند، الهام بخش مبارزاتى شدند که نه تنها دردفاع از دموکراسى بلکه در مقابله با خشونت علیه زنان بود.
در دسامبر 1999 نیز، مجمع عمومى سازمان در هشتاد و سومین جلسه

خود، براساس گزارش کمیته اجرایى و با توافق نمایندگان 79 کشور، روز

جهانى حذف خشونت علیه زنان را 25 نوامبر قرار داد. طبق تعریف سازمان ملل «خشونت علیه زنان» چنین تعریف شده است:
«خشونت علیه زنان به معناى اعمال هرگونه خشونت براساس جنسیت است، که پیامد احتمالى آن صدمه یا آزار فیزیکى، جنسى ، روانى ، مالى ، آموزشى، سیاسى و اجتماعى زنان است ، صرف نظر از اینکه در محیط هاى عمومى و یا در زندگى خصوصى رخ دهد. خشونت در طول تاریخ همواره از جانب افرادى که داراى اهرم هاى قدرت (فیزیکى ، اقتصادى و اجتماعى ) بوده اند، اعمال شده است. خشونت علیه زنان تجلى تاریخى رابطه قدرت نابرابر میان زن و مرد است. خشونت به اشکال متفاوت بروز مى کند ودامنه وسیعى را در بر مى گیرد، از خ

شونت هاى بدنى تا اشکال پیچیده و پنهان آن، به صورت خشونت هاى جنسى، روانى و; و در نهایت حذف زنان ازکلیه عرصه ها.

 

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

دانلود پروژه مقاله PLC و کاربردهای آن در word

پنج شنبه 95/3/6 2:20 صبح| | نظر

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 دانلود پروژه مقاله PLC و کاربردهای آن در word دارای 54 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پروژه مقاله PLC و کاربردهای آن در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود پروژه مقاله PLC و کاربردهای آن در word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن دانلود پروژه مقاله PLC و کاربردهای آن در word :

PLC و کاربردهای آن

کنترل کننده‌های منطقی برنامه پذیر
1- کنترل کننده منطقی برنامه پذیر :
پیشرفت های چشمگیر فن آوری نیمه هادی در زمینه ساخت ریزپردازنده و حافظه های با حجم بالا امکان ساخت کنترل کننده های منطقی الکترونیکی برنامه پذیر را فراهم آورد . در این کنترل کننده ها بر خلاف کنترل کننده های مبتنی بر قسمت های الکترومکانیکی ، برای تغییر منطق کنترل کافی است بدون تغییری در سیم کشی یا قطعات ، فقط برنامه کنترل را تغییر دهیم ، در این صورت می توانیم از یک کنترل کننده منطقی برنامه پذیر هر جا که خواسته باشیم استفاده نماییم . شکل 1-1 یک کنترل کننده منطقی برنامه پذیر را بگونه نمایشی تعریف می نماید .

شکل 1- 1 : شمای کلی یک کنترل کننده منطقی برنامه پذیر

مزایای استفاده از کنترل کننده های منطقی :
1- استفاده از PLC حجم تابلوهای فرمان را کاهش می دهد .
2- استفاده از PLC مخصوصاً در فرآیندهای پیچیده موجب صرفه جویی فراوان در هزینه می گردد .
3- PLC استهلاک مکانیکی ندارد ، بنابراین علاوه بر طول عمر بیشتر نیازی به سرویس و تعمیرات دوره ای ندارد .
4- مصرف انرژی PLC بسیار کمتر از مدارهای رله ای است .
5- PLC نویزهای صوتی و الکتریکی ایجاد نمی کند .
6- طراحی و اجرای مدارهای کنترل منطقی با PLC آسان و سریع است .
7- ایجاد تغییرات ( Modifications ) و تنظیمات در PLC آسان و سریع است .
8- عیب یابی مدارات کنترل و فرمان با PLC سریع و آسان است و معمولاً PLC خود دارای برنامه عیب یابی می باشد .
2- ساختمان داخلی PLC
ساختمان داخلی یک PLC کم و بیش مانند ساختمان داخلی هر سیستم ریزپردازنده دیگر است . شکل 1-2 حالت کلی مربوط به ساختمان داخلی یک PLC را بیان می نماید .

شکل 1-2 : ساختمان داخلی PLC

3- روش و زبان برنامه نویسی PLC
هر PLC دارای زبان برنامه نویسی خاص خود بوده که رابط مابین کاربر و سخت افزار PLC می باشد . بوسیله برنامه کنترل است که یک PLC پروسه مورد نظر را کنترل می نماید . از آنجا که مهمترین گروه علمی _ شغلی مرتبط با PLC گروههای مرتبط با مهندسی برق می باشند لذا سازندگان PLC اقدام به طراحی زبانهای برنامه نویسی خاصی نمودند که به دانسته های قبلی این گروه کاری نزدیکتر باشد . مهمترین روشهای برنامه نویسی عبارتند از :
برنامه نویسی به روش فلوچارتی CSF ( Control System Flowchart )
یا نمایش جعبه ای تابع FBD ( Function Block Diagram )
در این روش برنامه بصورت بلوکی نوشته شده که در آن هر بلوک بیانگر یک عملگر ( Operation ) می باشد .بدین ترتیب برنامه های نوشته شده به روش FBD عبارتند از یک سری جعبه که به یکدیگر متصل گردیده اند .
روشهای فوق الذکر معمولاً بطور مستقل کاربرد چندانی ندارد و اغلب برای عیب یابی و یا شناخت منطق کنترل سیستم ناشناخته بسیار مفید است . شکل پایین یک نمونه برنامه نوشته شده به روش CSF را نمایش می دهد .

Siemens
برنامه نویسی به روش لیست جملات STL ( Statement List )
در این روش هر عمل منطقی توسط یک جمله یا عبارت مناسب نوشته می شود . مثال ارائه شده در شکل پایین نمونه ای از برنامه نوشته شده به روش STL را نمایش می دهد . در این مثال حرف A بیانگر دستور AND می باشد . نکته قابل توجه در این روش برنامه نویسی آن است که هر PLC دارای کد دستورات منحصر بفردی می باشد که این دستورات به نوع CPU بکار رفته بستگی دارد .روش STL نیازهای گرافیکی بسیار کمتری نسبت به دو روش قبل دارد ، لذا نوع و تعداد دستورات قابل درک واجرا در این روش بسیار از روش های LAD و FBD می باشد . به همین دلیل برنامه هایی که به روش LAD یا FBD نوشته می شود معمولاً قابل تبدیل به STL می باشد در حالیکه عکس این قضیه همواره امکان پذیر نیست .

نمونه برنامه نوشته شده به روش STL و برنامه معادل آن به روش CSF

3- کنترل کننده های منطقی برنامه پذیر امروزی
از اولین سالهای تولد PLC تاکنون بیش از سه دهه می گذرد . در این مدت شاهد تغییرات بسیار در ساختار PLC ها بوده ایم . از جمله این تغییرات می توان به افزایش سرعت عملکرد ، توانایی کار با سیگنالهای آنالوگ و دیجیتال و همچنین برخوردار شدن از امکانات ارتباطی ( Communication ) سریع و … اشاره نمود .
برای برنامه نویسی PLC های قدیمی نیاز به یک Programmer مخصوص بود که این امر قیمت تمام شده یک سیستم کنترل منطقی با PLC را افزایش می داد . در حال حاضر امکان برنامه ریزی PLC ها با استفاده از کامپیوترهای شخصی فراهم گردیده است و این امر سهولت و صرفه جویی قابل ملاحظه ای را ایجاد نموده است .

4- نحوه کار PLC
در ابتدای راه اندازی ، مانند هر سیستم مبتنی بر پردازنده ، در PLC نیز برنامه سیستمی اجرا می گردد . پس از اجرای برنامه سیستمی و چک شدن سخت افزار، در صورتی که شرایط لازم برای ورود به حالت اجرا ( RUN ) فراهم باشد ، برنامه کاربر فرا خوانده می شود .برای اجرای برنامه کاربر ابتدا تمام ورودی های PLC بطور یکجا فرا خوانده می شود و وضعیت آنها ( صفر یا یک ) در مکانی بنام تصویر ورودی ( Input – Image – Area ) نوشته می شود . PLC در خلال اولین Scan برنامه ، از داده های تصویر ورودی استفاده می نماید . توجه نمایید در صورتی که در طول اولین Scan ، تغییراتی در ورودی ها حاصل شود ، این تغییرات تا Scan بعدی به مکان تصویر ورودی ها منتقل نمی گردد .PLC ضمن Scan برنامه کاربر نتایج حاصل را درمکانی بنام تصویر خروجی ( Output – Image – Area ) می نویسد و بعد از اجرای کامل برنامه و در پایان ، نتایج را بطور یکجا به خروجی ها ارسال می دارد .خواندن یکجای ورودی ها و ارسال یکجای خروجی ها ، صرفه جویی قابل توجه ای در زمان بدنبال دارد ، زیرا خواندن یا نوشتن با آدرس دهی یک به یک زمان زیادی را به خود اختصاص می دهد .از جمله مزایای دسترسی به مکانهای تصویر خروجی یا ورودی آن است که امکان Set یا Reset نمودن هر یک از بیت های ورودی یا خروجی را مستقل از وضعیت فیزیکی آنها فراهم می نماید و این کار مزیت بزرگی به هنگام عیب یابی یا آزمایش یک برنامه نوشته شده محسوب می شود . روش فوق در عین مزایایی که ذکر گردید ، مسئله ای بنام زمان پاسخ دهی برنامه ( Program Response Time) را بوجود می آورد . زمان پاسخ دهی مدت زمانی است که طول می کشد تا PLC تمام برنامه کاربر را Scan نماید و در این مدت تغییرات بوجود آمده در ورودی ها وارد مکان تصویر ورودی نمی گردد و خروجی ها نیز به حالتی که در Scan قبلی بودند باقی می ماند این امر در فرآیندهایی با سرعت تغییرات زیاد ، مشکل ساز است مخصوصاً زمانی که برنامه کاربر طولانی بوده و مدت زمان زیادی صرف Scan برنامه می گردد .همچنین گاهی ملاحظات ایمنی لازم می دارد که تغییرات آنی بعضی از ورودی ها همواره مورد توجه قرار گیرد که در این صورت زمان پاسخ دهی ممکن است مانع از ثبت به موقع این تغییرات شود .برای حل این مشکل در زبانهای برنامه نویسی دستورات خاصی گنجانده شده است .
با توجه به سرعت بالای PLC های امروزی و کندی فرآیندهایی که توسط آن کنترل می گردند
( سیستم های الکترو مکانیکی ) زمان پاسخ دهی در شرایط عادی ، معمولاً مشکلی ایجاد نمی نماید . شکل پایین طرز کار PLC را بیان می دارد .

نگاهی به داخل PLC
یکPLC درواقع کامپیوتری است که با آنچه احتمالاً درباره آن شنیده اید یا با آن کار کرده اید فرق دارد .بیشتر مردم با کامپیوترهای خانگی آشنایی دارند . نوع دیگری رایانه نیز وجود دارد که به عنوان رایانه کنترل فرآیند شناخته می شود . هر چند که این رایانه نیز داده ها را پردازش می کند ولی وظیفه اصلی آن کنترل فرآیندهای صنعتی و تولیدی است ( ماشین آلات تولید ، روباتها ،خطوط تولید و… ).
هر چند که این رایانه ها ممکن است صفحه کلید نیز داشته باشند ، ورودی های کنترل آنها سوئیچها وحسگرها هستند و خروجی های آنها علاوه بر نمایشگرها و چاپگر ، سیگنالهای کنترلی برای انواع موتورها ، سولنوئیدها و ;می باشند.

5- واحدهای تشکیل دهنده PLC
در PLC های کوچک ، پردازنده ، حافظه نیمه هادی ، ماژول های I/O و منبع تغذیه در یک واحد جای داده شده اند . در PLC های بزرگتر ، پردازنده و حافظه در یک واحد ، منبع تغذیه در واحد دوم و واسطه های I/O در واحدهای بعدی قراردارند .
ابزار برنامه نویسی ، که معمولاً یک واحد پردازنده با صفحه نمایش و صفحه کلید می باشد ( بعنوان مثال یک کامپیوتر شخصی ، یک PG در خانواده زیمنس و یا کنسول در خانواده Omron ) به عنوان یک واحد مجزا از طریق یک سیم به واحد اصلی متصل می گردد .
شکل پایین قسمتهای اصلی یک سیستم پردازش در PLC را نمایش می دهد .
حافظه ثابت سیستم ، حاوی برنامه ای است که توسط کارخانه سازنده تعبیه شده است . این برنامه وظیفه ای مشابه سیستم عامل Dos دردستگاههای PC دارد که بر روی تراشه های خاصی بنام حافظه فقط خواندنی ( ROM ) قرار گرفته است . برنامه های ثابت در ROM ، درحین عملیات CPU نمی توانند تغییر یابند یا پاک شوند . برنامه موجود در این حافظه غیر فرار به هنگام قطع تغذیه CPU نیز حفظ می شود .
اطلاعات حافظه تغییر پذیر بر روی تراشه های نیمه هادی ذخیره می شود که امکان برنامه ریزی ، تغییر و پاک کردن آنها توسط برنامه ریز میسر است . این حافظه عمدتاً از نوع حافظه های با قابلیت دسترسی تصادفی ( RAM ) انتخاب می گردند .اطلاعات موجود درحافظه های RAM با قطع تغذیه ، پاک می گردند .
اغلب CPU ها مجهز به یک باتری پشتیبان هستند . بنابراین اگر تغذیه ورودی قطع شود و متعاقباً منبع تغذیه نتواند ولتاژ سیستم را تامین کند ، باتری پشتیبان برنامه ذخیره شده در RAM را حفظ می کند . همانگونه که در شکل پایین ملاحظه می گردد ، قسمت پردازنده دارای ارتباطاتی با قسمت های مختلف داخل و خارج خود می باشد .

واحدهای اصلی تشکیل دهنده سیستم پردازش در PLC

6- پردازنده
تمام پردازنده های رایانه ای ، به گونه ای طراحی شده اند که بتوانند محاسبات منطقی و حسابی را انجام دهند . این عملیات بوسیله ریزپردازنده ( Microproccessor ) و از طریق بکارگیری دستورالعمل های متفاوت انجام می گیرد .ریزپردازنده ها بر حسب میزان قدرت طبقه بندی می گردند . دو عامل در تعیین میزان قدرت ریزپردازنده ها عبارتند از تعداد بیت ها و سرعت پالس ساعت (Clock ) .ریزپردازنده های فعلی امکان پردازش داده ها ، بصورت 4 ، 8،16 یا 32 بیتی را دارا می باشند .هرچه تعداد این بیتها بیشتر باشد ، قدرت پردازنده بیشتر است . میزان پالس ساعت ، سرعت اجرای هر دستورالعمل را نشان می دهد . محدوده سرعت پالس ساعت در حال حاضر از محدوده 1MHz تا 66MHz متغیر می باشد .جدول ارائه شده در شکل پایین تعدادی از میکروپروسسور های معروف را مقایسه نموده است .تعدادی از PLC ها از ریزپردازنده های عنوان شده در جدول فوق الذکر بهره می گیرند و تعدادی دیگر از آنها از CPU های انحصاری خود کارخانه سازنده استفاده می نمایند . با اختراع پردازنده های پنتیوم ، نسل جدید PLC ها نیز با بکارگیری این پردازنده های سرعت بالا پا به عرصه صنعت گذاشته اند . از جمله این PLC ها می توان به خانواده های C7 و M7 از شرکت زیمنس اشاره نمود .

8085 8-bit 1MHz
8086 16-bit 4.77MHz
80186 16-bit 8MHz
80286 16-bit 12.5MHz
80386 32-bit 33MHz
80486 32-bit 50MHz

مقایسه تعدادی از ریز پردازنده های معروف

7- (ماژول ها ی ورودی و خروجی Input / Output )
ماژول ورودی به صورت الکترونیکی چهار کار اصلی را انجام می دهد . اولاً این ماژول حضور یا عدم حضور سیگنال الکتریکی در تمام ورودیها را بررسی می کند . این سیگنالهای ورودی، وضعیت قطع یا وصل سوئیچها ، حسگرها و سایر عناصر در فرآیند تحت کنترل را نمایش می دهند . ثانیاً این ماژول سیگنال مربوط به وصل بودن را از نظر الکتریکی به سطحی DC که توسط مدارات الکترونیکی ماژول I/O قابل استفاده باشد ، تغییر می دهد . برای سیگنال ورودی قطع ، هیچ تبدیل سیگنالی صورت نمی گیرد و نشان دهنده حالت قطع است . ثالثاً این ماژول ، جداسازی الکترونیکی را با جداکردن خروجی ماژول ورودی از ورودی اش به صورت الکترونیکی انجام می دهد . در نهایت این ماژول سیگنالی را که توسط CPU سیستم PLC قابل تشخیص است ، ایجاد می کند .تمام این وظایف در طرح شکل پایین نشان داده شده است .

طرح ماژول ورودی PLC
شکل فوق فقط مدار یک ترمینال رانمایش می دهد . تمام ترمینالهای یک ماژول ، دارای مدار یکسان هستند . بلوک اولیه سیگنالهای ورودی را از سوئیچها ، سنسورها و غیره دریافت می نمایند .سیگنالهای AC ، در واحد مبدل DC که به یکسوسازها ، المانهای مربوط به کاهش ولتاژ و تنظیم کننده ها مجهز است ، به سیگنالهای DC تبدیل می شوند . برای سیگنالهای DC به نوعی از مدارات مبدل DC به DC نیاز است . خروجی این مبدل مستقیماً به ورودی CPU متصل نمی شود ، چون این امر در صورت یک جهش ولتاژ یا نقص فنی در مدار ممکن است ، سبب آسیب دیدن CPU شود. به عنوان مثال اگر واحد مبدل دچار اتصال کوتاه شود ، ولتاژ 120 ولت متناوب در ورودی مستقیماً به CPU می رسد و چون CPU با ولتاژ 5 ولت مستقیم کار می کند ، احتمال سوختن آن زیاد خواهد بود . بلوک جداسازی ( Isolator ) ، CPU را از چنین صدمه ای حفظ می نماید . این جداسازی معمولاً توسط جداسازهای نوری ، همانطور که در شکل نمایش داده شده است ، انجام می گردد . قطع و وصل سیگنال ، از طریق فعال شدن یک اشعه نورانی ( تولید شده توسط یک LED ) و نهایتا فعال سازی توسط یک ترانزیستور نوری به خروجی این طبقه منتقل می گردد .
ماژول خروجی به گونه ای عکس ماژول ورودی عمل می نماید . یک سیگنال DC که از CPU ارسال می گردد ، در هر ماژول خروجی به سیگنال الکتریکی با سطح ولتاژ مناسب به صورت AC یا DC که توسط دستگاهها قابل استفاده باشد ، تبدیل می گردد . شکل پایین نمودار بلوکی یک ماژول خروجی را نمایش می دهد .

طرح ماژول خروجی PLC

8- انواع سیستم های PLC
در صنعت PLC بیش از یکصد کارخانه با تنوع بیش از هزار مدل از انواع مختلف PLC فعالیت می نمایند .این نمونه های مختلف دارای سطوح مختلفی از کارآیی می باشند .PLC ها را می توان از نظر اندازه حافظه یا تعداد ورودی / خروجی دسته بندی نمود . جدول ارائه شده در شکل پایین نمونه ای از این تقسیم بندی را نمایش می دهد .

اندازه PLC تعداد خطوط I/O اندازه حافظه
کوچک 40/40 1K
متوسط 128/128 4K
بزرگ بیشتر از 128 / بیشتر از 128 بیش از4K

دسته بندی PLC ها
البته برای ارزیابی قابلیت یک PLC باید ویژگی های دیگری نظیر پردازنده ، زمان اجرای یک سیکل ، سادگی زبان برنامه نویسی ، قابلیت توسعه و غیره را در نظر گرفت .در یک تقسیم بندی PLC ها در دو غالب PLC های با کاربرد محلی و PLC های با کاربرد وسیع تقسیم می گردند .

9- PLC ها با کاربرد محلی :
این نوع PLC ها برای کنترل سیستم هایی با حجم کوچک با تعداد ورودی و خروجی های محدود استفاده می گردند . به علت قابلیت محدود تر ، این نوع P LC ها برای کنترل همزمان تعداد کمتری از پروسه ها و یا کنترل دستگاههای مجزای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند . اغلب شرکت های سازنده ، این نوع PLC ها را به همراه سایر PLC ها به بازار ارائه نموده اند ولی برخی از شرکت های سازنده آنرا با نام میکرو PLC به بازار ارائه می نمایند . ازجمله این نوع PLC ها می توان به نمونه های زیر اشاره کرد :
1-مینی PLC ساخت کارخانه زیمنس آلمان با نام LOGO
2- مینی PLC ساخت کارخانه تله مکانیک فرانسه با نام Zelio
3- PLC مولر آلمان
4-PLC ، LG کره

10- PLC های بزرگ با کاربرد گسترده :
این نوع PLC ها برای کنترل سایت کارخانجات بزرگ ، از جمله کارخانجات سیمان ، پتروشیمی و… استفاده می گردند . معمولاَ در این نوع صنایع ، PLC ها یا پورت های ورودی ، خروجی درقسمت های مختلف سایت کارخانه وجود داشته و کنترلی محلی بر قسمت های تحت پوشش خود انجــام می دهند .
سپس اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روشهای مختلف انتقال DATA به اتاق کنترل مرکزی منتقل شده که در آن محل با استفاده از روش های مختلف مونیتورینگ صنعتی ، اطلاعات را به شکل گرافیکی تبدیل کرده و بر روی صفحه مونیتور نمایش می دهند . در این حال اپراتور تنها با دانستن روش کار با کامپیوتر و بدون نیاز به اطلاعات تخصصی می تواند سیستم را کنترل نماید .
از جمله این PLC ها می توان به نمونه های زیر اشاره کرد :
1- خانواده PLC های S5 و S7 زیمنس آلمان
2- خانواده PLC های OMRON ژاپن
3- خانواده PLC تله مکانیک فرانسه
4- خانواده PLC میتسوبیشی ژاپن
5- خانواده PLC ، LG کره
6- خانواده PLC آلن برادلی آمریکا
7- ……

میکرو PLC ساخت شرکت زیمنس ( LOGO ) – ماژول اصلی بهمراه ماژول های اضافی

PLC نوع GM7 از شرکت LG بهمراه ماژول های اضافی

نمونه های مختلف PLC های خانواده CPM1A از شرکت Omron

نمونه های مختلف میکرو PLC های شرکت Moller

نمونه ای از PLC خانواده CS1 از شرکت Omron

PLC نوع GM4 از شرکت LG

PLC خانواده S5 ( (CPU 115Uاز شرکت زیمنس
معرفی روش برنامه‌نویسی LAD
برنامه نویسی به روش نردبانی ( Ladder )

از آنجا که تمام نقشه های کنترل و فرمان منطقی قبل از ظهور PLC ها به صورت نردبانی و یا چیزی شبیه به آن تهیه و طراحی می شد ،لذا سازندگان PLC این روش برنامه نویسی را بعنوان یکی از روشهای ممکن برنامه نویسی انتخاب نمودند . شکل پایین یک نمونه برنامه نویسی به زبان LAD را نمایش می دهد .در این روش آن دسته از عناصر نردبان که تابع یا عمل خاص و پیچیده ای را انجام می دهند برای سهولت با یک جعبه نمایش داده می شوند .دستورات نوشته شده به روش نردبانی به ترتیب از چپ به راست و از بالا به پایین انجام می گردند .

یک برنامه کنترلی مجموعه دستورالعمل هایی است که به سیستم PLC جهت کنترل پروسه
فرمان هائی صادر می کند . در نتیجه این برنامه باید به زبان خاص و طبق قوانین و دستورات قابل درک برای PLC باشد .
در زبان برنامه نویسی S7 برنامه ها را می توان به صورت های زیر نوشت :
1- نردبانی LAD
2- فلوچارتی CSF
3- عبارتی STL
که ما در این بخش شرح مختصری از روش برنامه نویسی LAD می پردازیم .
در این روش , هر دستور یا خط برنامه به صورت نماد اتصال و سیم پیچ مدارهای فرمان رله ای نشان داده می شود . در نتیجه ساختار برنامه در این روش تقریبا شبیه به شکل مدارهای فرمان رله ای می باشد . این طرز نمایش از قدیم در سیستم های رله ای متداول بود , نقشه های مدار فرمان اکثرا به این روش ترسیم می شوند .
به همین دلیل این طرز نمایش تا حد زیادی مانوس و مورد پسند کسانی است که با سیستم های رله ای کار کرده اند . علاوه بر این , روش نردبانی به سادگی قابل درک بوده , نقشه ای که به این روش ترسیم شود درست مانند نقشه الکتریکی مدار فرمان همان سیستم است.
نمونه ای از این روش برنامه نویسی که مورد استفاده پروژه ما می باشد را در ذیل آورده ایم:

معرفی خانواده‌ی S7 – 200
آشنایی با PLC خانواده S7 زیمنس (سخت افزار)

خانواده PLC های S7 زیمنس از جمله کنترل کننده های ساخت شرکت زیمنس آلمان بوده که نسبت به نمونه های قبلی ساخت این شرکت دارای قابلیت های سخت افزاری و نرم افزاری بسیار گسترده تری می باشند . این خانواده شامل کنترل کننده های سری 200 ، 300 و 400 بوده که در هر سری انواع مختلفی از CPU با قابلیت های متفاوت در دسترس می باشد . دراین جزوه به بررسی PLC های خانواده S7-200 پرداخته شده و در قسمت های مختلف و در صورت نیاز به قابلیت های سایر نمونه ها نیز اشاره خواهد شد .

s7-200 CPU
ترکیبی از یک واحد پردازشگر مرکزی ، منبع تغذیه و پایانه ها I/O مجتمع و پورت ارتباطی و چراغهای وضعیت در یک قطعه می باشد . باولتاژهای230/24 مورد ایتفاده قرار می گیرد.
: CPUو ظیفه پردازش مرکزی را به عهده دارد و برنامه را اجرا می کند و اطلاعات را برای کنترل کار با پروسه اتوماسیون ایجاد می کند .
منبع تغذیه : توان الکتریکی را برای واحد پایه و ماژولها ی اضافی متصل فراهم می کند.
ورودیها و خروجیها : پایانه ها ی کنترلی سیستم می باشند . ورودیها سیگنال قطعات حوزه مثل سنسورها، کلید ها و سوئیچ ها میباشند ،خروجی ها دارای انواع رله ای و ترانزیستوری میباشند و پیچها ، موتورها ،شیرها ، لامپها و یا دیگر قطعات را در پروسه کنترل می کنند.

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

دانلود پروژه مقاله اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی در word

دوشنبه 95/3/3 4:30 صبح| | نظر

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 دانلود پروژه مقاله اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی در word دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پروژه مقاله اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی در word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود پروژه مقاله اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی در word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن دانلود پروژه مقاله اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی در word :

اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی

قسمت چهارم: سیاست های ارزی
تصحیح نظام ارزی کشور مستلزم پیشبرد و تعمیق برنامه اصلاحات اقتصادی، به ویژه رفع نا به هنجاری های ساختاری اقتصاد، رفرم بنیادین بخش دولتی، رفع موانع رشد بخش خصوصی، رفرم سیستم بانکی، رفرم سیستم یارانه ها، تصحیح سیاست های مالی دولت، کنترل تورم، و مدیریت صحیح اقتصاد کلان است. انجام این امور در چارچوب مناسبات حاکم بر کشور اگر غیر ممکن نباشد، بسیار دشوار و پر هزینه خواهد بود.

در پی تلاش برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی، در مارس 2002 سیستم چند نرخی ارز در ایران برچیده شد و جای خود را به یک سیستم تک نرخی شناور داد که قرار است بر مبنای موازین اقتصادی اداره شود! اما متجاوزاز بیست سال سیاست ارزی ج.ا. خسارات هنگفتی بر اقتصاد ایران وارد آورد. این سیاست بخاطر ماجراجویی های سیاسی رژیم و بی کفایتی

مدیریت اقتصادی آن بر کشور تحمیل شد، وبه دلیل ماهیت رانت خواری و رانت دهی نظام سیاسی رژیم گسترش و تداوم یافت. سیاست ارزی ج.ا. از یکسو موجب گسترش و تشدید ناکارآیی در بخش های تولیدی، تخصیص نا مطلوب منابع، نا به هنجاری ساختار تولید، نا به هنجاری الگوی مصرف، تضعیف تولیدات داخلی، تضعیف صادرات غیر نفتی، رشد بیمارگونه بخش تجاری، و اتلاف انبوه منابع اقتصادی شده، و از سوی دیگر فساد اقتصادی و اداری پ

ر دامنه و بیسابقه ای را پدید آورده است. این سیاست، در کلیت خود نظام اقتصادی کشور را تبدیل به سیستمی بس نا به هنجار کرده که برون رفت از آن مستلزم یک تلاش ملی وسال ها ممارست است.

موفقیت سیستم ارزی جدید مستلزم پیشبرد و تعمیق برنامه اصلاحات اقتصا

دی، به ویژه رفع نا به هنجاری های ساختاری اقتصاد، اصلاح بنیادین

 

بخش دولتی، رفع موانع رشد بخش خصوصی، رفرم سیستم بانکی، رفرم سیستم یارانه ها، تصحیح سیاست های مالی دولت، کنترل تورم، و مدیریت صحیح اقتصاد کلان است. در غیر این صورت، سیاست جدید پایدار و موثر نخواهد بود. در سیستم چند نرخی گذشته بطور متوسط متجاوز از %80 درآمد ارزی دولت با نرخی نزدیک به یک پنجم نرخ بازار در اختیار موسسات دولتی و نهادهای انقلابی گذاشته میشد. در سیستم تک نرخی جدید این موسسات ارز خود را به قیمت بازار تامین میکنند، اما ما به تفاوت بین نرخ بازار و نرخ رسمی گذشته به آنها پرداخت

میشود. بدون کاهش این یارانه ها، سیستم ارزی جدید عمدتا یک شگرد حسابداری محسوب خواهد شد که تنها هزینه یارانه هایی را که قبلا بطور ضمنی پرداخت میشد، اکنون آشکار میسازد.

سیستم چند نرخی
روی کار آمدن ج.ا. همراه بود با بحران ارزی، که به دلیل اتخاذ سیاست

های اقتصادی نا مناسب، و به دنبال آن اشغال سفارت آمریکا، تحریم اقتصادی آمریکا، و سپس جنگ ایران و عراق ابعادی غیر قابل کنترل یافت. لذا، طی دهه هشتاد سیاست ارزی ج.ا. عبارت بود از انحلال بازار آزاد، ثابت (فیکس) کردن نرخ برابری ریال، و تخصیص منابع ارزی از طریق دستگاه اداری دولت و کنترل مرکزی تجارت خارجی. طی دهه 90، پس از پایان جنگ عراق، دولت ج.ا. طی چند مرحله اقدام به ساده کردن نظام ارزی کشور و ابقا تدریجی مکانیزم بازا

ر آزاد کرد. با اینهمه، طی این دهه نظام ارزی همچنان یک سیستم چند نرخی باقیماند، همراه با کنترل شدید واردات و مبادلات ارزی، که میزان پیچیدگی و محدودیت های آن در واکنش به شرایط داخلی و خارجی، به ویژه نوسانات قیمت نفت، تغییر میکرد.
در 21 ژانویه 1991 دولت تعداد نرخ های رسمی (دولتی) ارز را از 7 نرخ به 3 نرخ تقلیل داد که عبارت بودند از:

 

1 نرخ رسمی 70 ریال در برابر یک دلار آمریکا برای صادرات نفتی، واردات کالاهای ضروری، واردات پروژه های استراتژیک، پرداخت بدهی های خارجی، و ارز دانشجویی
2 نرخ رقابتی 600 ریال برای هر دلار برای واردات کالاهای سرمایه ای، لوازم تولید، مواد خام و کالاها و خدمات تولیدی که شامل ارز رسمی نمیشدند
3 نرخ شناور که توسط بانک ها، بر مبنای نرخ آزاد تعیین میشد برای صادرات غیر نفتی، واردات غیر ضروری و خدمات

علاوه بر سه نرخ رسمی، یک نرخ ارز آزاد نیز معرفی شد، که توسط بازار

آزاد تعیین، و برای انجام سایر مبادلات آزادانه خرید و فروش میشد.

در 21 مارس 1993 دولت سه نرخ رسمی فوق الذکر را حذف، و یک نر

خ نیمه شناور واحد را جایگزین آنها کرد. همزمان بسیاری از محدودیت های ارزی و وارداتی نیز کنار گذاشته شد. سطح نرخ جدید، که ابتدا برابر 1500 ریال در مقابل دلار آمریکا اعلام شد، بصورت روزانه توسط بانک مرکزی تعیین واعلان میگردید. نرخ جدید بخش قابل ملاحظه ای از پرداخت های ارزی، یعنی پرداخت های مربوط به بدهی های خارجی و واردات ضروری را شامل

نمیشد، که همچنان بر مبنای نرخ رسمی دلاری 70 ریال انجام میگرفتند. با اینهمه، به علت افزایش فشار بدهی های خارجی و رشد بیرویه واردات، و متعاقبا کاهش قیمت نفت، سیاست جدید دوام نیآورد. در دسامبر 1993، برای مقابله با این ضعیت، دولت مجبور شد نرخ رسمی را در سطح بالاتر، یعنی دلاری 1750 ریال ابقا کند.

در مه 1994 یک نرخ رسمی جدید، موسوم به نرخ صاداراتی، نیز به بازار ارز اضافه شد، که در سطح 2345 ریال در برابر دلار آمریکا، تمام مبادلات مربوط به صادرات غیر نفتی و اردات غیر ضروری را شامل میشد. در سال بعد، افزایش نرخ تورم و تشدید تحریم اقتصادی آمریکا موجب کاهش ارزش ریال شد. در مه 1995، نرخ صادراتی به 3000 ریال، و نرخ بازار آزاد به 6200 ریال افزایش یافت.

در جولای 1997، بانک مرکزی اقدام به عرضه اوراق ارزی در بازار بورس تهران کرد. به این ترتیب نرخ جدید دیگری، موسوم به نرخ بورس تهران، وارد بازار ارز شد، که سطح آن در ابتدای کار نزدیک به 5000 ریال در برابر دلار آمریکا بود. در دو سال اول، که درآمد نفت پایین بود، بانک مرکزی نتوانست مقدار ارزی را که برای تامین سطح تقاضا لازم بود به بازار بورس عرضه کند. لذا، برای کنترل فشار تقاضا اقدام به سهمیه بندی ارز کرد. وارد کنندگان، حتی آنها که دارای پروانه رسمی بودند، میبایست مدتی طولانی منتظر بمانند تا اعتبار نامه ارزی لازم را دریافت کنند. در نتیجه، اضافه قیمت ارز آزاد به نرخ بورس تهران از %20 به %50 افزایش یافت. بالاخره، در سا

ل 1999 بانک مرکزی مجبور شد تا قیمت ارز را در دو مرحله، %20 در مارس 1999 و %16 در مه 1999 افزایش دهد. در مجموع، طی سال مالی 99/1998 قیمت دلار در بازار بورس تهران %42، ودر سال 2000/1999 %20 افزایش یافت.

بین جولای 97 و مارس 2000، در ایران چهار نرخ رسمی وجود داشت که عبارت بودند از:
1 نرخ رسمی، که بین 1736 تا 1767 ریال در برابر دلار آمریکا نوسان میکرد، و برای پرداخت بدهی های خارجی، واردات ضروری، و کلیه واردات موسسات دولتی و نهادها بک

ار میرفت
2 نرخ صادراتی، برابر 3000 ریال در مقابل دلار، برای صادرات غیر نفتی
3 نرخ بورس تهران، یک نرخ نیمه شناور که در سال 2000 حول 8000 ریال نوسان میکرد و برای سایر واردات بکار میرفت
4 نرخ بین بانکی یا مذاکره ای که توسط بانک ها، برای انجام مبادلات بین بانکی مذاکره و تعیین میشد. این نرخ در اواخر 1998 و اوایل 1999 که عرضه ارز در بازار بورس تهران کم بود و سهمیه بندی میشد، به میزان قابل ملاحظه ای بالاتر از نرخ ارز بورس تهران بود. اما در سال 2000 که عرضه ارز در بورس تهران افزایش یافت، با فاصله کمی حول نرخ ارز بورس تهران نوسان میکرد.
علاوه بر چهار نرخ رسمی فوق، ارز توسط صراف های رسمی، به قیمت کمی بالاتر از نرخ بورس تهران نیز خرید و فروش میشد. همچنین یک بازار سیاه وجود داشت که توسط صراف های غیر رسمی کنترل میشد، و عمدتا مبادلات غیر رسمی و قاچاق را در بر میگرفت.

بین مه 1999 و مارس 2000 بانک مرکزی توانست با استفاده از افزایش ق

یمت نفت عرضه ارز را در بازار بورس تهران افزایش دهد و نرخ دلار را در این بازار حول 8000 ریال تثبیت کند. به این ترتیب، فزونی نرخ ارز آزاد به نرخ ارز بورس تهران به %2 کاهش یافت، و به تدریج وارداتی که قبلا به قیمت ارز صادراتی انجام میگرفت به ارز بورس تهران منتقل شد. در مارس 2000 نرخ ارز صادراتی حذف، و نرخ بورس تهران به نرخ غالب برای انجام مبادلات بخش خصوصی تبدیل شد.

طی سال مالی 2002/2001، نرخ رسمی تورم بطور متوسط نزدیک به %12 بود، و دولت، به علت افزایش قیمت نفت، دارای درآمد ارزی قابل ملاحظه ای بود . لذا، بانک مرک

زی توانست نوسانات نرخ ارز بورس تهران را همچنان حول 8000 ریال حفظ کند.

برای آنکه بتوان در پس این ساختار بغرنج و تغییرات پی در پی ویژه گی های برجسته سیاست ارزی ج.ا. را در یافت، میبایست به سهم بخش دولتی در تخصیص منابع ارزی، و عملکرد آن در برابر نوسانات درامد ارزی نفت توجه کرد. به علت رشد بیرویه بخش دولتی سهم بسیار بزرگی از درآمد ارزی کشور به بخش دولتی تخصیص داده میشود. بعلاوه، به علت پایین بودن کارایی و نا به هنجاری های ساختاری، بخش دولتی هنگام کاهش درآمد ارزی نفت نمیتواند ت

قاضای ارزی خود را با سرعت و به نسبت مناسب کاهش دهد، اما هنگام افزایش درآمد ارزی به سرعت بسط یافته و ارز بیشتری را میبلعد. در نتیجه، دراین معادله بخش خصوصی به زائده ای تبدیل میشود که همواره سهم کوچکی از درآمد ارزی نفت به ان تخصیص داده میشود. بخش خصوصی از افزایش درآمد ارزی به نسبت بهره کمتری میبرد، اما از کاهش درآمد ارزی به نسبت بیشتر متاثر میشود.

طی دوره مورد نظر، بطور متوسط نزدیک به %80 درآمد ارزی نفت با ق

یمت ارزان، یعنی یک پنجم بهای ارز آزاد، جهت تامین نیازهای موسسات دولتی و نهادها (از جمله پرداخت بدهی های خارجی و تامین واردات ضروری) به بخش حکومتی (یعنی موسسات دولتی و نهادها) تخصیص داده میشود. درمجموع، وقتیکه قیمت نفت، و در نتیجه درآمد ارزی دولت کاهش مییابد، بودجه ارزی بخش حکومتی به همان نسبت کاسته نمیشود. لذا، عرضه ارز به بخش خصوصی شدیدا کاهش یافته، محدودیت های ارزی و وارداتی-صادراتی تشدید شده، و حجم ناچیزی از مبادلات توسط ارز آزاد انجام میگیرد. برعکس، هنگامیکه قیمت نفت بالا میرود، تخصیص ارز به بخش خصوصی افزایش یافته، محدودیت های ارزی و وارداتی-صادراتی کاسته شده، و حجم بیشتری از مبادلات توسط ارز آزاد انجام میگیرد. برای مثال، بین مارس 1997

و مارس 2000، با افزایش قیمت نفت، سهم نرخ رسمی در کل ارز فروخته شده توسط دولت از %96 به %72 کاهش یافت.

 

علاوه بر قیمت نفت، شرایط اقتصاد داخلی نیز درانتخاب سیاست ارزی دولت اثر میگذارد. افزایش نسبی نرخ تورم (نسبت به سایر کشورها) سبب کاهش ارزش ریال میشود. طی دهه 90، هر گاه که افزایش نرخ تورم شدید بوده است، دولت به منظور جلوگیری از سقوط ریال به سیاست ارزی بسته روی آورده، برای مبادلات ارزی نرخ های رسمی ثابت تعیین کرده، و با وضع قوانین متعدد اقدام به کنترل تقاضای ارز کرده است.

همچنین، هر زمان که به علت افت درآمد نفت تخصیص ارز به بخش خصوصی شدیدا کاهش یافته است، دولت به منظور کنترل تقاضای ارز، بخش خصوصی را به لایه های مختلفی تفکیک کرده، و با توجه به و ویژه گی های اقتصادی هر لایه، و ملاحظات سیاسی، برای هرلایه نرخ ارز خاصی را تعیین، و با وضع قوانین و با استفاده از ابزارهای اداری اقدام به کنترل تقاضای ارز کرده است.

کنترل قیمت نفت در بازار جهانی در اختیار ایران نیست. لذا، در مکانیزم فوق عامل

بازدارنده اصلی در اجرای یک سیاست ارزی مطلوب بخش دولتی است، که به علت رشد بیرویه، پایین بودن کارایی، و نا به هنجاری های ساختاری بیشترین حجم درآمد ارزی کشور را میبلعد، و بخش قابل ملاحظه ای از آنرا به هدر میدهد. در سوی دیگر این معادله، یعنی عر

ضه ارز، این مناسبات مانع از آن میشوند که بخش خصوصی بتواند نقش مطلوب خود را ایفا کرده و از طریق افزایش صادرات غیر نفتی ارز لازم را برای کشور تامین کند. در واقع مناسبات موجود، با برهم زدن سیستم انگیزه ها، سودآوری فعالیت های تولیدی را کاهش داده و بخش خصوصی را به سوی فعالیت های دلالی میراند.

برای تقلیل شدت ضربه پذیری اقتصاد کشور دربرابر نوسانات قیمت نفت، اخیرا دولت اقدام به تاسیس صندوق پول نفت(Oil Stabilisation Fund) کرده است. لذا، وقتیکه قیمت نفت بالا است، بخشی از درآمد ارزی نفت در این صندوق پس انداز میشود تا در مواقعی که قیمت نفت به زیر روند بلند مدت خود تنزل میکند مصرف شود. این سیاستی درست است که میبایست سال ها قبل اتخاذ میشد. اما باید توجه داشت که این ابزار اقتصادی هنگامی میتواند کارا باشد که اقتصاد داخلی کما بیش در حالت تعادل باشد. وقتیکه اقتصاد داخلی دچار نا به هنجاری ه

ای شدید ساختاری است و برای مدتی طولانی کاملا از تعادل خارج شده است، این ابزار حلال مشکلات نخواهد بود. بر عکس، به احتمال قوی بخش قابل ملاحظه ای از سرمایه آن برای کنترل فشار ناشی از نا به هنجاری های ساختاری به هدر خواهد رفت.

پیآمدهای سیستم چند نرخی
ویژه گی اصلی سیاست ارزی ج.ا. عبارت است از پرداخت یارانه به واردات. همانطور که اشاره شد، دولت بخش عمده درآمد ارزی نفت را به قیمتی برابر یک پنجم نرخ بازارآزاد دراختیارارگان های دولتی و نهادها میگذارد تا بتوانند کالاهای مورد نظر را با ارز ارزان (دلاری 175 تومان) وارد کنند. در واقع، این پرداخت یارانه بطور غیر مستقیم به واردات است. در سال 2/2001، ارزش یارانه های غیر مستقیم ارزی بالغ بر5 بلیون دلار، یعنی %21 بودجه رسمی دولت بود. در مجموع، حجم کل یارانه های غیر مستقیم ارزی بالغ بر %6 تولید ناخالص ملی کشور اس

ت. این یارانه ها دارای پیآمدهای منفی گسترده ای برای اقتصاد کشور میباشند، که عمده ترین آنها به قرار زیر است:

1 یارانه های غیرمستقیم ارزی با پایین آوردن هزینه واردات، تناسب سودآوری بخش ها را به زیان تولیدات داخلی برهم زده، موجب تضعیف رشد تولیدات داخلی، ا

ز جمله صادرات غیر نفتی میشوند.
2 در بخش تولیدات داخلی، یارانه های مذکور موجب تشویق بخش هایی میشوند که در روند تولید از کالاهی وارداتی بیشتری استفاده میکنند (بخش های واردات بر و سرمایه بر)، که موجب تضعیف مجدد تولیدات داخلی میشود.
3 تضعیف تولیدات داخلی و ترغیب تولیدات سرمایه بر و واردات بر (یعنی مکانیزم های 1 و 2 بالا) موجب پایین آمدن ضریب اشتغال زایی فعالیت های اقتصادی میشود، که مبارزه با بحران بیکاری را دشوارتر میکند.
4 بخش عمده این یارانه ها به موسسات دولتی ونهادها تخصیص داده میشود، که در آنها باروری و کارآیی تولید، به دلایل گوناگون، بسیار پایین است. لذا، سیاست ارزی مزبور موجب تخصیص نامطلوب منابع اقتصادی شده، بخش قابل توجهی ازاین منابع را به هدر میدهد، و مانع از آن میشود که منابع تولیدی به بخش های پویا و کارای اقتصاد سرازیر شوند. در واقع، این مکانیزم اقتصاد کشور را در چنبره رکود محبوس میکند، و مانع از تحصیل رشد اقتصادی لازم برای حل بحران اقتصادی کشور میشود.

5 یارانه های غیر مستقیم ارزی سبب میشوند که قیمت ها نتوانند هزینه واقعی تولید و فرصت های از دست رفته را منعکس کنند. در زمینه کالاهای مصرفی، این امر موجب مصرف بیرویه و پیدایش یک الگوی مصرف غیر بهینه میشود. در عرصه تولید، نا به هنجاری سیستم قیمت ها موجب کاهش کارایی و باروری تولید، و انتخاب تکنولوژی نامطلوب میشود. برایند این مکانیزم، تخصیص نامطلوب منابع و به هدر رفتن ثروت کشور است.
6 دلیلی که غالبا برای پرداخت این یارانه ها ارائه میشود حمایت از اقشار کم درآم

د و مبارزه با فقر میباشد. اما، این یارانه ها تنها اقشار کم درآمد را هدف قرار نمیده

ند، بلکه تمام گروه های اجتماعی را در بر میگیرند. در واقع، حجم عمده این یارانه ها غالبا نصیب اقشار پر درآمد میشود. برای مثال، مبالغی که از طریق یارانه های غیر مستقیم ارزی نصیب پر درآمدترین دهه (یک دهم، percentile) جامعه میشود بین 2 تا 4 برابرسهم فقیرتری

ن دهه جامعه است.

حذف این سیستم نه تنها موجب بهبود تخصیص منابع و افزایش کارایی خواهد شد، بلکه درآمد حاصله از آن میتواند سرمایه لازم برای حل بحران اقتصادی و پیشبرد برنامه اصلاحات اقتصادی را نیز فراهم کند. همچنین، بخشی از درآمد حاصله را میتوان صرف ایجاد یک نظام امنیت اجتماعی کرد تا فشار تورمی حاصله را بر اقشار کم درآمد خنثی کند (برای توضیحات بیشتر به مقاله قبلی، “نا به هنجاری سیستم یارانه ها” مراجعه کنید). برای مثال، چنانچه دولت یارانه های غیر مستقیم ارزی را حذف، و مبلغ حاصله را بطور مساوی بین افراد کشور تقسیم کند، سطح رفاه مصرفی جامعه %69 افزایش خواهد یافت، که %72 آن نصیب خانواده های کم درآمد خواهد شد. استفاده بخشی از این مبلغ برای افزایش سرمایه گذاری و ارتقا باروری تولید تاثیر مثبت به مراتب بیشتری خواهد داشت.

علاوه بر کنترل عرضه ارز، دولت با وضع قوانین و با استفاده از ابزارهای اداری مختلف تقاضای ارز را نیز کنترل میکند. اشکال و ابزارهای عمده این کنترل عبارتند از:
• گروه بندی کالاهای وارداتی بر اساس درجه الویت و تعیین نرخ ارزی و ضوابط وارداتی مشخص برای هر گروه

• صدور پروانه واردات و جلوگیری از وارداتی که دارای پروانه رسمی نمیباشند
• لزوم گشایش اعتبار ارزی قبل از اقدام به خرید کالا و سپردن وجوه لازم به بانک مرکزی
• گرفتن تعهد از صادر کنندگان برای فروش درآمد ارزی خود به بانک مرکزی به قیمت تعیین شده، و ظرف حداکثر یک مدت معین.

این مکانیزم موجب پیدایش یک دستگاه اداری عریض و طویل، و تشدید بیساب

قه فساد اقتصادی شده است. برگه پروانه واردات، به محض دریافت، دارای ارزش میباشد و به قیمت قابل ملاحظه ای در بازار خرید و فروش میشود. دریافت پروانه واردات، علاوه بر ضوابط اقتصادی ، به درجه وابستگی سیاسی به رژیم و آمادگی پرداخت رشوه نیز بستگی دارد. زیاد قید کردن قیمت واردات، و کم قید کردن قیمت صادرات، برای دریافت ارز بیشتر (با استفاده از فاکتورهای نادرست و پرداخت رشوه) یکی دیگر از اشکال فساد اقتصادی این مکانیزم اداری است.

همچنین، مکانیزم فوق انباشته از قوانین دست و پاگیر است که موجب افت کارایی و تضعیف تولیدات داخلی، از جمله صادرات غیر نفتی میشود. برای مثال صادر کنندگان متعهدند درآمد ارزی خود را، پس از خروج کالا از مرزهای کشور، ظرف مدت تعیین شده (نزدیک 3 تا 8 ماه)، و به قیمت تعیین شده، که تا سال 2000 کمتر از نصف قیمت ارز در بازار آزاد بود، به ب

انک مرکزی واگذار کنند. اما در مورد برخی از کالا ها (مانند فرش) صادر کنندگان غالبا کالای خود را به صورت اعتباری به وارد کننده خارجی میدهند و پول خود را تنها هنگامی دریافت میکنند که وارد کننده کالای مزبور را فروخته باشد. در این موارد قوانین موجود سبب می

شوند که صادرکنندگان ایرانی نتوانند کالاهای خود را با قیمت و ضوابط مطلوب صادر کنند.

طی دو دهه گذشته، ویژه گی دیگر سیاست ارزی ج.ا.، همانطور که در بالا اشاره شد، عبارت بوده است از تغییرات پی در پی و شدید نرخ ارز. میزان این تغییرات غالبا بیشتراز نرخ سود متداول در بخش تولیدی بوده است. در چنین فضایی بخش خصوصی نمیتواند اقدام به برنامه ریزی بلند مدت برای سرمایه گذاری و رشد تولید کند. در نتیجه به فعالیت های تجاری و فعالیت های سطحی و کوتاه مدت روی آورده است.

در مجموع، سیاست ارزی ج.ا. یکی از اهرم های عمده مکانیزم رانت خواری در این رژیم میباشد، که علاوه بر شیوع فساد، بخش قابل ملاحظه ای از ثروت کشور را به هدر میدهد. همچنین، این سیاست با مخدوش کردن سیستم انگیزه های اقتصادی موجب رشد بیرویه و نا متناسب بخش تجاری، و تشدید نا به هنجاری ساختاری اقتصاد شده است. سیاست ارزی ج.ا. دچار یک تناقض بنیادین است، به این معنی که برای کنترل بحران ارزی دولت تدابیری اتخاذ میکند که با تضعیف تولیدات داخلی، ترغیب واردات، و تشدید نا به هنجاری های ساختاری بحران ارزی را بازتولید میکند.

وضعیت موجود

در پی تلاش برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی، در مارس 2002 سیستم ارز چند نرخی برچیده شد و جای خود را به یک سیستم تک نرخی شناورداد که توسط سیستم بانکی کنترل و تنظیم میشود. با توجه به بالا بودن قیمت نفت، دولت توانسته است نه موسسات دولتی و نهادهای انقلابی ارز خود را به قیمت بازار تامین میکنند، اما ما به تفاوت بین نرخ بازار و نرخ رسمی گذشته توسط دولت به آنها پرداخت میشود. طی 18 ماه گذشته بخش عمده اندوخته صندوق پول نفت(Oil Stabilisation Fund) صرف پرداخت این یارانه ها شده است.

این تغییر، حتی در حد محدود خود، دارای اهمیت است. تا قبل از یکسان سازی نرخ ارز در مارس 2002 ، هزینه این یارانه های ارزی در بودجه دولت منعکس نبود. اما بعد از مارس 2002 به بودجه دولت یک قلم جدید اضافه شده است تا هزینه این یارانه ها را منعکس کند. آشکار کردن هزینه یارانه های ارزی به خودی خود دارای اهمیت است، زیرا اکنون مسئولین امورحداقل میتوانند متوجه هزینه فرصت های از دست رفته سیاست های ارزی خود باشند.

اما نکته کلیدی آن است که یارانه های غیر مستقیم ارزی هنوز پرداخت میشوند، و نا به هنجاری های ناشی ازپرداخت آنها همچنان ادامه دارد. بدون کاهش این یارانه ها، سیستم ارزی جدید عمدتا یک شگرد حسابداری محسوب خواهد شد که تنها هزینه یارانه هایی را که قبلا بطور ضمنی پرداخت میشدند، اکنون آشکار میسازد. در واقع نظام ارزی ج.ا. هنوز یک

سیستم چند نرخی است، کما بیش با تمام مشکلاتی که در بالا اشاره شد.

چشم انداز آینده
بدون کاهش و حذف یارانه های ارزی که به موسسسات دولتی و نهادها پرداخت میشود، سیستم ارزی جدید پایدار نخواهد بود – به ویژه، چنانچه قیمت نفت تنزل کند. اما حذف این یارانه ها بدون تغییرات بنیادین در ساختار اقتصاد سیاسی کشور میسر نخواهد بود. همانطور که در بالا اشاره شد، عامل بازدارنده اصلی از تصحیح سیستم ارزی کشور عبارت است از بخش دولتی که به علت رشد بیرویه، پایین بودن کارایی، و نا به هنجاری های ساختاری بیشترین حجم درآمد ارزی کشور را میبلعد، و بخش قابل ملاحظه ای از آنرا نیز به هدر میدهد. در سوی دیگر این معادله، یعنی عرضه ارز، مناسبات حاکم بر اقتصاد ایران مانع از آن میشوند که بخش خصوصی بتواند نقش مطلوب خود را ایفا کرده و از طریق افزایش صادرات غیر نفتی ارز لازم را برای کشور فراهم آورد. در واقع مناسبات موجود، با برهم زدن سیستم انگیزه ها، سودآوری فعالیت های تولی

دی را

پایین آورده و بخش خصوصی را به سوی فعالیت های دلالی میراند.

تصحیح نظام ارزی کشور مستلزم پیشبرد و تعمیق برنامه اصلاحات اقتصادی، به ویژه رفع نا به هنجاری های ساختاری اقتصاد، رفرم بنیادین بخش دولتی، رفع موانع رشد بخش خصوصی، رفرم سیستم بانکی، رفرم سیستم یارانه ها، تصحیح سیاست های مالی دولت، کنترل تورم، و مدیریت صحیح اقتصاد کلان است. انجام این امور در چارچوب مناسبات حاکم بر کشور اگر غیر ممکن نباشد، بسیار دشوار و پر هزینه خواهد بود.

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
<   <<   66   67   68   69   70   >>   >